Kinh tế phát triển bền vững: Phải dựa vào đội ngũ doanh nghiệp dân tộc
07:52 | 11/03/2021
Trao đổi với phóng viên Thời báo Ngân hàng về chính sách hỗ trợ cho khu vực kinh tế tư nhân phát triển, TS. Vũ Tiến Lộc - Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, bất cứ một nền kinh tế phát triển bền vững nào cũng phải dựa trên nền tảng của đội ngũ doanh nghiệp dân tộc. Chúng ta có thể "hóa rồng, hóa hổ" vào thời điểm năm 2045 hay không tùy thuộc vào sự lớn mạnh của doanh nghiệp tư nhân Việt Nam...
Giải ngân đầu tư công: Nhanh nhưng phải hiệu quả | |
Thủ tướng chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 2/2021 |
Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về chi phí để gia nhập thị trường của doanh nghiệp tư nhân so với các loại hình doanh nghiệp khác?
Chúng ta đã có rất nhiều những nỗ lực trong cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tuy nhiên năng lực cạnh tranh và môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn chưa lọt được vào nhóm có 3 - 4 nền kinh tế có vị trí hàng đầu trong ASEAN. Điều đó có nghĩa là môi trường kinh doanh của Việt Nam chưa thực sự thuận lợi trong tương quan so sánh với các nền kinh tế trong khu vực và thế giới, chi phí gia nhập thị trường của các doanh nghiệp còn cao và sự an toàn cũng còn hạn chế.
Chúng ta đều biết, các doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp tư nhân lớn, đầu tư vào nền kinh tế thông qua những dự án lớn, là những dự án không có "nhiệm kỳ" với thời gian đầu tư kéo dài hàng thập kỷ, thậm chí hàng trăm năm. Họ rất cần một môi trường kinh doanh an toàn, minh bạch, thuận lợi. Đây là một yêu cầu rất quan trọng cho những nỗ lực tiếp theo của chúng ta trong việc cải cách thể chế kinh tế và môi trường kinh doanh. Phải làm sao xóa bỏ được những điểm chồng chéo, bất cập, những điểm thiếu ổn định của môi trường kinh doanh để đáp ứng được điều quan trọng nhất mà người đầu tư quan tâm đó là sự an toàn của công việc kinh doanh của họ. Sau đó là những yêu cầu về sự minh bạch, sự thuận lợi và giảm tối đa các chi phí kinh doanh.
Chúng ta đều biết, trong một môi trường kinh doanh thiếu thuận lợi thì doanh nghiệp không phải chỉ gặp bất lợi liên quan đến chi phí về tiền bạc mà cái lớn nhất là chi phí cơ hội. Người ta sẽ có thể mất đi những cơ hội nếu các thủ tục chậm trễ, thiếu công bằng và minh bạch.
Vậy, ông đánh giá thế nào về chất lượng doanh nghiệp của Việt Nam hiện nay?
Trong quá trình phát triển, một trong những thành quả quan trọng nhất của công cuộc đổi mới của chúng ta những năm qua là đã hình thành và phát triển một đội ngũ doanh nhân Việt Nam, một đội ngũ doanh nghiệp dân tộc ngày càng đông đảo.
Hiện nay, nếu nói theo ngôn ngữ phổ biến của thế giới, chúng ta không chỉ có 800.000 doanh nghiệp mà còn có 5,4 triệu hộ kinh doanh và trong đó có đến 1,6 triệu hộ kinh doanh có đăng ký. Nếu cộng cả các hộ kinh doanh với các doanh nghiệp thì trên thực tế, nước ta đã có 24 doanh nghiệp trên một nghìn dân và tỷ lệ này không phải quá thấp so với các nước trong khu vực và thế giới.
Chúng ta đã có một số lượng khá đông đảo các doanh nghiệp. Tuy nhiên vấn đề quan tâm hàng đầu hiện nay chính là chất lượng, hiệu quả, năng lực cạnh tranh của lực lượng doanh nghiệp tư nhân.
Có thể thấy, chúng ta còn quá ít các doanh nghiệp lớn, quá ít các doanh nghiệp cỡ vừa, là động lực phát triển rất quan trọng của nền kinh tế Việt Nam, những doanh nghiệp có thể xây dựng những thương hiệu, những sản phẩm hàng hóa, những chuỗi giá trị trong nền kinh tế để kéo theo sự phát triển của hàng trăm, hàng ngàn, thậm chí hàng vạn các doanh nghiệp vừa và nhỏ khác. Cho nên bên cạnh các chính sách thúc đẩy hỗ trợ cho phát triển của các doanh nghiệp nhỏ và vừa, Chính phủ cần phải có chính sách yểm trợ cho sự phát triển của các doanh nghiệp lớn mà chúng ta thường hay nói là "làm tổ cho đại bàng", đó chính là tạo một môi trường kinh doanh an toàn, thuận lợi, minh bạch cho họ.
Điều doanh nghiệp cần nhất là cơ chế, chính sách để phát triển |
Vậy theo ông, "làm tổ cho đại bàng" cần chú trọng vấn đề gì?
Các doanh nghiệp lớn, họ không cần nhà nước phải hỗ trợ về tiền bạc, tài chính, họ cũng không cần phải hỗ trợ về kỹ thuật hay đào tạo, bản thân họ có khả năng làm tất cả…; nhưng họ cần một môi trường an toàn, minh bạch, thuận lợi và công bằng để hoạt động.
Thời gian qua, chúng ta cũng đã có nhiều nỗ lực để tạo môi trường này, tuy nhiên vẫn có những điểm thiếu công bằng giữa khu vực doanh nghiệp nhà nước với tư nhân, giữa các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài với các doanh nghiệp trong nước trong chính sách đất đai và trong tiếp cận các nguồn lực.
Tôi cho rằng, tất cả những vướng mắc này đó cần phải được xem xét, rà soát, dỡ bỏ để có thể hỗ trợ tốt hơn cho các doanh nghiệp dân tộc phát triển. Bởi vì suy cho cùng thì kinh tế phát triển hay không chính là đội ngũ các doanh nghiệp dân tộc có phát triển hay không, nó không phải chỉ là vấn đề phát triển mà còn là vấn đề tự chủ, màu cờ, sắc áo của dân tộc này.
Bất cứ một nền kinh tế phát triển bền vững nào cũng phải dựa trên nền tảng của đội ngũ doanh nghiệp dân tộc. Chúng ta có thể hóa rồng hóa hổ hay không vào thời điểm năm 2045 sẽ tùy thuộc vào sự lớn mạnh của doanh nghiệp tư nhân, những ngôi sao hy vọng của nền kinh tế Việt Nam, là chìa khóa cho sự thịnh vượng của dân tộc này.
Doanh nghiệp nhà nước có vai trò dẫn dắt trong một số lĩnh vực quan trọng nhưng có thể nói rằng động lực chính cho sự phát triển kinh tế Việt Nam vẫn là khu vực kinh tế của toàn dân, của nhân dân.
Xin cảm ơn ông!
Trần Hương thực hiện