“Hết cửa” trốn đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động
09:14 | 26/04/2021
Ứng dụng VssID - bảo hiểm xã hội số được các chuyên gia đánh giá sẽ góp phần công khai, minh bạch thông tin và hạn chế tình trạng nợ đóng, trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động đang diễn ra hiện nay.
Theo số liệu thống kê của Bảo hiểm Xã hội (BHXH) Việt Nam, tính đến hết quý I/2021, số người tham gia BHXH trên 16 triệu người (đạt 32,17% lực lượng lao động trong độ tuổi). Trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc đạt 15 triệu người, giảm trên 161 nghìn người so với cuối năm năm 2020; trên 1,1 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, giảm gần 39 nghìn người so với hết năm 2020... Đáng chú ý, tỷ lệ nợ đọng những tháng đầu năm còn cao, tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT còn khá phổ biến, với tổng số tiền nợ BHXH, BHYT trong cả nước lên tới 20.756 tỷ đồng. Bên cạnh đó, việc xử lý đối với những đơn vị, doanh nghiệp phá sản, giải thể, chủ bỏ trốn, ngừng hoạt động nhất là trong bối cảnh dịch Covid -19 diễn biến phức tạp vừa qua... vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc
Riêng tại địa bàn TP.HCM, tình hình trốn đóng, nợ đọng BHXH cũng đang là vấn đề rất đáng quan tâm. Tính đến cuối năm 2020, có 35.612 đơn vị nợ đóng BHXH (với 325.000 lao động), tổng số tiền nợ lên đến 2.469 tỷ đồng. Việc các công ty trốn đóng BHXH dẫn đến nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho người lao động như không nhận được trợ cấp thất nghiệp trong thời điểm khó khăn bởi dịch Covid-19, hoặc không được BHXH chi trả các chế độ như ốm đau, thai sản, hưu trí, tử tuất.
Tại địa bàn TP.HCM, tình hình trốn đóng, nợ đọng BHXH cũng đang là vấn đề rất đáng quan tâm |
Vì vậy, để hạn chế tình trạng trên, cũng như minh bạch hóa thông tin và hỗ trợ thiết thực đối với người lao động, vừa qua BHXH Việt Nam đã cùng các chuyên gia Ngân hàng Thế giới (WB) xây dựng ứng dụng VssID - BHXH số. Với sự tiện dụng, thông tin cập nhật, chính xác rõ ràng của VssID, người dân sử dụng ứng dụng sẽ có thể thực hiện vai trò giám sát nghĩa vụ đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động của các đơn vị, doanh nghiệp, người sử dụng lao động. Ứng dụng này được các chuyên gia đánh giá sẽ góp phần công khai, minh bạch thông tin và hạn chế tình trạng nợ đóng, trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động đang diễn ra hiện nay.
Theo thống kê của BHXH Việt Nam, tính đến quý I/2021, cả nước đã có hơn 620 nghìn lượt tải, cài đặt và sử dụng ứng dụng VssID. Trong đó, có 5.974 lượt sử dụng thẻ BHYT trên ứng dụng VssID khi đi khám, chữa bệnh. Đặc biệt, qua theo dõi các phản hồi của người dùng trên kho ứng dụng, đã có hơn 1.000 nhận xét, đánh giá và góp ý về ứng dụng này. Trong đó, nhiều ý kiến đánh giá cao khi BHXH Việt Nam cung cấp ứng dụng với các tính năng tra cứu, theo dõi các thông tin đóng, hưởng BHXH, BHYT, BHTN, lịch sử KCB BHYT... giúp người dân, người lao động chủ động quản lý các thông tin, trực tiếp giám sát để bảo đảm quyền lợi của mình.
Đại diện BHXH Việt Nam cho biết, ứng dụng VssID mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người dân, nhất là những người lao động, công nhân làm việc tập trung đông người tại các nhà máy, xí nghiệp hay xảy ra tình trạng trốn đóng, chây ì, nợ đọng BHXH. Qua ứng dụng, người lao động trên toàn quốc có thể trực tiếp theo dõi, giám sát việc đóng BHXH, BHYT, BHTN của doanh nghiệp, chủ sử dụng lao động đối với chính bản thân mình, một cách nhanh chóng, tiện lợi, chính xác, công khai, minh bạch, hạn chế được sự gian dối, quản lý thông tin một cách hiệu quả.
Hiện tại, BHXH tại TP.HCM cũng đã phối hợp cùng Liên đoàn Lao động TP.HCM triển khai ứng dụng VssID - BHXH số cho người lao động. Tính đến thời điểm hiện tại, toàn thành phố đã có 527 nghìn người đăng ký và cài đặt ứng dụng VssID. BHXH phấn đấu đến hết năm 2021 sẽ có khoảng 4 triệu người cài đặt ứng dụng này.
Ông Phan Văn Mến - Giám đốc BHXH TP. Hồ Chí Minh cho biết, đã chỉ đạo các hoạt động nghiệp vụ, triển khai kịp thời ứng dụng VssID giúp người lao động tra cứu được quá trình tham gia BHXH, BHYT, BHTN; thông tin hưởng các chế độ như thai sản, ốm đau, được hỗ trợ trực tuyến 24/7… Đặc biệt, qua đây hỗ trợ tốt cho vấn đề hạn chế tình trạng trốn đóng BHXH của doanh nghiệp vì với ứng dụng VssID người lao động chính là giám sát viên tốt nhất để có thể tham gia trực tiếp bảo vệ quyền lợi của bản thân khi luôn nắm rõ và cập nhật được quá trình tham gia đóng BHXH của doanh nghiệp cho người lao động trong suốt thời gian và quá trình làm việc.
“Đây sẽ là công cụ để người lao động có thể chủ động theo dõi quá trình đóng BHXH của doanh nghiệp, các thiếu sót trong quá trình đóng BHXH, việc khám chữa bệnh. Mỗi người lao động cùng giám sát việc chấp hành pháp luật của doanh nghiệp thì sẽ hạn chế phát sinh những vụ việc nợ đọng kéo dài…” - ông Mến thông tin thêm.
Điều 17 Luật BHXH 2014 quy định rõ hành vi trốn đóng BHXH là hành vi bị nghiêm cấm, tùy vào tính chất và mức độ vi phạm, công ty có thể bị xử phạt hành chính hoặc xử lý hình sự. Theo Nghị định 28/2020/NĐ-CP, công ty có thể bị phạt tiền từ 36 - 40% trên tổng số tiền phải đóng BHXH đối với hành vi không đóng BHXH cho người lao động. Tương tự với đó, đối với hành vi trốn đóng BHXH công ty có thể bị phạt tiền từ 100 - 140 triệu đồng theo quy định của Nghị định trên. Trường hợp nếu hành vi trốn đóng BHXH đủ yếu tố cấu thành tội phạm thì có thể bị xử lý hình sự theo Điều 216 Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung 2017) với mức phạt tiền cao nhất lên đến 1 tỷ đồng hoặc phạt tù lên đến 7 năm. Ngoài ra, có thể bị áp dụng hình phạt tiền bổ sung lên đến 100 triệu đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề, hoặc công việc nhất định lên đến 5 năm. Ngoài các chế tài nêu trên, công ty còn bị truy nộp số tiền BHXH phải đóng và buộc nộp số tiền lãi tính trên số tiền, thời gian trốn đóng. |
Tuyết Anh