Thêm một cuộc khủng hoảng vận tải biển khi Covid-19 bùng phát ở miền nam Trung Quốc
14:08 | 15/06/2021
Từ thiếu hụt nghiêm trọng các container rỗng đến tắc nghẽn ở Kênh đào Suez, giờ đây các doanh nghiệp và người tiêu dùng đang phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng vận tải khác, khi một đợt bùng phát Covid-19 diễn ra ở miền nam Trung Quốc làm gián đoạn các dịch vụ cảng và chậm trễ giao hàng, thúc đẩy tăng chi phí một lần nữa.
Tỉnh Quảng Đông của Trung Quốc đang phải đối mặt với một đợt gia tăng đột ngột của các trường hợp lây nhiễm Covid-19. Nhà chức trách đã tiến hành phong tỏa các quận và doanh nghiệp để ngăn chặn vi-rút đang lây lan nhanh chóng.
Theo các nhà phân tích và những người am hiểu ngành vận tải biển, điều đó gây ra sự chậm trễ tại các cảng lớn của Trung Quốc và cộng thêm chi phí vận chuyển vốn đã cao, khi thời gian chờ đợi tại bến tăng vọt.
“Sự gián đoạn ở Thâm Quyến và Quảng Châu có phạm vi ảnh hưởng rất lớn. Chỉ một việc này cũng đã có tác động chưa từng có lên chuỗi cung ứng”, Brian Glick, nhà sáng lập kiêm giám đốc điều hành nền tảng tích hợp chuỗi cung ứng Chain.io, nói với CNBC.
Trong khi đó, nếu kết hợp với những thách thức mà chuỗi cung ứng toàn cầu phải đối mặt kể từ đầu năm nay, hoạt động kho vận chưa biết sẽ đi đâu về đâu, Glick nói.
Quảng Đông, một trung tâm vận chuyển lớn, chiếm khoảng 24% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Trung Quốc, cũng là nơi có cảng Thâm Quyến và cảng Quảng Châu - những cảng lớn thứ ba và lớn thứ năm trên thế giới tính theo khối lượng container qua cảng, theo Hội đồng Vận tải Thế giới.
Ca bệnh nhiễm biến thể Delta của vi-rút SARS-Cov-2, lần đầu tiên được phát hiện ở Ấn Độ, được tìm thấy lần đầu ở Quảng Châu vào tháng Năm, kể từ đó đến nay đã tăng vọt lên hơn 100 trường hợp bị nhiễm. Các nhà chức trách đã áp dụng các biện pháp phong tỏa và việc này đã hạn chế năng lực xử lý hàng hóa tại các cảng.
Chuỗi cung ứng toàn cầu lại gặp rủi ro
Khi các khu vực khác nhau trên thế giới đang dần phục hồi sau đại dịch, vào cuối năm ngoái đã có một đợt bùng nổ hoạt động thương mại quốc tế dẫn đến số container rỗng giảm nghiêm trọng. Điều đó gây ra sự chậm trễ trong việc vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc đến Châu Âu và Mỹ, đồng thời làm tăng giá bán đến các doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Sau đó, một trong những con tàu container lớn nhất thế giới, Ever Given, lại bị mắc kẹt ở kênh đào Suez và chặn tuyến đường giao thương chính này trong gần một tuần. Khoảng 12% thương mại toàn cầu đi qua kênh đào Suez, nơi trung bình có hơn 50 tàu đi qua mỗi ngày.
Vụ việc đã gây ra một cuộc khủng hoảng vận tải biển toàn cầu, khi tuyến đường này chiếm 9 tỷ đô la thương mại quốc tế mỗi ngày.
Còn hiện tại, cuộc khủng hoảng vận tải ở miền nam Trung Quốc đang làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu một lần nữa.
"Chi phí vận chuyển đang ở mức cao nhất mọi thời đại... Chúng ta đã vượt qua rất nhiều trần giá nhưng vẫn không ai có thể nói nó sẽ đạt đỉnh điểm ở mức giá nào". Brian Glick, nhà sáng lập và giám đốc điều hành Chain.io |
“Tôi cho rằng nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng đang tăng lên, và giá xuất nhập khẩu, chi phí vận chuyển có thể sẽ tăng hơn nữa", Zhang Zhiwei, nhà kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management, nói và cho biết tỉnh Quảng Đông đóng một vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
JP Wiggins, phó chủ tịch phát triển doanh nghiệp của hãng phần mềm vận chuyển 3GTMS, nói với CNBC rằng cuộc khủng hoảng cảng biển ở Trung Quốc sẽ gây ra nhiều gián đoạn hơn cho người tiêu dùng Mỹ, vì nhiều lô hàng bị ảnh hưởng đang trên đường chuyển đến Bắc Mỹ. Trong khi đó, việc tắc nghẽn Kênh đào Suez có tác động lớn hơn đến thương mại châu Âu vì rất nhiều chuyến hàng bị trì hoãn khi đang trên đường chuyển đến châu Âu.
Wiggins cũng cho rằng người tiêu dùng vẫn nên bật "Chế độ Covid”, chuẩn bị cho sự thiếu hụt và hết hàng của tất cả các sản phẩm do châu Á sản xuất.
Chi phí vận chuyển 'cao nhất mọi thời đại'
Chi phí vận chuyển đã tăng vọt do chịu ảnh hưởng trực tiếp từ cuộc khủng hoảng sức khỏe.
“Nhiều chủ hàng quy mô nhỏ và vừa đang gặp khó khăn vì chi phí vận chuyển vượt qua biên lợi nhuận của các sản phẩm mà họ đang cố gắng phân phối", Glick nói. “Chi phí vận chuyển luôn ở mức cao nhất mọi thời đại với các báo giá cao gấp 5 đến 10 lần mức đỉnh lịch sử. Chúng ta đã vượt qua rất nhiều trần giá nhưng vẫn không ai có thể nói nó sẽ đạt đỉnh điểm ở mức giá nào”.
Shehrina Kamal, phó chủ tịch của Intelligence Solutions tại Everstream Analytics, cho biết những chủ hàng không thể chịu được sự chậm trễ sẽ ngày càng tìm cách chuyển các chuyến hàng vận chuyển bằng đường biển sang hàng không, điều này sẽ làm tăng thêm chi phí vận chuyển.
Hiệu ứng gợn sóng
Theo Kamal, thời gian chờ đợi của tàu thuyền tại bến cảng container quốc tế Yantian ở Thâm Quyến đã “tăng vọt”, từ mức trung bình 0,5 ngày lên 16 ngày.
Việc tồn đọng hàng hóa tại cảng sẽ gây ra ảnh hưởng liên hoàn.
Vấn đề đang ngày càng căng thẳng hơn tại các cảng gần đó khi các hãng vận tải bắt đầu chuyển hướng, Kamal cho biết. Cảng Nam Sa ở Quảng Châu đang phải đối mặt với dòng hàng hóa chuyển hướng như vậy, và tình trạng tắc nghẽn, trễ tàu dự kiến sẽ kéo dài thêm hai tuần hoặc thậm chí nhiều hơn.
"Cộng với đại dịch ở Ấn Độ và các nền kinh tế Đông Nam Á, sự gia tăng của các trường hợp Covid-19 ở Quảng Đông có thể góp phần làm tăng áp lực lạm phát ở các nước khác". Zhang Zhiwei, kinh tế trưởng tại Pinpoint Asset Management |
Hệ lụy là những ách tắc sẽ lan sang các tỉnh lân cận như Quảng Tây, Vân Nam, Hồ Nam, Hồ Bắc, Kamal nhận định.
Lo ngại lạm phát
Ngoài Trung Quốc đại lục, cảng tại trung tâm tài chính Hồng Kông cũng bị ảnh hưởng.
Trước đây, các khó khăn phía cảng biển có thể được chuyên qua giao hàng trên biên giới đường bộ, nhưng các nhà chức trách gần đây đã thắt chặt các hạn chế do đại dịch. Tất cả các xe vận tải muốn di chuyển xuyên biên giới sẽ cần phải trải qua quá trình khử trùng, cùng với các biện pháp khác, và điều đó làm trì hoãn quá trình vận chuyển và xử lý hàng hóa nói chung, Kamal nói.
Nhìn chung, hoạt động xuất nhập khẩu tại các cảng ở Quảng Đông sẽ vẫn chậm trong tháng 6, và thậm chí các khu vực khác của Trung Quốc cũng có thể sẽ phải hoạt động thận trọng hơn, Zhang từ Pinpoint Asset Management nhận định.
Điều đó có thể dẫn đến chi phí cao hơn, trong khi lo lắng về lạm phát đang gia tăng.
“Cộng với đại dịch ở Ấn Độ và các nền kinh tế Đông Nam Á, sự gia tăng của các trường hợp Covid-19 ở Quảng Đông có thể góp phần làm tăng áp lực lạm phát ở các nước khác”, ông cảnh báo.
M.Hồng