Chiêu lỗi thời
10:24 | 25/04/2019
Thanh khoản là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến giá cổ phiếu. Vì vậy để làm giá cổ phiếu, việc tác động đến thanh khoản thường được xem là ưu tiên hàng đầu của các cá mập, nhà cái.
Một thập kỷ trước, những cổ phiếu bị tiết cung, do lượng lưu hành thấp, thường có thể tăng kịch trần vài chục phiên. Những ai may mắn “đu” theo có thể thắng nếu giá chưa đạt đỉnh; nhưng nếu không may mắn thì những phiên giảm sàn sau khi tạo đỉnh cũng khiến nhiều người sạch túi. Điểm đáng nói là cổ phiếu tăng trần với thanh khoản thấp nên khi bị bán tháo thì cũng chẳng ai mua. Kiểu tiết cung này nhanh chóng bộc lộ rủi ro khiến các nhà đầu tư không còn hứng thú. Việc làm giá sẽ thất bại nếu đẩy cổ phiếu lên mà bán không được, nên buộc phải có thêm một bước tiến hóa mới đó là việc "làm thanh khoản". Thời kỳ đầu tức giai đoạn 2009-2012, chiêu này thu hút khá đông người tham gia. Nghĩa là dù biết cổ phiếu bị làm giá, vẫn có người đánh liều mua vào với lý do: có thanh khoản thì nếu không có lãi, vẫn có thể xả hàng cắt lỗ, hạn chế được khả năng thua đậm. Cũng vì vậy mà có cổ phiếu chỉ cần rục rịch dấu hiệu làm thanh khoản là dòng tiền bên ngoài đổ vào tìm kiếm cơ hội, tạo ra biến động mạnh. Tuy nhiên, chiêu này cũng đã bộc lộ hai điểm hạn chế.
Hiện nhà đầu tư cũng tỉnh táo hơn, không còn đầu tư theo phong trào như trước nữa |
Đầu tiên là việc hơn nửa thập kỷ trước, đội lái mọc ra như nấm, nhưng vốn lại không quá mạnh. Hệ lụy là người chơi quá đông, nên đội lái vốn mỏng đỡ giá không nổi.
Chưa kể sau khi đỡ giá không thành công cổ phiếu không tăng dẫn đến lượng hàng xả ra nhiều hơn, lúc này có khi nhà cái cũng xả hàng, ảnh hưởng đến thanh khoản cổ phiếu. Từ đây lại xuất hiện những giải pháp nhằm xử lý rủi ro thanh khoản. Theo đó, việc làm thanh khoản trở nên tự nhiên hơn bằng cách dùng số lượng vài chục tài khoản mua qua bán lại rất giống cổ phiếu có cung cầu thật. Các tay đầu cơ cũng khôn ngoan hơn trong việc lựa chọn cổ phiếu với những mã có tiềm năng, có khả năng xuất hiện tin tốt để chờ thời và đẩy giá.
Vấn đề là cơ quan quản lý ngày càng nhiều công cụ để nhận diện cũng như các quy định mạnh tay để xử lý. Cũng chính vì vậy mà trong vài năm qua những vụ tạo cung cầu ảo bị phát hiện và xử lý khá chóng vánh. Thực tế việc sử dụng vài chục tài khoản dù khó nhưng không phải là không có cách để phát hiện. Những cổ phiếu được làm giá kiểu này thường ở dạng tiềm năng nhưng đợi hoài không thấy phát lộ. Những cổ phiếu tốt thực sự thường có cơ cấu cổ đông vững chắc nên chỉ cần có dấu hiệu bị đẩy quá đà là lập tức sẽ bị chốt lãi. Đội lái vì không đụng được đến nhóm ngoại hạng này nên hay hướng đến nhóm hạng hai. Tuy nhiên nhà đầu tư hiện cũng đã đủ khôn ngoan để nhận ra nên có những cổ phiếu sau một thời gian dài làm thanh khoản lộ liễu, nhưng giá không thể tăng và đội lái bị xử phạt. Có thể nói chiêu làm giá bằng thanh khoản đang dần lỗi mốt và dẫn đến những kết cục không lấy gì làm vui vẻ cho các "đạo diễn".
Phan Long