Doanh nghiệp “ngấm đòn” Covid-19
18:47 | 26/03/2020
Các doanh nghiệp từ khắp các ngành nghề, từ gỗ, da giày cho đến thép, ô tô và hàng không đều đã “ngấm đòn” Covid-19…
Ngành hàng không chịu ảnh hưởng nặng nề vì dịch Covid-19, vừa giảm khách trong nước, vừa giảm chuyến quốc tế do các nước đóng cửa biên giới |
Tháng trước, nỗi lo của doanh nghiệp là Covid-19 làm đứt đoạn chuỗi cung, doanh nghiệp không có đủ nguyên vật liệu nên sản xuất cầm chừng, lo sản xuất đình trệ… Giờ đây, khi nguồn cung nguyên phụ liệu đã phần nào được giải quyết thì khó khăn mới ập đến: hàng loạt đơn hàng xuất khẩu bị khách hàng lớn ở Mỹ, EU hủy, tiêu thụ trong nước giảm sâu.
Dù từ tháng 2 đã lường trước được khả năng sẽ bị mất, bị hủy đơn hàng, nhưng các doanh nghiệp ngành gỗ không ngờ được tỷ lệ đơn hàng bị hủy nhiều và nhanh như hiện nay. Ông Lê Xuân Quân, Chủ tịch Hiệp hội gỗ và thủ công mỹ nghệ Đồng Nai cho biết, gần như tất cả nhà máy ở Đồng Nai đã được các nhà mua hàng lớn thông báo hủy bớt đơn đặt hàng, hoãn việc xuất nhập hàng.
Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam cho biết nhiều doanh nghiệp trong ngành đã nhận được những thông báo giãn thời gian mua hàng, dừng mua hàng, chậm thanh toán từ những nhà nhập khẩu ở 5 thị trường lớn của ngành gỗ là Mỹ, EU, Hàn Quốc, Trung Quốc và Nhật Bản. Lý do hủy, giãn đơn hàng là vì Covid-19, phải đóng cửa hệ thống cửa hàng và trung tâm phân phối, các nước EU đã đóng cửa biên giới…
Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam dự báo 3 tháng nữa, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam sẽ giảm mạnh. Các doanh nghiệp trong ngành sẽ còn khó khăn kéo dài trong 3 - 6 tháng tới thậm chí lâu hơn.
“Ngành gỗ còn đỡ hơn các ngành dệt may, da giày…”, ông Trương Thanh Hoài, Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) nói. Ông cho biết các nhà mua lớn từ EU và Bắc Mỹ yêu cầu hủy một số đơn hàng trong tháng 3, hoãn hoặc dừng các đơn hàng trong tháng 4, tháng 5 cũng như tạm dừng đàm phán các đơn hàng từ tháng 6 trở đi.
Nói về tốc độ hủy đơn hàng, bà Nguyễn Cẩm Trang, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết chỉ trong mấy ngày từ 16-28/3, các doanh nghiệp liên tục nhận được đề nghị giãn, lùi tiến độ giao hàng từ các đối tác Mỹ và EU. Một số doanh nghiệp đã đưa hàng ra cảng mà chưa thể xuất đi nên đã khó khăn lại thêm chi phí lưu thông kho bãi.
Tổng giám đốc Tổng công ty May 10, ông Thân Đức Việt, cho biết toàn bộ các lô hàng đi bằng đường hàng không tới Mỹ đã bị khách hủy, các lô hàng đường biển trong tháng 3 lùi sang tháng 4 và 5. Khách hàng cũng giảm số lượng mua hàng các tháng kế tiếp.
“Hàng trăm ngàn sản phẩm khác sản xuất cho khách hàng Mỹ đang trên chuyền sản xuất thì cũng bị yêu cầu dừng. Khách hàng Hàn Quốc chưa chịu nhận 40.000 sản phẩm sơmi đã sản xuất xong và hoãn luôn đơn hàng 39.000 sản phẩm sản xuất trong tháng 4 theo kế hoạch”, ông Việt cho biết.
Ngay như ngành điện tử vẫn có tăng trưởng ở 2 tháng đầu năm, nhưng đến tháng 3 tác động tiêu cực đã dần xuất hiện.
Không chỉ các ngành phụ thuộc vào xuất khẩu như dệt may, gia dày, điện tử, chế biến gỗ chịu ảnh hưởng nặng nề, mà dịch bện đang ảnh hưởng nặng nề tới hầu hết các lĩnh vực sản xuất công nghiệp, ông Hoài cho biết. Như các ngành công nghiệp chế biến cũng đã dần “ngấm đòn” dịch Covid-19.
Sản xuất thép và ô tô giảm rất sâu chủ yếu do nhu cầu sử dụng trong nước xuống thấp. Năng lực tiêu thụ của thị trường trong nước chỉ đáp ứng được 10% năng lực sản xuất của ngành dệt may, da giày. Với ngành công nghiệp thực phẩm cũng giảm sản xuất, như ngành bia sản lượng chỉ đạt 60% so với cùng kỳ.
Sản xuất xăng dầu, như khai thác dầu thô cũng chịu tác động kép từ dịch Covid-19 và chiến tranh thương mại giữa các nước, khiến giá xăng dầu giảm sốc không phanh, tiêu thụ giảm mạnh tới 30%... Các doanh nghiệp ngành dầu khí cũng bị khách lùi nhận hàng. Nhu cầu tiêu thụ trong nước giảm 20-25%. Vì thế, tồn kho rất cao.
Tồn kho của Nhà máy lọc dầu Dung Quất và Nghi Sơn đang tăng rất nhanh, đang tồn khoảng 60-70%. Riêng tồn kho của Nhà máy Lọc dầu Nghi Sơn đã tới khoảng 70-85% và có nguy cơ tank-top (đầy kho) trong tháng 3/2020. Tồn kho của các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu đang vào khoảng 40%, theo ông Trần Duy Đông, Vụ trưởng Thị trường trong nước (Bộ Công Thương).
Công ty Lọc hoá dầu Bình Sơn (BSR) cho biết nhu cầu tiêu thụ sản phẩm xăng dầu giảm từ 30 - 40% so với cùng kỳ các năm trước, trong đó sản phẩm nhiên liệu bay Jet A1 có mức giảm sâu nhất khiến tồn kho đang tăng nhanh và gần đạt ngưỡng.
Đơn hàng giảm, không chỉ doanh nghiệp khó khăn mà còn ảnh hưởng lớn tới việc làm và an sinh xã hội, ảnh hưởng đến thu ngân sách địa phương. Chỉ tính ngành dệt may có khoảng 1 triệu lao động, trong ngành gỗ có khoảng 100.000 lao động.
“Nếu không có giải pháp tháo gỡ sẽ ảnh hưởng lớn đến hoạt động sản xuất kinh doanh”, ông Hoài nói. “Giải pháp là phải giúp doanh nghiệp giải tỏa hàng hóa bằng cách tìm các thị trường mới, kích cầu tiêu dùng trong nước, giúp doanh nghiệp giảm bớt áp lực chi phí kinh doanh. Quy mô thị trường trong nước cũng nhỏ, nhưng việc triển khai vẫn rất quan trọng, giúp doanh nghiệp duy trì được lượng sản xuất tối thiểu”.
Muốn vậy, doanh nghiệp kiến nghị cần có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp xúc tiến thương mại tìm thị trường mới. Bên cạnh đó nên cho miễn đóng các khoản bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp và phí công đoàn trong năm 2020, gia hạn nộp thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và gói tài chính kích cầu tiêu dùng…
Tri Nhân