Các hãng hàng không vẫn gặp khó
Ông Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải chia sẻ, hàng không là một trong những lĩnh vực xương sống giúp thúc đẩy phát triển kinh tế; nếu hàng không tăng trưởng 2,5% sẽ góp phần kích thích tăng 1% GDP. Trong những năm gần đây, vận tải hàng không trong nước và khu vực tăng trưởng mạnh mẽ. Năm 2019, hàng không đã vận chuyển hơn 136 triệu hành khách, năng lực điều hành bay không ngừng nâng cao (hơn 900.000 chuyến bay). Tuy nhiên, dịch Covid-19 đã gây rối loạn hoạt động kinh tế, ảnh hưởng rất tiêu cực đến đời sống xã hội, làm tê liệt ngành hàng không Việt Nam và thế giới. Tại nước ta, các hoạt động vận tải hàng không cũng đã tập trung thực hiện tốt chủ trương giãn cách xã hội, khoanh vùng dập dịch, dừng vận chuyển hành khách…
Số lượng các tàu bay phải nằm bãi hiện vẫn rất lớn |
Việt Nam đang hội nhập rất sâu rộng, là quốc gia xuất khẩu nên vai trò của hãng là đặc biệt quan trọng. Ở các nước, hiện Chính phủ hỗ trợ khoảng 25% thiệt hại của các hãng hàng không do dịch bệnh. Ở nước ta, tỷ lệ này chỉ khoảng 1-2%. Mới đây, tỷ lệ hỗ trợ của Chính phủ cho hãng hàng không đã được nâng lên, chiếm khoảng 10% thiệt hại. Trong đó, riêng Vietnam Airlines (VNA) chiếm gần 90% số tiền hỗ trợ của Chính phủ cho ngành hàng không.
Bà Hồ Ngọc Yến Phương, Phó Tổng giám đốc Vietjet Air cho biết, trước đại dịch, hàng năm tăng trưởng của Vietjet Air (VJC) đã đạt bình quân trên 30%. Tích lũy đến nay, VJC đã phục vụ 100 triệu hành khách, đóng góp thuế, phí, lệ phí tích lũy xấp xỉ 9.000 tỷ đồng.
Do ảnh hưởng của dịch bệnh, doanh thu của hãng đã suy giảm trên 70% - 75%. Mặc dù vậy, VJC vẫn cố gắng duy trì việc làm cho 6.000 người lao động. Với chi phí nhân sự lớn hàng tháng, VJC đã giảm lương từ 50%-70% đối với quản lý cấp cao và cấp trung, đồng thời chi trả mức thu nhập tối thiểu từ 8 - 10 triệu đồng đối với người lao động khác. Để hỗ trợ dòng tiền, VJC đã triển khai hàng loạt các giải pháp quyết liệt như mở rộng dịch vụ kinh doanh vận chuyển hàng hóa, phát triển các dịch vụ phụ trợ (Ancillary); đồng thời, hãng đã tích cực triển khai các chương trình tiết kiệm chi phí, giảm chi phí trên mỗi đơn vị giờ khai thác (block hour) từ 35% - 45% nhờ tối ưu hóa hoạt động khai thác. Với tình hình khó khăn hiện nay, ước tính VJC thiếu hụt 7.000 - 10.000 tỷ đồng để hỗ trợ hoạt động kinh doanh, bà Phương cho biết thêm.
Ông Nguyễn Khắc Hải, Phó Tổng giám đốc Bamboo Airway chia sẻ, với định hướng hướng tới dịch vụ tiêu chuẩn 5 sao, Bamboo Airway đã được khách hàng bình chọn là hãng hàng không có dịch vụ tốt nhất vào năm 2019. Tạp chí Forbes của Mỹ cũng đánh giá Bamboo Airway là một hãng hàng không đáng chú ý nhất năm 2020. Tuy nhiên, đại dịch Covid-19 đã và đang ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động khai thác của hãng. Đặc biệt, trong thời gian cao điểm dịch, đội tàu bay của Bamboo Airway phải ngừng hoạt động đến 80-90% và số lượng chuyến bay sụt giảm nghiêm trọng chỉ còn 1 chuyến/2 ngày đối với các đường bay chính. Về mặt tài chính, ngoài việc mất thêm các chi phí cho công tác cách ly, phòng chống dịch, Bamboo Airway đã chịu thiệt hại nặng nề về doanh thu do nhu cầu vận chuyển hành khách và hàng hóa tại nội địa cũng như quốc tế sụt giảm trầm trọng.
PGS.TS. Ngô Trí Long chia sẻ, sau khi dịch Covid-19 được kiểm soát tốt ở nước ta, các hãng hàng không trong nước nhanh chóng phục hồi tần suất bay, tuy nhiên vẫn không đủ bù đắp doanh thu và lợi nhuận. Hệ số sử dụng ghế bay của Vietnam Airlines hiện lấp đầy khoảng 86%, gần như cao nhất trên thế giới. Tuy nhiên, đã đạt tới điểm hòa vốn hay chưa còn phụ thuộc vào mức giá bán, vì thời gian qua, các hãng hàng không có sự tăng tải, kích cầu du lịch nên giá vé rất thấp.
Chưa bao giờ giá vé bay nội địa lại rẻ như lúc này. Từ tháng 8/2020, Hiệp hội DN Hàng không kiến nghị Chính phủ cho các hãng vay dài hạn 25.000 tỷ đồng. Đề xuất này có thể nói là rất đúng và rất trúng và có tính khả thi cao. Vì có vốn hồi phục, các hãng sẽ trả được nợ, đóng góp nhiều cho ngân sách, mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, cho nền kinh tế, đặc biệt là ngành thương mại, du lịch.