Cần tập trung vực dậy sản xuất
Theo báo cáo của Bộ Nội vụ, mức lương cơ sở hiện nay là 1,49 triệu đồng/tháng, mới đạt 42,39% so với mức lương tối thiểu vùng bình quân năm 2019 (3,515 triệu đồng/tháng) và đạt 40,16% so với mức lương tối thiểu vùng bình quân năm 2020 (3,71 triệu đồng/tháng). Vì vậy, từ ngày 01/07/2020, theo dự kiến, sẽ thực hiện điều chỉnh mức lương cơ sở từ 1,49 triệu đồng tháng lên 1,6 triệu đồng/tháng, cũng như điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hàng tháng theo quy định và trợ cấp ưu đãi người có công với cách mạng tăng bằng mức lương cơ sở. Theo kế hoạch, nguồn chi tăng lương vào khoảng hơn 60.000 tỷ đồng từ nguồn tăng thu ngân sách trong năm 2019.
Các doanh nghiệp đang nỗ lực phục hồi sản xuất sau khi dịch bệnh được kiểm soát |
Mặc dù vậy, mới đây Chính phủ đã đề xuất tạm dừng tăng lương cơ sở đối với cán bộ, công nhân viên chức, người lao động, xuất phát những khó khăn, tác động tiêu cực đại dịch Covid-19 tới kinh tế-xã hội. Trước những thông tin này, ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch thường trực Hiệp hội DN TP.HCM cho rằng, dịch bệnh đã cơ bản được không chế rất tốt, nhưng những hậu quả mà nó để lại vẫn còn rõ nét trong đời sống kinh tế-xã hội. Thực tế là hiện gần 50% doanh nghiệp trên địa bàn trong tình trạng khó khăn, đóng cửa, cầm cự duy trì hoạt động sản xuất. Những doanh nghiệp còn tồn tại, nguồn lực cũng rất hạn chế, nên nếu tăng lương trong bối cảnh hiện tại, kéo theo hàng loạt chi phí tăng lên sẽ rất áp lực cho các doanh nghiệp nói chung, doanh nghiệp nhỏ và vừa nói riêng.
Giám đốc một công ty chế biến thủy hải sản xuất khẩu ở quận 4, TP.HCM cho biết, doanh nghiệp có gần 1.000 cán bộ, công nhân viên, nên mỗi đợt điều chỉnh tăng lương cơ sở kéo theo những chi phí về lương, thưởng, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tăng khiến cho doanh nghiệp càng thêm khó khăn. Nhất là đợt dịch bệnh vừa qua, nhiều đơn hàng xuất khẩu bị cắt, gián đoạn, ảnh hưởng rất nhiều đến doanh thu, lợi nhuận. Trong thời gian đó, doanh nghiệp phải cầm cự, tránh tình trạng sa thải nhân viên, nên khi dịch bệnh vừa qua đi cũng là giai đoạn nỗ lực cố gắng quay lại với nhịp sản xuất bình thường, chứ chưa thể có nguồn lực để chuẩn bị cho sự hồi phục, gia tăng phát triển.
Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ mới đây, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng đã đưa ra con số thống kê từ một cuộc khảo sát, cho thấy có đến 80% doanh nghiệp đề nghị không tăng lương tối thiểu vùng. Cụ thể, kết quả khảo sát nhanh của VCCI được triển khai tháng 4/2020 cho thấy, tác động của đại dịch đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là rất nghiêm trọng. Trong đó, 82% doanh nghiệp dự kiến doanh thu năm 2020 của họ sẽ bị sụt giảm so với năm 2019. Và có tới 30% doanh nghiệp dự báo có thể giảm tới 30 - 50% và 22% sẽ giảm trên 50%. Nếu tình hình dịch bệnh vẫn tiếp tục diễn biến phức tạp, trên 75% số doanh nghiệp báo sẽ phải thu hẹp quy mô lao động và có tới gần 10% số doanh nghiệp phải giảm quy mô lao động tới 50% so với hiện nay. Chỉ có chưa đầy 1% số doanh nghiệp gia tăng lao động. Hệ lụy của xu hướng này là hàng triệu lao động sẽ có nguy cơ mất việc làm trong những tháng sắp tới.
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI nhận định, từ kết quả khảo sát của VCCI, việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng hiện cần phải được xem xét theo hướng phù hợp, trong bối cảnh thiên tai dịch bệnh nên giữ nguyên chưa điều chỉnh. Đồng thời, VCCI cũng đề nghị tạm dừng các khoản đóng góp của người sử dụng lao động và người lao động vào quỹ công đoàn, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đến hết tháng 12/2020. Cụ thể hơn, Chính phủ nên xem xét giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp từ 1% xuống 0,5% ít nhất trong thời hạn 6 đến 12 tháng, giảm mức đóng kinh phí công đoàn từ 2% xuống còn 1% trước mắt cho năm 2020... Đây có thể coi là hành động thiết thực, nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp trong bối cảnh hiện nay.
Ngoài ra, một số chính sách, chế độ cụ thể về lao động, tiền lương, việc làm, một số chuyên gia cũng khuyến nghị, những bộ, ngành có liên quan trực tiếp như Bộ Tài chính, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội... cần có hướng dẫn cụ thể về trường hợp người có hợp đồng lao động nghỉ việc, ngừng việc không hưởng lương trong thời gian dịch bệnh để người lao động vẫn giữ được việc làm. Đồng thời, cho phép người lao động được hưởng bảo hiểm thất nghiệp toàn phần đối với các doanh nghiệp bị đóng cửa để giữ chân người lao động, không tính lương tăng ca đối với doanh nghiệp giảm số lượng lao động, tăng giờ làm thêm trong nhà máy do thực hiện việc đảm bảo yêu cầu giãn cách xã hội phòng chống dịch bệnh. Nhất là nên tạo sự thông thoáng để doanh nghiệp có thể giảm giờ làm việc hàng tuần và điều chỉnh mức lương phù hợp cho người lao động, cũng như người lao động và người sử dụng lao động thỏa thuận trả mức lương phù hợp với điều kiện, được phép giảm giờ làm và trả lương tương ứng với với giờ làm việc...
Việc điều chỉnh lương tối thiểu vùng hiện cần phải được xem xét theo hướng phù hợp, trong bối cảnh thiên tai dịch bệnh nên giữ nguyên chưa điều chỉnh. Đồng thời, VCCI cũng đề nghị tạm dừng các khoản đóng góp của người sử dụng lao động và người lao động vào quỹ công đoàn, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp đến hết tháng 12/2020. |