Chủ động điều chỉnh tỷ giá ổn định thị trường

Giảm tải áp lực

Sau khi nghiên cứu, phân tích diễn biến tỷ giá trong những ngày gần đây, NHNN đã chính thức công bố điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam và đô la Mỹ áp dụng từ ngày 7/5/2015 từ mức 21.458 VND/USD lên 21.673 VND/USD (mức điều chỉnh 1%), với biên độ tỷ giá +/-1% so với tỷ giá bình quân liên ngân hàng, tỷ giá trần là 21.890 VND/USD, tỷ giá sàn là 21.456 VND/USD.

Theo NHNN, thời gian qua, trên thị trường trong nước, tỷ giá có xu hướng tăng, qua phân tích cho thấy chủ yếu do yếu tố tâm lý và kỳ vọng của thị trường. Tuy nhiên, tỷ giá trên thị trường vẫn diễn biến trong biên độ quy định của NHNN. Lãnh đạo NHNN cho biết, để chủ động thực hiện thành công các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội đã được Đảng, Quốc hội, Chính phủ đề ra cho năm 2015 và đối phó với các tác động bất lợi trên thị trường quốc tế, NHNN quyết định điều chỉnh tỷ giá bình quân liên ngân hàng giữa đồng Việt Nam và đô la Mỹ tăng thêm 1%.

Điều chỉnh tỷ giá tăng 1% là trong cam kết của NHNN

Các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc điều chỉnh tỷ giá thời điểm này của NHNN là cần thiết. TS. Vũ Đình Ánh – Chuyên gia kinh tế cho rằng, quyết định điều chỉnh tỷ giá tăng 1% cho thấy, NHNN đã bám sát vào diễn biến thị trường, linh hoạt kịp thời điều chỉnh, để giảm bớt áp lực tác động lên tỷ giá hối đoái. Bởi thực tế, trong thời gian qua, đặc biệt vài ngày gần đây, các NHTM đã đẩy giá mua USD lên kịch trần.

Lãnh đạo một NHTM lớn cho rằng, thực tế là nhu cầu ngoại tệ của DN vẫn được các NHTM đáp ứng và thanh khoản ngoại tệ của NH vẫn rất tốt. Việc điều chỉnh tỷ giá của NHNN dập tắt áp lực tâm lý và sự kỳ vọng thị trường, giúp thị trường tiền tệ ổn định.

Đồng quan điểm với NHNN là căng thẳng tỷ giá thời gian qua có yếu tố tâm lý, TS. Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia ngân hàng cho rằng, yếu tố tâm lý được “thắp lên” từ hàng loạt các diễn biến trên thị trường và sự kỳ vọng của thị trường. Đó là nhập siêu tăng khá nhanh khi tính chung 4 tháng đầu năm 2015, cả nước nhập siêu khoảng 3 tỷ USD, bằng 6% kim ngạch xuất khẩu (cùng kỳ năm trước xuất siêu 2 tỷ USD).

Bên cạnh đó, đồng đô la Mỹ tăng giá mạnh so với đồng Euro đã đẩy tác động tâm lý và kỳ vọng thị trường rất lớn với các đồng tiền khác, trong đó có VND. Thống kê cho thấy, diễn biến của đồng đô la Mỹ so với 6 đồng tiền chủ chốt khác, đã tăng khoảng 25% kể từ tháng 6/2014 đến nay. Thông tin về việc Vietcombank đã hoàn tất giao dịch mua một 1 tỷ USD trái phiếu chính phủ kỳ hạn 5-10 năm từ Bộ Tài chính với lãi suất xoay quanh 4,8%/năm cũng khiến thị trường thêm tâm lý NH sẽ thiếu hụt cung ngoại tệ cho DN.

Ở góc độ DN, bà Trương Thị Phương – Phó tổng giám đốc Công ty Dệt may 19-5 cho rằng, điều chỉnh tỷ giá thêm 1% sẽ có lợi hơn cho việc xuất khẩu của DN, nâng cao cạnh tranh với các DN cùng ngành hàng trong khu vực.

Sau khi NHNN điều chỉnh tỷ giá liên ngân tăng thêm 1%, các NHTM cũng đồng loạt điều chỉnh tăng tỷ giá. Chiều ngày 7/5, tại Vietcombank, giá USD được niêm yết 21.640 – 21.700 đồng, tăng 30 đồng so với ngày 6/5. VietinBank cùng tăng giá USD thêm 45 đồng lên 21.645 – 21.710 đồng. Như vậy, mức tăng tỷ giá của các ngân hàng thấp hơn nhiều so với biên độ tăng 1% mà NHNN cho phép.

Quyết sách phù hợp với diễn biến thị trường

Mức điều chỉnh tỷ giá 1% được xem là cao hơn mức dự báo của một vài chuyên gia đưa ra trước đó vài ngày. Vấn đề này TS. Vũ Đình Ánh cho rằng, mức điều chỉnh 1% của NHNN là phù hợp chứ không nhất thiết phải điều chỉnh nhỏ giọt. Việc điều chỉnh tỷ giá 1% cũng giải tỏa tác động thị trường tốt hơn là điều chỉnh rón rén. Bởi khi mà tâm lý và sự kỳ vọng của thị trường đang lên cao thì mức điều chỉnh 0,5% không giải quyết được vấn đề. Hơn nữa, việc điều chỉnh 1% vẫn trong khuôn khổ cam kết của NHNN là tỷ giá không tăng quá 2% trong năm nay. TS. Ánh dự báo trong thời gian tới có thể NHNN sẽ có các biện pháp khác nhằm giảm bớt áp lực tâm lý và kỳ vọng thị trường.

Nhận định sau động thái điều chỉnh tỷ giá của NHNN, Ngân hàng HSBC cho rằng, tiền đồng sẽ không suy yếu mạnh và dự báo cặp tỷ giá USD/VND đến cuối năm 2015 sẽ ở mức 21.750 (khoảng 0,35% trên mức trung điểm mới). Theo HSBC, với chu kỳ tín dụng tốt, lạm phát thấp và lãi suất thực cao hơn, chính sách ngoại hối sẽ trở nên linh động hơn trong khả năng quản lý các thời điểm có nhu cầu đô la Mỹ cao. Mặc dù NHNN đã sử dụng một phần dự trữ ngoại tệ của mình và vẫn còn ở vị thế tốt hơn trên phương diện ngoại hối so với một số thời điểm trước đây. Điều này đảm bảo chúng ta sẽ không chứng kiến cặp tỷ giá USD/VND có sự thay đổi cao quá mức trong một vài tháng tới.

Một giả thuyết khác cũng được đặt ra gần đây là trong bối cảnh diễn biến kinh tế và thị trường tài chính thế giới còn khó lường thì NHNN có nên tiếp tục áp dụng cam kết điều hành tỷ giá theo năm không?

Trao đổi với báo chí gần đây, TS.Lê Quốc Phương – Phó giám đốc Trung tâm Thông tin Công nghiệp và Thương mại (Bộ Công Thương) cho rằng, việc tuyên bố cam kết tỷ giá sẽ có tác dụng thể hiện quyết tâm và ý chí của Chính phủ và NHNN muốn duy trì sự ổn định của thị trường; đồng thời cũng giúp DN yên tâm lên kế hoạch sản xuất kinh doanh trong năm mà không lo đến sự biến động quá lớn của tỷ giá. Tuy nhiên, việc đưa ra mức điều chỉnh tối đa cứng của tỷ giá trong năm sẽ gặp bất lợi khi tỷ giá trên thị trường ngoại hối quốc tế có biến động mạnh.

Theo TS. Nguyễn Trí Hiếu, thì trong bối cảnh như vậy, NHNN có thể đưa ra mục tiêu định hướng giống như tăng trưởng tín dụng với dư địa nhất định sẽ tạo sự linh hoạt trong điều hành.

Song theo PGS - TS. Phan Duy Minh – Chuyên gia Tài chính, NHNN đưa ra mục tiêu mức tỷ giá như vậy là với mong muốn trong hoạt động điều hành hướng tới giữ ổn định tiền tệ và kinh tế vĩ mô. Mục tiêu này xem như mục tiêu định hướng trong điều hành của NHNN. Còn TS. Vũ Đình Ánh cho rằng, không nhất thiết là biến cam kết trong điều hành tỷ giá trở thành thông lệ. Mà cần đánh giá là cam kết hay không cam kết thì nó tác động tới thị trường thế nào. Có thể những năm trước thì cam kết sẽ rất tốt nhưng năm nay liệu có được như vậy nữa không?

“Theo tôi thì điều hành tỷ giá vẫn phải trên quan điểm linh hoạt và chủ động. Không nhất thiết phụ thuộc vào cam kết mà nên dựa trên dự báo diễn biến tình hình và chủ trương quan điểm điều hành chính sách tỷ giá của NHNN” – TS. Vũ Đình Ánh nhìn nhận.