Chuyển hồ sơ 60 DNNN có đất vàng sang Thanh tra Chính phủ

	Thoái vốn nhà nước lãi gần 9,09 nghìn tỷ đồng trong 4 tháng đầu năm
	Chủ động, đẩy nhanh tiến độ triển khai sắp xếp, cổ phần hóa DNNN
	Sẽ công khai danh tính 578 DN đã cổ phần hóa nhưng chưa niêm yết

Đề nghị của Bộ Tài chính xuất phát từ kết quả rà soát việc sử dụng đất của các DN thực hiện CPH theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc. Sau rà soát, Bộ Tài chính đã chỉ ra một số dự án có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai và xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa sát với giá thị trường làm thất thu ngân sách Nhà nước.

Dự án Trung tâm hội chợ triển lãm Giảng Võ (Hà Nội) có 68.000 m2, đã chuyển mục đích sử dụng hơn 15.000 m2 nhưng chưa xác định số tiền phải nộp

Theo rà soát từ ngày 1/7/2014 đến 30/11/2016, có 60 DNNN và DN CPH được cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất. Tuy chưa được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ nhưng tại Hà Nội, TP.HCM và các tỉnh, thành phố khi giao đất, cho thuê đất đối với đất Nhà nước thu hồi do sắp xếp lại, xử lý trụ sở làm việc… đã không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất. Nên nhiều dự án chuyển đổi mục đích sử dụng đất khi xác định giá đất chưa sát với giá thị trường làm thất thu cho ngân sách Nhà nước. Tổng diện tích đất mà 60 DNNN, DNNN CPH được giao và thuê là 1.395.000 m2. Trong đó diện tích đề nghị chuyển mục đích sử dụng là 719.800 m2, tổng số tiền phải nộp cho ngân sách hơn 3.177 tỉ đồng, đã nộp 2.784 tỷ đồng, còn 352,9 tỷ đồng chưa nộp.

“Việc CPH DNNN, nhất là những DN đang được nhà nước cho thuê đất ở những vị trí có giá trị thương mại trong trung tâm thành phố đã không tính giá trị quyền sử dụng đất vào giá trị DN, không thực hiện đấu giá khi CPH. Việc xác định giá đất để thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chủ yếu dựa vào kết quả của DN tư vấn nhưng không đầy đủ và chưa sát với giá thị trường”, Bộ Tài chính báo cáo.

Báo cáo rà soát 60 DN của Bộ Tài chính cho thấy, mức giá đất tính khi chuyển đổi cao nhất là 83,2 triệu/m2 của dự án Nhà ở - trung tâm thương mại dịch vụ của CTCP Phát triển Đô thị Đông Dương tại quận 10 TP.Hồ Chí Minh, tổng số tiền phải nộp là 380 tỷ đồng và đã nộp đủ.

Dự án Tổ hợp văn phòng, dịch vụ, và căn hộ cao cấp ở 167 Thụy Khuê (quận Tây Hồ - Hà Nội) của CTCP Quan hệ quốc tế - Đầu tư sản xuất được định giá 75,8 triệu/m2. Tổng số tiền phải nộp là 59 tỷ đồng và đã nộp đủ.

Dự án Khu thương mại dịch vụ văn phòng và căn hộ tại quận Phú Nhuận – TP.Hồ Chí Minh của CTCP Nova Festival được xác định giá 61 triệu đồng/m2. Số tiền phải nộp của dự án này là 164 tỷ đồng, còn thiếu hơn 30 tỷ đồng chưa nộp.

Dự án Trung tâm hội chợ triển lãm Giảng Võ (Hà Nội) có 68.000 m2, đã chuyển mục đích sử dụng hơn 15.000 m2 nhưng chưa xác định số tiền phải nộp.

Bộ Tài chính xác định quá trình chuyển đổi này có tình trạng xác định giá đất, tính thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa sát với thị trường, làm thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Bộ Tài chính đề xuất Thủ tướng Chính phủ giao Thanh tra Chính phủ tham khảo danh sách các dự án này và thanh tra các dự án có dấu hiệu không thực hiện đúng mục đích đầu tư, có dấu hiệu vi phạm pháp luật đất đai và xác định tiền sử dụng đất, tiền thuê đất chưa sát với giá thị trường làm thất thu NSNN. Bộ đề nghị tạm thời đình chỉ thi công các dự án xây dựng nhà cao tầng đang triển khai thực hiện tại trung tâm thành phố lớn chưa thực hiện đúng thẩm quyền giao sử dụng đất không qua đấu giá và phải tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ theo đúng thẩm quyền.

“Hiện tượng thất thoát tài sản Nhà nước qua định giá đất quá bèo khiến dư luận khá bức xúc. Một số DNNN nắm giữ “đất vàng” không còn sử dụng hoặc thuộc diện phải di dời đã không thực hiện trả lại đất cho Nhà nước mà kêu gọi hợp tác đầu tư bằng cách góp giá trị lợi thế quyền thuê đất để khai thác quỹ đất hiện có, sau đó thực hiện thoái toàn bộ vốn góp”, TS.Lê Đăng Doanh, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu và quản lý kinh tế Trung ương có ý kiến.

Ông Doanh chỉ ra cách lách luật khác khá phổ biến là không tính giá trị lợi thế quyền thuê đất vào giá trị DN khi CPH hoặc khi thoái vốn, đây là kẽ hở gây thất thoát tài sản Nhà nước. Hiện tượng này đã được Kiểm toán Nhà nước nêu trong Báo cáo kiểm toán chuyên đề về việc thực hiện Đề án Tái cơ cấu DNNN giai đoạn 2011-2015 được công bố. Hiện tượng này đang khiến người dân lo lắng cho tài sản Nhà nước bởi trong giai đoạn 2016-2020 sẽ có 240 DNNN phải thực hiện sắp xếp, CPH, đa số là những DN quy mô lớn, đang sử dụng những diện tích đất lớn ở vị trí “vàng”.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã có ý kiến để Bộ Tài chính chuyển danh sách 60 DN này cho Thanh tra Chính phủ phục vụ công tác thanh tra về việc quản lý đất đai theo kế hoạch thanh tra năm 2017 của Thanh tra Chính phủ đã được Thủ tướng phê duyệt.

Trước đó, Phó Thủ tướng đã từng nhấn mạnh nguyên tắc khi CPH là phải tính đúng, tính đủ tài sản hữu hình, vô hình vào giá trị DN, như việc tìm cách tính thương hiệu, lợi thế thương mại, phát minh sáng chế, cải tiến kỹ thuật, định giá đất đai… Các bộ, ngành nghiên cứu trường hợp DN sau CPH đề nghị chuyển mục đích sử dụng đất thì tính toán áp thuế ra sao?