Công ty chứng khoán thua lỗ nặng mảng tự doanh

Chứng khoán Everest (HoSE: EVS) lỗ lớn nhất trong ngành chứng khoán quý III với hơn 146,2 tỷ đồng, mức lỗ kỷ lục trong lịch sử hoạt động của công ty. Nguyên nhân bởi đánh giá lại các tài sản tài chính ghi nhận thông qua lãi/lỗ (FVTPL) của công ty giảm 224,7 tỷ đồng, chủ yếu do khoản đầu tư của EVS vào cổ phiếu NVB.

NVB hiện cũng là cổ phiếu chiếm phần lớn tỷ trọng danh mục tự doanh của EVS với tổng giá trị (tính theo giá gốc) là 273,3 tỷ đồng, xếp sau NVB là ACB (123,8 tỷ đồng), OGC (21,7 tỷ đồng), GMA (5 tỷ đồng). Bên cạnh cổ phiếu, EVS cũng sở hữu hơn 519 tỷ đồng trái phiếu của Công ty TNHH Đầu tư Cam Lâm, CTCP Tập đoàn Đèo Cả...

Ảnh minh họa.

Ở vị trí á quân trong thua lỗ là Chứng khoán ASEAN khi bị âm hơn 48,3 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi gần 101,2 tỷ đồng. Quý III năm nay là quý thứ hai liên tiếp công ty chứng khoán này báo lỗ. Trước đó, trong quý II, công ty báo lỗ gần 1,4 tỷ đồng. Tương tự như Everest, Chứng khoán ASEAN lỗ quý III do khoản chênh lệch giảm đánh giá lại các tài sản tài chính FVTPL gần 190 tỷ đồng.

Tại thời điểm 30/9, danh mục tự doanh của Chứng khoán ASEAN có giá gốc hơn 351 tỷ đồng và giá thị trường gần 526 tỷ đồng. Công ty đang nắm giữ một số cổ phiếu như: ABI giá gốc 20 tỷ đồng, SGP (42 tỷ đồng), TSJ (62,2 tỷ đồng), VNC (42,2 tỷ đồng), VEC (10,8 tỷ đồng), HTM (143,7 tỷ đồng) và TCB (29,6 tỷ đồng).

Ngoài danh mục cổ phiếu, Chứng khoán ASEAN cũng nắm 910 tỷ đồng trái phiếu của CTCP Vui chơi giải trí tổng hợp Tam Giang (82,7 tỷ đồng), CTCP Du lịch Thung lũng Nữ Hoàng (577,2 tỷ đồng), Công ty TNHH Endo Việt Nam (250 tỷ đồng).

Xếp sau Chứng khoán ASEAN là Chứng khoán APG (HNX: APG) với mức lỗ quý III hơn 49 tỷ đồng, cũng là quý lỗ thứ hai liên tiếp của APG, trước đó quý II của APG lỗ 105,8 tỷ đồng. Trong quý III, kết quả kinh doanh của APG lỗ do bán danh mục FVTPL hơn 39,2 tỷ đồng và chênh lệch giảm đánh giá lại là 36,4 tỷ đồng. Tại thời điểm ngày 30/9, danh mục tự doanh của công có giá trị thị trường gần 431 tỷ đồng.

Tương tự APG, lỗ đánh giá lại khoản đầu tư tài sản tài chính FVTPL cũng khiến Chứng khoán FPT (FPTS) trong kỳ lỗ ròng 60 tỷ đồng, trong khi quý III năm ngoái công ty này lãi đến 296 tỷ đồng. Khoản lỗ của FPTS chủ yếu do đánh giá lại khoản đầu tư vào cổ phiếu MSH khi tính đến cuối quý III/2022 tổng giá trị 314,5 tỷ đồng, giảm gần 39% so với kỳ trước.

Một đơn vị khác, Chứng khoán Trí Việt (HoSE: TVB) báo lỗ quý III hơn 6,2 tỷ đồng, trong khi cùng kỳ năm ngoái lãi gần 38,7 tỷ đồng. Danh mục tự doanh của TVB đã giảm mạnh từ 138,3 tỷ đồng hồi đầu năm xuống còn vỏn vẹn 5,2 tỷ đồng tại ngày 30/9. TVB hiện nắm duy nhất mã MBB (giá gốc 5,2 tỷ đồng).

Phần tài sản tài chính sẵn sàng để bán (AFS) cũng ghi nhận TVB đã bán hết PVT, bán bớt cổ phiếu FPT. Đặc biệt, TVB vẫn đang gồng lỗ “cổ phiếu quốc dân” HPG dù khoản đầu tư này hiện đã âm hơn 90 tỷ đồng. Các khoản lãi/lỗ tạm tính trong danh mục AFS chưa phản ánh vào kết quả kinh doanh và chỉ được nhận khi công ty chứng khoán bán hoặc chuyển sang FVTPL. Do đó, nếu khoản đầu tư này được ghi nhận, TVB có thể lỗ đến hàng trăm tỷ đồng.

Danh sách lỗ còn nối dài với các công ty khác như: Chứng khoán Beta (-6,08 tỷ đồng), Chứng khoán Đại Việt (-3,7 tỷ đồng), Chứng khoán Alpha (-3,4 tỷ đồng), Chứng khoán SaigonBank Berjaya (-3,3 tỷ đồng), Chứng khoán RHB Việt Nam (-2,2 tỷ đồng), Chứng khoán Quốc tế Hoàng Gia (-231,5 triệu đồng), Chứng khoán Pinetree (-1,7 tỷ đồng) và Chứng khoán EuroCapital (-1,2 tỷ đồng).

Hầu hết các công ty chứng khoán thua lỗ quý III năm nay do chênh lệch đánh giá giảm tài sản tài chính FVTPL, vì vậy đây chỉ là khoản “lỗ kỹ thuật”, lỗ tạm tính tại thời điểm công bố báo cáo tài chính. Trong trường hợp các cổ phiếu trong danh mục FVTPL tăng trưởng, khoản lỗ của các công ty chứng khoán hoàn toàn có thể thu hẹp hoặc lãi trở lại.

Trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang đi qua “mùa đông khắc nghiệt”, giới đầu tư khó có thể kỳ vọng các khoản mục FVTPL kể trên sớm hồi phục và giúp tình hình tài chính các công ty chứng khoán biến chuyển tích cực. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo, trong chiến lược phát triển của nhiều công ty chứng khoán, không phải tự doanh chứng khoán, mà những sản phẩm, dịch vụ chất lượng tốt, phí cạnh tranh, yếu tố công nghệ... mới là điều kiện quan trọng nhất để họ hướng tới và tập trung phát triển.