Covid-19 "ép" tăng trưởng toàn cầu về gần không, S&P dự báo
"Do tác động mạnh của đại dịch Covid-19 đang diễn ra đối với hoạt động kinh tế và thị trường tài chính, chúng tôi hạ mức tăng trưởng toàn cầu xuống chỉ còn 0,4% trong năm nay, với khả năng phục hồi lên 4,9% vào năm 2021," Paul Gruenwald, nhà kinh tế trưởng toàn cầu của S&P đề cập trong một bản tin được công bố hôm thứ Ba. "Sự suy giảm trong hoạt động kinh tế sẽ rất nhanh và mạnh."
Mức tăng trưởng chỉ 0,4% là điều mà thế giới chưa từng chứng kiến kể từ vụ sụp đổ kinh tế năm 1982, khi đó tăng trưởng toàn cầu được tính ở mức 0,43%, cũng là thời điểm suy thoái tài chính tồi tệ nhất kể từ Đại suy thoái 1929-1933.
Trước khi đại dịch Covid-19 diễn ra, dự báo tăng trưởng toàn cầu năm 2020 của S&P là 3,3%.
Trên thực tế, đã có nhiều dữ liệu gây sốc được công bố. Trong tuần thứ ba của tháng 3/2020, có tới 3,28 triệu người Mỹ đã nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp, gấp hơn bốn lần so với kỷ lục trước đó của năm 1982.
Dự báo của S&P được đưa ra trong bối cảnh các doanh nghiệp được cho không cần thiết bị buộc phải đóng cửa, hàng tỷ người trên toàn thế giới được yêu cầu phải ở trong nhà để tự cô lập trong một nỗ lực nhằm làm chậm lại sự lây lan của virus corona - dịch bệnh này đến nay đã giết chết hơn 38.700 người và lây nhiễm hơn 800.000.
Sự không chắc chắn tăng cao
Đầu tư tài sản cố định tại Trung Quốc - nền kinh tế lớn thứ hai thế giới - đã giảm 45% so với năm trước, với sản lượng công nghiệp và doanh số bán lẻ giảm lần lượt 14% và 21%, S&P cho biết.
Vốn đang biến mất khỏi các thị trường mới nổi với tốc độ nhanh hơn bất kỳ cuộc khủng hoảng toàn cầu nào trước đây và S&P 500 giảm 30% với tốc độ kỷ lục, trong khi Chỉ số biến động thị trường VIX, còn được gọi là thước đo sự sợ hãi của chứng khoán Phố Wall, đạt điểm cao nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính 2008.
Xét theo khu vực, dự báo của S&P giảm mạnh ở các thị trường Mỹ và châu Âu, với tăng trưởng giảm lần lượt là 1,3% và 2%.
Hãng xếp hạng này cũng ước đoán tăng trưởng của Mỹ quý II năm nay sẽ giảm 12% so với quý I. Tuy nhiên, tăng trưởng có thể sẽ bật tăng trở lại lên 3,2% vào năm 2021.
"Tương đương GDP mất 360 tỷ đô la so với con số đạt được của năm 2019," Gruenwald cho biết.
"Thị trường Lao động đang giảm mạnh và tỷ lệ thất nghiệp có thể sẽ cao nhất 10% trong quý hai (với mức cao nhất hàng tháng trên 13% trong tháng 5)," ông nói thêm, có nghĩa là nhiều lao động thất nghiệp hơn so với cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu, khi đó đạt mức cao nhất 10,2% vào tháng 10/2009.
Các thị trường mới nổi cũng góp phần lớn trong sự sụt giảm dự báo tăng trưởng của S&P, lớn nhất trong số đó là Ấn Độ với mức giảm dự kiến là 3,5%. Ấn Độ đã tuyên bố giới nghiêm 21 ngày bắt buộc đối với toàn bộ dân số 1,3 tỷ người từ ngày 22/3. Tăng trưởng của Trung Quốc, vốn đã ở mức thấp nhất trong 30 năm là 6,1% cho năm 2019, được dự báo chỉ còn 3% trong năm nay.
Hãng xếp hạng cũng lưu ý đến diễn biến không thể đoán trước của dịch bệnh lần này, cho biết dự báo được dựa trên ước đoán về sự phục hồi của một số chính phủ, cho rằng đại dịch sẽ kéo dài ít nhất đến hết nửa năm.
"Rủi ro sai số đối với dự báo cơ sở của chúng tôi nằm ở việc chuyển đổi từ hệ quả vấn đề y tế sang các biến số kinh tế là không chắc chắn chính xác," báo cáo cho biết.
Không có sự đồng thuận khi nào dịch kết thúc
Các ngân hàng trung ương và các chính phủ đã ban hành nhiều giải pháp, hạ lãi suất, cung cấp các gói hỗ trợ hàng nghìn tỷ đô la để thúc đẩy kinh tế và cấp tiền mặt cho người dân và doanh nghiệp.
Nhưng, tiêu dùng và đầu tư thường được thúc đẩy để đạt tăng trưởng kinh tế thì hiện tại là không thể đem lại hiệu quả ở hầu hết các ngành, đặc biệt là các ngành thâm dụng lao động như du lịch và vận tải, khách sạn, giải trí, nhà hàng và bán lẻ.
"Gói tài chính trị giá 2 nghìn tỷ đô la của chính phủ Mỹ có thể giảm đà suy thoái thông qua việc bơm tiền trực tiếp vào các hộ gia đình, kéo dài trợ cấp thất nghiệp đến 13 tuần, sẵn sàng cấp vốn cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), tài trợ cho bệnh viện và chính quyền địa phương, cung cấp bảo lãnh và bù lãi suất cho các khoản vay của doanh nghiệp," S&P cho biết.
Mặc dù vậy, dự báo thất nghiệp tại Mỹ của S&P vẫn ở mức rất cao, nhưng thấp hơn so với một số ước đoán khác - ví dụ như của St. Louis Fed vào hôm thứ Hai đã dự đoán tổng tỷ lệ thất nghiệp của Mỹ lên tới 47 triệu người, hay 32,1% - cao hơn thời kỳ đỉnh điểm của cuộc Đại khủng hoảng là 24%.
Đa số các con số dự báo của S&P phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của dịch Covid-19, thời điểm sự lây lan có thể giảm và khi nào thế giới có thể trở lại hoạt động bình thường. Đây cũng chính là các vấn đề mà giới nghiên cứu chưa có sự đồng thuận, nhưng theo ước tính phổ biến trong cộng đồng giới y khoa thì dịch Covid-19 sẽ kéo dài trong khoảng từ 2-3 tháng đến hơn một năm nữa.