“Đại phẫu” pháp lý cho kinh doanh bảo hiểm

	Ngân hàng tăng nguồn thu từ bancassurance
	Thẻ bảo hiểm y tế mới: Những thay đổi cần lưu ý
	Đề xuất bảo hiểm du lịch

Gỡ triệt để những bất cập suốt 20 năm

Một số điểm mới trong dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm (sửa đổi) mà Bộ Tài chính đưa ra là văn bản này đã bổ sung, sửa đổi những quy định liên quan đến hợp đồng bảo hiểm; doanh nghiệp bảo hiểm và tái bảo hiểm; đại lý, môi giới bảo hiểm, dịch vụ phụ trợ bảo hiểm; quản lý nhà nước về bảo hiểm và trọng tài bảo hiểm.

Những điểm sửa đổi của dự thảo được hầu hết các doanh nghiệp ngành bảo hiểm đánh giá cao bởi trong suốt nhiều năm qua, do Luật Kinh doanh bảo hiểm là một văn bản luật quá cũ (được ban hành từ năm 2000 và sửa 2 lần vào các năm 2010, 2019) nên đã không còn theo kịp với thực tế, thậm chí còn chồng chéo với nhiều luật chuyên ngành, mâu thuẫn với cả Bộ Luật dân sự 2015.

Ảnh minh họa

Theo Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV), trong vòng 10 năm qua, do thiếu các quy định cụ thể về đại lý bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm nên thị trường xuất hiện rất nhiều tình trạng tranh giành khách hàng ở cả lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ, phi nhân thọ và bảo hiểm sức khỏe. Hoạt động của các đại lý, môi giới bảo hiểm không được khuôn khổ hóa nên tình trạng “loạn” tư vấn bảo hiểm xảy ra phổ biến. Tuy nhiên, hiện nay với những quy định mới khá cụ thể và chặt chẽ, kỳ vọng tình trạng này sẽ được hạn chế tối đa và có thể dần xóa bỏ trên thị trường.

Cũng theo IAV, những quy định mới trong dự thảo luật sửa đổi lần này đã làm rõ được trách nhiệm của các bên khi xảy ra tổn thất phải bồi thường hợp đồng bảo hiểm. Theo đó, trường hợp xảy ra tổn thất người được bảo hiểm không được từ bỏ tài sản được bảo hiểm và phải áp dụng các biện pháp cần thiết để ngăn chặn hoặc giảm thiểu tổn thất. Việc quy định như vậy trao quyền chủ động nhiều hơn cho bên mua bảo hiểm, giúp các bên phối hợp tốt hơn khi phòng ngừa tổn thất khi có sự cố xảy ra.

Ngoài ra, dự thảo luật lần này cũng có các quy định giúp hạn chế tối đa gian lận trong lĩnh vực bảo hiểm. Bởi các quy định mới cho phép doanh nghiệp bảo hiểm áp dụng các biện pháp tuyên truyền, giáo dục; tài trợ, hỗ trợ các phương tiện để đề phòng, hạn chế tổn thất. Bên cạnh đó, các tổ chức kinh doanh bảo hiểm cũng bắt buộc phải có trách nhiệm xây dựng quy trình khai thác, thẩm định, bồi thường để xác định đầy đủ, chính xác các thông tin cần thiết về người được bảo hiểm trước khi có quyết định bảo hiểm hoặc chi trả tiền bồi thường bảo hiểm. Điều này hỗ trợ tốt cho việc phòng chống gian lận bảo hiểm, rửa tiền và tài trợ khủng bố.

Cần chặt hơn với bảo hiểm qua biên giới

Theo ý kiến của các doanh nghiệp bảo hiểm, mặc dù dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện nay đã khá đầy đủ, nhưng vẫn đang thiếu một số những khái niệm rất quan trọng đó là các hình thức kinh doanh bảo hiểm qua biên giới.

Để thật sự quản lý chặt chẽ các hình thức bán, môi giới bảo hiểm qua biên giới, Bộ Tài chính nên có những định nghĩa rõ ràng về bán bảo hiểm qua biên giới, môi giới bảo hiểm qua biên giới, hợp tác xã bảo hiểm và đấu thầu trong bảo hiểm để cơ quan chức năng xét xử và giải quyết tranh chấp dễ áp dụng.

Cụ thể, các điều khoản liên quan đến loại hình dịch vụ này cần được quy định theo hướng chặt hơn, bắt buộc các doanh nghiệp bảo hiểm tuân thủ nếu không thì đương nhiên không được phép kinh doanh tại Việt Nam. Ngoài ra, Bộ Tài chính cũng cần bổ sung các quy định cụ thể về quản lý ngoại hối liên quan các vấn đề thu phí bảo hiểm, giải quyết quyền lợi bảo hiểm. Bổ sung cho rõ quy định về nộp báo cáo của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ qua biên giới, đồng thời cần có biện pháp quản lý chặt chẽ khoản tiền ký quỹ 5 triệu USD đối với các doanh nghiệp bảo hiểm nhóm này.

Ở góc độ xử lý tranh chấp, dự thảo Luật Kinh doanh bảo hiểm hiện nay đã đưa vào các quy định về trọng tài bảo hiểm. Bắt buộc các trung tâm trọng tài bảo hiểm phải được thành lập theo những quy định chặt chẽ, có sự hướng dẫn cụ thể từ Bộ Tài chính và hoạt động không vì mục đích lợi nhuận. Điều này, theo các doanh nghiệp bảo hiểm sẽ khiến các vụ tranh chấp kéo dài được xử lý nhanh hơn và công bằng hơn cho các bên. Tuy nhiên, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) lại cho rằng hiện nay trong hệ thống văn bản luật đã có Luật Trọng tài thương mại. Vì vậy cần cân nhắc để tránh bị chồng chéo chức năng, quyền hạn dễ dẫn tới xung đột lợi ích.

Riêng về Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm, Hội kiểm toán viên hành nghề Việt Nam cho rằng, dự thảo luật nên bổ sung trường hợp doanh nghiệp bảo hiểm bị phá sản, mất khả năng thanh toán thì Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm là người có nghĩa vụ chi trả nhưng đồng thời thế quyền về đòi người thứ ba hoặc đòi doanh nghiệp nhận tái bảo hiểm bồi thường. Quỹ bảo vệ người được bảo hiểm cũng nên được tách biệt đối với DN nhân thọ và phi nhân thọ vì mỗi lĩnh vực đều có những rủi ro và đặc thù về khả năng thanh toán khác nhau.

Ngoài ra, về tổ chức kiểm toán độc lập được phép cung cấp dịch vụ kiểm toán, soát xét cho doanh nghiệp bảo hiểm và doanh nghiệp tái bảo hiểm cần bổ sung danh mục tổ chức kiểm toán độc lập nào được phép cung cấp dịch vụ tránh vướng mắc và mâu thuẫn với các văn bản pháp luật khác khi triển khai trên thực tế.