Đầu tư và khẩu vị rủi ro
Những ngày qua, bất định do tác động từ “Chiến dịch quân sự đặc biệt“ của Nga tại Ukraine đến địa chính trị toàn cầu khiến các nhà đầu tư trở nên lo ngại ở tất cả những kênh đầu tư, nhất là những kênh có thể mang lại lợi nhuận hấp dẫn (và đi kèm rủi ro cao) như chứng khoán, chứng chỉ quỹ, và kể cả vàng - vốn được coi là nơi trú ẩn an toàn.
Kết thúc phiên giao dịch ngày 11/3, chỉ số Dow Jones giảm 229,88 điểm xuống còn 32.944,19 điểm. Chỉ số S&P 500 hạ 1,3%, xuống 4.204,31 điểm. Còn chỉ số công nghệ Nasdaq Composite cũng lùi 2,2%, xuống còn 12.843,81 điểm. Tính chung cả tuần qua, Dow Jones mất 2%, đánh dấu tuần đi xuống thứ 5 liên tiếp; Chỉ số S&P cũng giảm 2,9%, còn Nasdaq mất 3,5%. Trong nước, phiên cuối tuần qua, chỉ số VN-Index đã xuyên thủng mốc hỗ trợ 1.470 điểm. Nhìn chung thanh khoản từng phiên và cả tuần đều sụt giảm cho thấy dòng tiền vẫn đang lựa chọn đứng ngoài quan sát. Sự phân hóa trên thị trường vẫn đang diễn ra, với việc nhóm cổ phiếu hưởng lợi từ sự leo thang của giá cả các loại hàng hóa trên thị trường quốc tế tiếp tục đi ngược lại diễn biến của chỉ số chung.
Ảnh minh họa |
Đặc biệt, trong tuần từ ngày 7 đến ngày 11/3 thị trường chứng kiến những biến động chưa từng có của giá vàng. Giá vàng thế giới có lúc lên đến 2.002,31 USD/ounce, nhưng chốt phiên giao dịch cuối tuần, giá vàng đã về 1991.1 - 1992.1 USD/ounce. Trong nước, giá vàng không chỉ biến động theo giá thế giới mà còn được cộng hưởng thêm yếu tố tâm lý. Giá bán vàng miếng SJC ngày 8/3 đã ở mức cao chưa từng có: 74,4 triệu đồng/lượng, nhưng đến ngày 10/3 giá mua vào chỉ còn 65,5 triệu đồng/ lượng. Diễn biến này cho thấy dù được coi là kênh trú ẩn an toàn nhưng tuần qua, giá vàng biến động quá lớn, thậm chí thay đổi theo giờ khiến không ít nhà đầu tư ngậm đắng.
Một kênh đầu tư khác, được đánh giá độ rủi ro không lớn như chứng khoán, tiền điện tử là trái phiếu doanh nghiệp. Song thông tin đáng chú ý cho thị trường tuần qua là Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA) vừa công bố: Từ đầu năm đến nay, đã có tổng cộng 26 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị khoảng 22.185 tỷ đồng và 8 đợt phát hành ra công chúng giá trị 5.509 nghìn tỷ. Trái phiếu phát hành ra công chúng đã có mức tăng đáng kể (31%), song mặt khác phát hành riêng lẻ còn tăng nhanh hơn (51%). Nhóm bất động sản vẫn tiếp tục dẫn đầu về giá trị phát hành trái phiếu đầu năm nay với tổng khối lượng phát hành đạt 15.520 tỷ đồng, chiếm 56,04%, kế tiếp là nhóm xây dựng. Điều đáng chú ý, theo đánh giá của VMBA, trong nhóm doanh nghiệp bất động sản thì rất nhiều trái phiếu được phát hành hội đủ yếu tố ba không thậm chí bốn không: không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản đảm bảo và không đánh giá tín nhiệm vẫn được doanh nghiệp sử dụng để huy động vốn.
Gần đây, những khách hàng đến giao dịch tại quầy của ngân hàng hay qua điện thoại, zalo, facebook… đều có thể nhận được chào mời và tư vấn đầu tư. Mức lợi nhuận có thể nhận được mà các tư vấn viên này đưa ra chào mời có khi lên đến 20%, thậm chí 30%/năm. Họ nói rất nhiều, mở ra “tương lai tươi sáng” về sự sinh lời của đồng vốn. Nhưng thông tin cốt lõi cho nhà đầu tư lại không được họ truyền đạt: Bạn đầu tư vào cổ phiếu, trái phiếu và chứng chỉ quỹ là đầu tư có rủi ro và lợi nhuận chỉ là dự tính, không được đảm bảo. Đó không phải là sản phẩm tiền gửi tiết kiệm tại ngân hàng, được ngân hàng đảm bảo về mức lợi nhuận (lãi suất tiết kiệm) ngay tại thời điểm khách hàng mở sổ cho đến hết kỳ hạn gửi. Do đó, dù là đầu tư vào đâu, kênh nào, nhà đầu tư cần tham khảo kỹ các tài liệu thuyết minh sản phẩm và các điều khoản trong hợp đồng để hiểu rõ những rủi ro có thể gặp phải trước khi quyết định tham gia.
Trở lại với câu hỏi ban đầu: trong bối cảnh thị trường có nhiều biến động như hiện nay, nên đầu tư vào đâu? Tại chương trình MONEY Talk số 11, chủ đề "Lướt sóng vs Xuống hầm" ngày 11/3, Tiến sĩ Phạm Vũ Thăng Long - Giám đốc Nghiên cứu vĩ mô, Công ty cổ phần chứng khoán HSC đã trả lời: Nếu có 1 tỷ đồng và chưa nghĩ được gì cả mình sẽ vẫn gửi tiết kiệm ở ngân hàng.