Để xứ Quảng tiếp tục phát triển
Những dấu ấn lớn...
Sau 25 năm tái lập tỉnh (1997), cùng với sự phát triển của cả nước, Quảng Nam đã vươn lên, đạt được những kết quả vượt bậc. Từ một tỉnh nghèo, thuần nông, đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, đến nay kinh tế - xã hội của địa phương đã có bước chuyển biến tích cực, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện và nâng cao. Đến nay, Quảng Nam đã vươn lên thành tỉnh khá ở miền Trung. Theo đó, tổng sản phẩm trên địa bàn tỉnh gấp hơn 40 lần, GRDP bình quân đầu người tăng 36 lần, thu ngân sách tăng gấp 197 lần so với năm 1997 - thời điểm mới chia tách. Quảng Nam còn có môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi. Chỉ số PCI xếp thứ 13 trong cả nước.
Năm 2021, trong bối cảnh có nhiều khó khăn, thách thức, song với sự nỗ lực của hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân, kinh tế - xã hội của Quảng Nam vẫn đạt được nhiều kết quả tích cực. Ông Lê Trí Thanh - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam cho biết, năm 2021 địa phương ưu tiên cao nhất cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, chăm lo bảo vệ sức khỏe nhân dân. Toàn tỉnh đã thực hiện hiệu quả chiến lược thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch Covid-19, kiên cường vượt qua khó khăn, thách thức, kiểm soát được tình hình... Đến nay, trong quý I/2022 các hoạt động kinh tế, xã hội của địa phương diễn ra trong trạng thái bình thường mới và có nhiều chuyển biến tích cực so với trước. Tổng thu ngân sách ước thực hiện 8,3 nghìn tỷ đồng, đạt 37% dự toán Trung ương giao tăng 15% so với cùng kỳ; giải ngân vốn đầu tư công quý I đạt 15% kế hoạch. Địa phương đang tích cực triển khai Năm du lịch quốc gia 2022 với chủ đề “Quảng Nam - Điểm đến du lịch xanh”...
Cần có nhiều Thaco hơn trên đất Quảng Nam |
Để tiếp tục chặng đường phát triển của mình, mới đây Quảng Nam đã có nhiều kiến nghị lên Chính phủ. Trong đó, địa phương đã đề nghị có cơ chế đặc thù để bảo tồn, phát huy giá trị di sản thế giới Đô thị cổ Hội An và Khu đền tháp Mỹ Sơn. Bởi, hiện nhu cầu vốn cho bảo tồn và phát huy giá trị di sản Hội An, Mỹ Sơn rất lớn. Do đó, Quảng Nam đề nghị Chính phủ cho phép tỉnh được sử dụng toàn bộ nguồn thu phí tham quan của hai di sản được để lại để chi đầu tư (bảo tồn, trùng tu, tôn tạo di tích, bảo vệ môi trường, hạ tầng) và chi hoạt động (văn hóa nghệ thuật, quảng bá, phát triển du lịch, chi cho bộ máy các đơn vị sự nghiệp xúc tiến du lịch của Hội An và Khu đền tháp Mỹ Sơn). Cho phép thành lập Quỹ bảo tồn di sản Quảng Nam để bổ sung nguồn lực phục vụ công tác trùng tu, bảo tồn di sản văn hóa.
Quảng Nam cũng đề nghị Chính phủ giao UBND tỉnh chủ trì, phối hợp với các bộ ngành Trung ương xây dựng Đề án xã hội hóa đầu tư, khai thác Cảng hàng không Chu Lai, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của Cảng hàng không Chu Lai với các chức năng theo quy hoạch được duyệt. Cho phép xây dựng cơ chế hoạt động của Khu phi thuế quan Tam Quang gắn với Cảng hàng không Chu Lai. Quảng Nam cũng đề nghị Thủ tướng cho phép tỉnh lập Báo cáo đề xuất Dự án xã hội hóa đầu tư, quản lý vận hành luồng cảng Chu Lai mới (luồng Cửa Lở) cho tàu 5 vạn tấn đủ tải vận hành; gắn với hệ thống bến Tam Hòa - Tam Hiệp, Khu phi thuế quan Tam Hòa và khu logistic phục vụ hoạt động cảng container theo hướng nhà đầu tư thực hiện đầu tư 100% và quản lý vận hành, khai thác, duy tu, bảo dưỡng, không sử dụng vốn ngân sách nhà nước.
Bên cạnh đó, Quảng Nam cũng đề nghị Chính phủ nghiên cứu thí điểm cơ chế khuyến khích hợp tác liên kết sản xuất theo cụm ngành công nghiệp phụ trợ và công nghiệp cơ khí tại Khu kinh tế mở Chu Lai giữa tập đoàn Thaco làm hạt nhân với các doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia vào chuỗi giá trị này. Hình thành hệ sinh thái công nghiệp phụ trợ trọng điểm quốc gia tại Khu kinh tế mở Chu Lai. Hiện nay, tổng diện tích các khu công nghiệp đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch trên địa bàn Quảng Nam là 6.132ha. Trong đó, thuộc Khu kinh tế mở Chu Lai 4.950ha, đã lấp đầy 54,78%...
Cần nhiều Thaco ở xứ Quảng
Về cơ sở hạ tầng, Quảng Nam kiến nghị đầu tư nâng cấp quốc lộ 14D, 14E để tăng cường kết nối Hành lang kinh tế Đông - Tây: Tuyến quốc lộ 14E dài 73km (nối quốc lộ 1A đến đường Hồ Chí Minh) nằm trên Hành lang kết nối Khu kinh tế mở Chu Lai với khu vực Tây Nguyên và Nam Lào - Đông Bắc Thái Lan - Myanma thông qua Cửa khẩu quốc tế Nam Giang. Hiện trạng tuyến đường nhỏ hẹp, xuống cấp nhưng lưu lượng vận tải lớn. Trước đó, Bộ Giao thông vận tải cũng đã phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tại Quyết định số 1531/QĐ-BGTVT ngày 17/8/2021, với tổng mức đầu tư dự kiến 1.850 tỷ đồng để đầu tư trong giai đoạn trung hạn 2021-2025. Quảng Nam đề nghị Thủ tướng Chính phủ có ý kiến để các cơ quan chức năng triển khai dự án trong năm 2023.
Được biết, năm 2022 Quảng Nam đặt mục tiêu tốc độ tăng trưởng tăng từ 7,5 - 8%, thu ngân sách trên địa bàn 23.700 tỷ đồng, tăng 22,4% so với dự toán giao năm 2021. Trong đó, thu nội địa đạt 19.000 tỷ đồng, tăng 18,7% so với dự toán 2021... Để đạt được những mục tiêu này, hiện Quảng Nam đã và đang thực hiện rất nhiều giải pháp cụ thể. Bên cạnh đó, địa phương cũng cần sự hỗ trợ của các bộ, ban, ngành, các cơ quan chức năng...
Mới đây, tại buổi làm việc với Quảng Nam, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho rằng, địa phương còn rất nhiều tiềm năng, thế mạnh để phát triển. Tuy nhiên, sự phát triển của Quảng Nam vẫn chưa xứng với tiềm năng. Tiềm năng thì lớn nhưng cơ chế chính sách còn hạn hẹp. Hạ tầng về giao thông, về chuyển đổi số, về biến đổi khí hậu còn bất cập. Bên cạnh, đời sống nhân dân đồng bào miền núi còn khó khăn, hộ nghèo còn nhiều, nhất là chênh lệch giàu nghèo giữa miền xuôi và miền núi. Chất lượng nguồn nhân lực, đội ngũ cán bộ công chức còn hạn chế… Bởi vậy, Thủ tướng yêu cầu Quảng Nam cần phải phát huy tối đa những tiềm năng, cơ hội đã có, những kết quả đã đạt được, đồng thời phải “tự tạo ra những cơ hội thuận lợi mới để thu hút nguồn lực từ bên ngoài”, để phát triển nhanh, bền vững, phát triển xanh.
Đối với các vấn đề Quảng Nam kiến nghị, về cơ chế đặc thù bảo tồn, phát huy giá trị hai di sản thế giới, Thủ tướng đã yêu cầu Bộ Tài chính nghiên cứu, xem xét về cơ chế, chính sách chung cho các địa phương có nhu cầu, chứ không riêng Quảng Nam để trình Thủ tướng xem xét. Đối với Cảng hàng không Chu Lai, Thủ tướng đồng ý với đề xuất của tỉnh và giao Bộ Giao thông vận tải phối hợp cùng tỉnh giải quyết các vấn đề liên quan. Về quy hoạch của Khu kinh tế mở Chu Lai thống nhất sẽ điều chỉnh. Các quốc lộ 14D, 14E, Thủ tướng chủ trương phải làm mới tuyến đường theo hợp tác công tư.
Đặc biệt, tại Quảng Nam từ năm 2003 Tập đoàn Thaco đã đầu tư vào Chu Lai (Núi Thành), xây dựng các nhà máy sản xuất lắp ráp ô tô, các nhà máy sản xuất cơ khí và linh kiện phụ tùng nhằm gia tăng tỷ lệ nội địa hóa cho ô tô. Đến nay, Thaco trở thành tập đoàn đa ngành nghề, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu; trong đó có Thaco Auto và Thaco Industries… Tổng nhân sự của Thaco hơn 60.000 người, trong đó tại Chu Lai khoảng 11.000 người. Năm 2021, tổng doanh thu hợp nhất của Thaco đạt hơn 60.700 tỷ đồng, trong đó xuất khẩu đạt 215 triệu USD; nộp ngân sách Nhà nước hơn 20.500 tỷ đồng, trong đó tại Quảng Nam là 15.613 tỷ đồng... Vui mừng trước sự phát triển này, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng là phát triển kinh tế tư nhân thành động lực quan trọng cho sự phát triển của đất nước. Thaco đã đi đúng hướng và rất hiệu quả. Sản xuất ô tô quan trọng là từ công nghiệp cơ khí và Thaco đã làm chủ công nghiệp cơ khí, làm chủ công nghiệp ô tô - ngành công nghiệp mà đất nước đã khao khát 40 năm. Một đất nước hiện đại phải có công nghiệp hiện đại, mà phát triển được công nghiệp cơ khí là nền tảng. Người đứng đầu Chính phủ đề nghị Quảng Nam cần thu hút mạnh mẽ hơn những doanh nghiệp lớn vào đầu tư, cần có “nhiều Thaco hơn trên đất Quảng Nam”; đồng thời nâng cao năng suất chất lượng, hiệu quả hoạt động, hoạt động kinh doanh sản xuất đúng pháp luật...