Digital Attacker Bank - ngân hàng tương lai
Theo trung tâm Fintech toàn cầu, năm 2021 điểm Fintech của Việt Nam xếp hạng 70 thế giới. Đây là thành quả đáng khích lệ với một thị trường Fintech non trẻ như Việt Nam, đánh dấu sự phát triển vượt bậc của thị trường này trong thời gian gần đây. Từ 39 công ty vào năm 2015 đã tăng lên 154 công ty vào năm 2021, gấp 4 lần chỉ trong vòng 6 năm, giá trị tăng trưởng gấp 3 lần, từ 4,4 tỷ USD năm 2017 lên 12,9 tỷ USD năm 2021.
Ông Phạm Quang Minh, Tổng Giám đốc Mambu Việt Nam |
Trong số đó, có 37 công ty Fintech hoạt động trong lĩnh vực thanh toán, 22 công ty hoạt động trong lĩnh vực cho vay ngang hàng (P2P), chiếm khoảng 40% tổng số Fintech tại Việt Nam, đang cạnh tranh trực tiếp với các ngân hàng truyền thống. Theo nền tảng ngân hàng đám mây Mambu, kẻ “ngáng đường” Fintech hiện có mức tăng trưởng khá cao (25% hàng năm) vì vậy, 88% các ngân hàng truyền thống sẽ có nguy cơ bị Fintech “nuốt” mất mảng kinh doanh lõi của mình.
Quan hệ cộng sinh giữa ngân hàng và fintech
Việt Nam là một thị trường tiềm năng cho thanh toán không dùng tiền mặt khi có lực lượng dân số trẻ, tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh cao và hiểu biết về kỹ thuật số. Theo Ngân hàng Nhà nước, giá trị thanh toán di động tại Việt Nam dự kiến sẽ tăng gần 4 lần, từ 16 tỷ USD năm 2016 lên 70,9 tỷ USD năm 2025. Tuy nhiên, theo số liệu thống kê của Merchant Machine thì vẫn còn khoảng 69% người dân chưa tiếp cận được dịch vụ ngân hàng đầy đủ, và Việt Nam hiện đang đứng thứ 8 trong top các quốc gia phụ thuộc vào tiền mặt.
Để hướng tới mục tiêu tài chính toàn diện, cũng như phát triển nền kinh tế số, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 149/QĐ-TTg về việc phê duyệt Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành Quyết định 810/QĐ-NHNN phê duyệt Kế hoạch chuyển đổi số ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 nhằm khuyến khích chuyển đổi số, phát triển thương mại điện tử và thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, dẫn đến sự phát triển và cạnh tranh mạnh mẽ của Fintech với các ngân hàng truyền thống ở Việt Nam.
Trước sự phát triển mạnh mẽ của Fintech, các ngân hàng truyền thống cần xác định đối thủ để cạnh tranh và hợp tác. Với bề dày kinh nghiệm hoạt động nhưng ngân hàng cần phải thay đổi toàn diện để đáp ứng các nhu cầu mới của khách hàng, trong khi Fintech lại có thế mạnh cung cấp cho người dùng những tính năng tiên tiến phục vụ các dịch vụ căn bản của ngân hàng. Do đó, ngân hàng nên “bắt tay” với Fintech đầy sáng tạo và năng động, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tài chính và để cạnh tranh với chính Fintech.
Việc các ngân hàng chung sức cùng Fintech sẽ tạo ra nhiều giá trị hơn cho thị trường và người tiêu dùng, đó chính là Fintech giúp ngân hàng cung cấp dịch vụ tới các phân khúc khách hàng bình dân với chi phí thấp và độ bao phủ rộng.
Những Digital Attacker Bank tiên phong
Cuối tháng 7 vừa qua, ngân hàng số sáng tạo Cake by VPBank đã giành Giải thưởng Asian Banking & Finance Awards (ABFA) cho Sáng kiến Hệ thống Ngân hàng lõi tốt nhất Việt Nam tại Giải thưởng Ngân hàng Bán lẻ ABF 2022. Đây là giải thưởng ghi nhận thành tựu của các ngân hàng hàng đầu trong ngành tài chính và ngân hàng trên khắp châu Á, và năm nay thu hút hơn 150 ngân hàng tham dự.
Giải thưởng này là thành quả Cake đã quyết định thay thế hệ thống ngân hàng lõi truyền thống bằng nền tảng SaaS trên công nghệ đám mây của Mambu.
Nền tảng ngân hàng đám mây với lợi thế là mô hình vận hành tốc độ cao giúp ngân hàng tăng trưởng nhanh chóng và cung cấp được các loại dịch vụ ngân hàng số mà khách hàng hiện đang mong đợi.
Bằng công nghệ hiện đại Cake đã “nhúng” ứng dụng ngân hàng của mình trên ứng dụng gọi xe Be. Việc tranh thủ dữ liệu khách hàng của Be giúp Cake nhanh chóng lấp đầy được khoảng trống trong việc tiếp cận dịch vụ ngân hàng đến hàng triệu lái xe và người sử dụng dịch vụ xe.
Với việc thay thế lõi hoàn thành chỉ trong 74 ngày, một kỷ lục đối với khu vực đã giúp dự án giành được giải thưởng. Tính đến tháng 8 năm 2022, sau hơn 1 năm rưỡi, Cake đã nhanh chóng thu hút được 2 triệu người dùng.
Digital Attacker Bank - ngân hàng tương lai
Theo công ty tư vấn quản lý Bain & Company, Digital Attacker Bank có được hiệu quả về chi phí và năng suất là do được phát triển gốc đám mây trên nền tảng AIP, giúp đơn giản hóa việc bảo trì và xây dựng cơ sở hạ tầng, hạn chế các khoản đầu tư tốn kém để mở các chi nhánh.
Công nghệ mới này cũng giúp các Digital Attacker Bank có chi phí thay đổi thấp, cắt giảm thời gian và chi phí đầu tư để triển khai các dịch vụ mới. Các quy trình trực tiếp giúp loại bỏ các công việc thủ công, dữ liệu được sắp xếp theo thời gian thực và quy trình làm việc có thể tự cấu hình đã giúp Digital Attacker Bank tăng năng suất tối đa.
Một kết quả so sánh về lợi thế chi phí và năng suất được Bain & Company phân tích dựa trên bốn Digital Attacker Bank với bốn ngân hàng truyền thống lớn đã cho thấy, các Digital Attacker Bank mặc dù với quy mô nhỏ nhưng mỗi nhân viên phục vụ số lượng khách hàng nhiều hơn hai đến ba lần so với ngân hàng truyền thống. Và chi phí để phục vụ sản phẩm tương đương thì cũng thấp hơn từ 60% đến 70%, nếu áp dụng công nghệ thế hệ kế tiếp.
Cake là một ví dụ về tốc độ “thần tốc” mở rộng khách hàng và tăng trưởng quy mô của một Digital Attacker Bank. Từ công nghệ ngân hàng lõi nguyên khối, áp dụng các công nghệ hiện đại như nền tảng SaaS trên công nghệ đám mây, sử dụng phân tích dữ liệu và kiến trúc ngân hàng mở (Open banking) với chiến lược API-first đã giúp Cake tạo nên một cấu trúc ngân hàng nhanh, linh hoạt, dễ dàng tăng trưởng quy mô.
Lợi ích của việc phát triển các Digital Attacker Bank đã khá rõ, tuy nhiên khi chuyển đổi số ngân hàng cần tính toán chiến lược mang tính toàn diện, bao gồm sự thay đổi về chiến lược kinh doanh nhằm đáp ứng sự thay đổi của thị trường với sự gia tăng của nền kinh tế số, thay đổi về mô hình kinh doanh duy trì tăng trưởng, giúp nắm bắt những cơ hội kinh doanh mới, đồng thời thay đổi mô hình vận hành đảm bảo tính linh hoạt, cơ động và hiệu quả.
Với sự ủng hộ mạnh mẽ của Chính phủ trong chuyển đổi số, đây là thời điểm thuận lợi để các ngân hàng chủ động trở thành các “Digital Attacker Bank”, khi có thêm sự “thúc giục” của công nghệ số và các ứng dụng Fintech đã bước đầu thành công tại một số ngân hàng.