Doanh nghiệp "lao đao" vì giá nguyên liệu không giảm

Tuy giá xăng dầu vừa có đợt giảm giá đáng kể nhưng thực tế vẫn “chưa thấm vào đâu” vì những đợt tăng liên tục trước đó đã tác động mạnh đến giá cả hàng hóa, nhất là nguyên vật liệu phục vụ sản xuất.

Ông Hoàng Trung Sơn, Phó Chủ tịch Hiệp hội Giấy và Bột giấy Việt Nam dẫn chứng, giá nguyên liệu giấy tái chế từ 120-150 USD/tấn đã tăng vọt lên trên 300 USD/tấn khiến doanh nghiệp gặp áp lực cả đầu vào lẫn đầu ra. Nhiều doanh nghiệp giấy chấp nhận lỗ kỹ thuật, không tính khấu hao để duy trì hoạt động sản xuất.

Theo số liệu mới nhất từ Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA), nhập khẩu chất dẻo nguyên liệu 6 tháng đầu năm 2022 từ thị trường Trung Quốc ước đạt 672.000 tấn với trị giá 1,37 tỷ USD, tăng 9,6% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, PVC là chủng loại chất dẻo nguyên liệu được nhập nhiều nhất (chiếm tỷ trọng 21,1%) với giá nhập khẩu trung bình 1.461 USD/tấn, tăng 12,1%.

Doanh nghiệp cần nỗ lực đa dạng hóa nguồn nguyên liệu để có thể chủ động sản xuất

Giá nhập khẩu nhựa PET từ thị trường Trung Quốc đã tăng đến 20,2%, trung bình là 1.150 USD/tấn. Nhập khẩu nhựa PU trong các tháng đầu năm nay đã tăng 39,6% về trị giá so với cùng kỳ năm 2021, giá trung bình tăng 10,2%. Do chi phí nguyên liệu nhập khẩu đầu vào tăng nên doanh nghiệp ngành nhựa phải tăng giá sản phẩm đầu ra 5-10% tùy từng loại mặt hàng.

Thế nhưng, cái khó đối với các nhà xuất khẩu sản phẩm nhựa là rất khó đàm phán với đối tác để tăng giá nhằm bù đắp chi phí đầu vào, không những vậy, họ còn bị giảm số lượng đơn hàng.

Cụ thể hơn về khó khăn của doanh nghiệp, ông Nguyễn Quốc Anh, Chủ tịch Hội Cao su - Nhựa TP.HCM cho biết, trong thời gian qua, giá nguyên liệu nhựa đã tăng 30-50%, chi phí logistics cũng tăng 50% theo giá xăng dầu đã tác động lớn đến ngành nhựa.

Theo đó, chi phí vận chuyển một container từ Việt Nam sang Hàn Quốc từ 15-17 triệu đồng đã tăng lên 30 triệu đồng; cước vận chuyển nội địa cũng tăng 20-30%, càng làm cho doanh nghiệp hao mòn lợi nhuận dù đã phải tăng giá bán sản phẩm 5-7%. Trong khi đó, sức tiêu thụ nhiều mặt hàng nhựa trong nước lại giảm đáng kể, từ 10-20%.

Cũng như vậy, bà Nguyễn Thị Lạc Huyền, Chủ tịch Hiệp hội Sơn - Mực in Việt Nam, cho biết ngành sơn đang lâm vào tình cảnh “thê thảm”, thậm chí không ít doanh nghiệp tăng trưởng âm - chuyện mà 20 năm qua chưa bao giờ xảy ra. Giá xăng dầu tăng ảnh hưởng rất lớn đến ngành sơn vì phần lớn nguyên liệu đều phải nhập khẩu, nên khi chuỗi cung ứng đứt gãy, giá xăng dầu quá cao đã giáng một đòn “chí mạng” vào ngành này.

Trong khi đó, sức tiêu thụ trên thị trường thời gian qua giảm sâu, nhiều đơn hàng bị hủy, giá bán không thể tăng theo giá nguyên liệu khiến doanh nghiệp chỉ hoạt động cầm chừng, thậm chí chịu lỗ để duy trì việc làm cho người lao động.

Nhiều nhà thầu xây dựng cũng cho biết đang đứng trước nguy cơ phải tự bù lỗ đối với các hợp đồng đã ký khi giá nguyên vật liệu tăng. Bộ Xây dựng cho biết giá các loại vật liệu xây dựng như thép, nhựa đường, xi măng, cát, đá, gạch... sẽ tiếp tục tăng trong những tháng cuối năm do ảnh hưởng từ thị trường nguyên liệu nhập khẩu, chi phí khai thác, sản xuất trong nước.

Trong bối cảnh này, các chuyên gia kinh tế khuyến cáo, doanh nghiệp cần nỗ lực tìm nguồn nguyên liệu thay thế ở trong nước để có thể chủ động sản xuất. Đặc biệt, cần tìm kiếm, sử dụng những nguyên liệu thay thế rẻ hơn để tiết giảm chi phí. Song song với đó, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ vào quản lý sản xuất để giảm chi phí đầu vào.

Thêm nữa, cần phát huy hiệu quả vai trò của các Tham tán thương mại nước ngoài nhằm tăng cường tìm kiếm thị trường cung ứng nguyên liệu, kết hợp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn cung tin cậy, có giá thành tốt. Điều này vừa giúp tăng nội lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, lại vừa có thể giảm thiểu những rủi ro phụ thuộc một thị trường cung ứng hoặc đứt gãy nguồn cung, gây gián đoạn sản xuất.

Nhằm hỗ trợ các ngành hàng, doanh nghiệp xuất khẩu trong kết nối cung - cầu nguyên phụ liệu, đại diện Bộ Công thương cho biết, bộ đã chỉ đạo các thương vụ tích cực tìm kiếm, cung cấp và cập nhật thường xuyên danh sách các nhà phân phối, sản xuất, xuất khẩu nguyên phụ liệu cho các ngành dệt may, da giày, máy tính và các nguyên nhiên vật liệu phục vụ sản xuất của ngành hóa chất, đồ gỗ, sắt thép... Đồng thời nghiên cứu, xúc tiến nhập khẩu nguyên vật liệu thiết yếu phục vụ các ngành sản xuất sử dụng nhiều lao động như dệt may, da giày, điện tử…

“Để bù đắp chi phí sản xuất, doanh nghiệp nên chú trọng xây dựng thương hiệu sản phẩm để mở rộng thị trường, qua đó tăng sản lượng tiêu thụ. Các doanh nghiệp cần từng bước thay đổi công nghệ, thay thế dây chuyền sản xuất cũ, năng suất thấp sang dây chuyền sản xuất hiện đại, năng suất cao; ứng dụng chuyển đổi số vào công tác quản trị để tối ưu hóa bộ máy vận hành toàn hệ thống. Việc thay đổi về công nghệ mới, quản trị hiện đại sẽ giúp doanh nghiệp “khỏe hơn”, vững chãi vượt qua mọi khó khăn”, ông Phạm Ngọc Hưng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM góp ý.