Doanh nghiệp trên đà hồi phục sau dịch
Dịch Covid-19 đã tác động tiêu cực tới hầu hết các DN và buộc họ phải có những thay đổi để thích ứng và phục hồi phát triển. Theo khảo sát của nhiều tổ chức, do chịu những tác động khác nhau nên thiệt hại gây ra với từng loại hình DN, trong từng lĩnh vực ngành nghề cũng khác nhau; trong đó nhiều ngành bị ảnh hưởng nặng nề nhất như du lịch, dịch vụ... khiến cho khả năng phục hồi cũng không đồng đều giữa các ngành, lĩnh vực. Các chuyên gia cho rằng, trong bối cảnh mới, các DN phải nhanh chóng có những giải pháp ứng phó, nhất là đầu tư chuyển đổi số để thích ứng nhanh hơn với những khó khăn xảy ra.
Theo khảo sát mới đây của Ngân hàng Thế giới (WB) với hơn 500 DN tại Việt Nam để đánh giá tác động của Covid-19 về hoạt động của DN, các chiến lược thích ứng và khả năng tiếp cận hỗ trợ của Chính phủ cho thấy, mức độ ảnh hưởng tiêu cực lên DN khá lớn. Trong đó bên cạnh những khó khăn do nguồn cung đầu vào giảm khiến 10% DN phải hủy hợp đồng bán hàng do không đủ vật tư đầu vào. Bên cạnh đó nhiều DN gặp vấn đề về việc tiếp cận nguồn tài chính và về thanh khoản, tập trung chủ yếu ở các DNNVV.
Mặc dù những tháng cuối năm Việt Nam đã cơ bản kiểm soát được dịch bệnh và các DN có sự phục hồi, đẩy mạnh hoạt động sản xuất kinh doanh cũng như nhận được nhiều chính sách hỗ trợ của Chính phủ, các bộ ngành. Nhưng trên thực tế khả năng phục hồi của các DN hiện vẫn chưa thực sự rõ nét và không đồng đều giữa các ngành, lĩnh vực. Theo khảo sát, số DN mở cửa hoạt động đầy đủ trở lại trong tháng 9-10 đã tăng thêm 13%, nâng tổng số DN này lên 94%. Các ngành bán lẻ, bán buôn và các DN quy mô vừa và lớn có tốc độ phục hồi nhanh hơn. Ngoài ra, nhiều DN vẫn hoạt động dưới công suất (dưới mức trước đại dịch), doanh số của các DN vẫn thấp hơn khoảng 36% so với cùng kỳ năm trước.
Nhìn chung DNNVV là đối tượng chịu tác động mạnh nhất từ đại dịch do hầu hết đều có quy mô nhỏ, thị trường hạn hẹp khiến khả năng cạnh tranh yếu, “sức đề kháng” cũng yếu. Tuy nhiên, do tính linh hoạt nên nhiều DNNVV có tốc độ phục hồi tốt hơn. Đặc biệt theo giới chuyên gia, với những DN đẩy mạnh chuyển đổi số khả năng phục hồi cũng nhanh hơn. Đó chính là lý do trong giai đoạn tháng 9-10/2020, gần 60% DN được khảo sát cho biết đã thực hiện hoặc tăng cường sử dụng nền tảng số. Thời gian đầu, số DN ứng dụng nền tảng số tăng mạnh (48% vào tháng 6/2020), sau đó giảm xuống, nhưng vẫn tăng thêm 11% trong tháng 9-10/2020.
Theo các chuyên gia, trong giai đoạn phục hồi, các DN, nhất là các DNNVV cần phải có những giải pháp thích nghi với tình hình mới, trong đó đẩy mạnh việc chuyển đổi số giúp giảm chi phí và tăng khả năng cạnh tranh. Báo cáo của Hiệp hội Phần mềm và Dịch vụ Công nghệ thông tin VINASA cho biết, kết quả khảo sát các DN đang chuyển đổi số trên cả nước chiếm khoảng 15%. Trong đó, 99% DNNVV đang gặp khó khăn về vốn, nên chuyển đổi số vẫn chỉ là sự “khao khát” của khoảng 72% DNNVV. Số còn lại cho rằng chuyển đổi số là việc của các DN lớn.
Ông Nguyễn Kim Hùng - Phó viện trưởng Viện Khoa học quản trị DNNVV (Hiệp hội DNNVV) cho rằng, thực tế các chủ DNNVV tại Việt Nam đang còn ít quan tâm tới việc chuyển đổi số trong khi đây là xu thế trong giai đoạn tới. Số hoá đang là một trong các công cụ quan trọng giúp DN tồn tại vượt qua khó khăn. Đây không chỉ là một xu thế mà còn là một lựa chọn bắt buộc đối với mỗi DN. Tuy nhiên với thực tế năng lực hạn chế của DNNVV cũng là điểm yếu nên việc phải bắt đầu từ đâu, và cách làm như thế nào cần được các DN quan tâm. Ông Hùng cho rằng, DN cần làm rõ sự sẵn sàng của hệ thống trước khi chuyển đổi số, tự rà soát có đủ nền tảng để chuyển đổi số không. Đã có chiến lược kinh doanh số chưa và làm thế nào để cả hệ thống, nhân viên tham gia số hóa…
TS. Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội DNNVV cho biết, các DNNVV đang trong giai đoạn phục hồi sau những ảnh hưởng lớn từ dịch bệnh Covid-19. Trong bối cảnh nền kinh tế vẫn đang trong giai đoạn khó khăn và nhiều quốc gia đang phải chống chọi với dịch bệnh thì các DN cần phải thay đổi để phù hợp với tình hình mới. Vì vậy, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để thúc đẩy năng suất, chất lượng là vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của DN. Bởi trong bối cảnh “bình thường mới”, DN vừa phải tiết giảm chi phí, vừa phải nâng cao hiệu quả hoạt động để phục hồi sản xuất, kinh doanh. Để làm được điều đó, việc ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo để thúc đẩy năng suất, chất lượng là vô cùng quan trọng.