Dữ liệu - nguồn tài nguyên quan trọng
Theo bà Nguyễn Khánh Nhật, sáng lập viên và Tổng Giám đốc STS, Phó trưởng Ban Phát triển bền vững - Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), việc thu thập dữ liệu có ý nghĩa rất quan trọng, quyết định đến chiến lược sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Dữ liệu thị trường được thu thập một cách chính xác sẽ giúp doanh nghiệp đưa ra được kế hoạch kinh doanh hiệu quả nhất.
“Trong thời đại số ngày nay, việc thu thập dữ liệu trở nên thuận lợi, đa dạng hơn từ nhiều nguồn khác nhau. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cần chọn lọc được các đơn vị cung cấp thông tin uy tín, có độ tin cậy cao”, bà Nhật nêu ý kiến.
Chẳng hạn như trường hợp 36 container hạt điều xuất đi nước ngoài không đến được tay nhà nhập khẩu vừa qua, khiến doanh nghiệp xuất khẩu nhận “trái đắng”, là một bài học kinh nghiệm cho các doanh nghiệp Việt Nam về việc không nắm rõ thông tin, không có cơ sở dữ liệu để kiểm chứng về đối tác và nguồn hàng.
“Chính vì vậy, các cơ quan quản lý chức năng, các tổ chức hiệp hội cần chú trọng xây dựng hệ thống dữ liệu về ngành, lĩnh vực như một cách tạo nguồn “tài nguyên” chung để các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp xuất khẩu khai thác, sử dụng”, bà Nhật nói.
Bàn về vấn đề này, ông Phí Anh Tuấn - Chủ tịch PAT Consultant, Phó Chủ tịch Hội Tin học TP.HCM cho rằng, giá trị doanh nghiệp sẽ được định nghĩa lại trong nền kinh tế số. Dữ liệu sẽ trở thành tài sản lớn nhất của doanh nghiệp. Việc thu thập, khai thác dữ liệu đúng và khoa học là một trong những yếu tố giúp doanh nghiệp tăng năng lực sản xuất, kinh doanh. Đây là nguồn thông tin có giá trị rất lớn cho việc kinh doanh, xuất khẩu nếu doanh nghiệp biết cách khai thác đúng cách.
Theo đó, các doanh nghiệp cũng có thể sử dụng dịch vụ dữ liệu để mở rộng thị trường và quản trị rủi ro cho doanh nghiệp mình bằng trí tuệ nhân tạo (Artificial intelligence - AI), học máy (Machine learning), dữ liệu lớn (big data)… Song trước tiên, doanh nghiệp cần phải có những hiểu biết đúng về thế nào là dữ liệu có ích, việc phân lớp dữ liệu phục vụ cho điều hành và mở rộng kinh doanh, cách tổ chức dữ liệu khoa học để khai thác hiệu năng dữ liệu hỗ trợ quyết định cho cấp quản lý. Từ đó có thể nắm các công cụ khai thác, phân tích dữ liệu hiệu quả, tận dụng các cơ hội ứng dụng công nghệ mới trong vận hành khai thác dữ liệu doanh nghiệp tạo năng lực cạnh tranh bền vững.
Chia sẻ bài học thực tế, giám đốc một doanh nghiệp đồ gỗ và thủ công mỹ nghệ tại TP.HCM cho biết, trong kinh doanh xuất nhập khẩu hay mở rộng bán hàng, doanh nghiệp nên phân thành các lớp dữ liệu. Chẳng hạn, với thông tin từ nhà cung cấp, bộ phận mua hàng có thể dùng để theo dõi hợp đồng mua hàng, giao hàng; bộ phận kho dùng để theo dõi nguyên vật liệu được nhập kho của nhà cung cấp nào; bộ phận kỹ thuật biết được đơn vị nào cung cấp thiết bị phụ tùng; bộ phận quản lý chất lượng biết được chất lượng nguyên vật liệu, thiết bị của mỗi lô hàng giao cho doanh nghiệp; bộ phận kế toán dùng thông tin này để theo dõi công nợ, các khoản đã thanh toán tương ứng với các đơn hàng.
Với thông tin khách hàng, bộ phận mua hàng dùng để theo dõi hợp đồng, bộ phận sản xuất dùng để theo dõi lệnh sản xuất, bộ phận kho dùng để theo dõi thành phẩm nhập kho, bộ phận giao hàng biết phải giao cho khách hàng nào, ở đâu… Dựa trên dữ liệu đã có, các giám đốc điều hành cũng có thể phân tích để đưa ra quyết định, đo lường được lợi nhuận, nhìn thấy được các mối quan hệ trong kinh doanh, giảm chi phí vận hành, phối hợp các chiến lược thực hiện cho những cơ hội kinh doanh, nhờ vậy tối ưu hóa được các quyết định và tăng hiệu suất quản lý.
Trong xuất khẩu hàng hóa, khi đàm phán với đối tác, các doanh nghiệp thường băn khoăn với những câu hỏi như liệu đối tác có năng lực tài chính tốt? Liệu bạn hàng có thanh toán đúng hạn? Độ tin cậy về khả năng, uy tín của đối tác?... Với những câu hỏi này, dữ liệu từ báo cáo BIR (Business Information Report) sẽ giúp doanh nghiệp hiểu về sức khỏe tài chính của khách hàng để quyết định đồng ý hay từ chối hợp tác, giảm thiểu các rủi ro, bảo vệ đầu tư. Dữ liệu được lưu trữ, mọi bộ phận có thể khai thác và sử dụng, phục vụ cho tác nghiệp và cho phân tích dữ liệu khi cần.
Ông Nguyễn Việt Thắng - Tổng Giám đốc Crif D&B Việt Nam cho rằng, ứng dụng của dữ liệu đối với hoạt động xuất nhập khẩu vô cùng quan trọng. Trước tiên, cơ sở dữ liệu sẽ giúp doanh nghiệp trong nước có thể “ngồi một chỗ” nhưng vẫn dễ dàng thẩm định được mức độ uy tín của nhà cung cấp, nhất là đối với nhà cung cấp mới; đồng thời, xác định được mã HS, tên hàng hóa, nước xuất xứ và hàng theo số lượng, ước tính giá và thời gian giao hàng.
Cùng với đó, nó cũng doanh nghiệp giúp tìm đối tác hỗ trợ khai thác sản phẩm và thị trường mới, cũng như đo lường thị phần, khả năng tăng trưởng để chủ động kế hoạch đầu tư. Đặc biệt, dữ liệu sẽ giúp doanh nghiệp có thể giám sát được đối thủ cạnh tranh, cập nhật thông tin và thông báo liên tục những thông tin hữu ích giúp người vận hành doanh nghiệp có thể đưa ra quyết định kịp thời và sáng suốt nhất.
“Để có thể khai thác và sử dụng dữ liệu một cách hiệu quả, doanh nghiệp cần có góc nhìn từ chiến lược đến tổ chức. Và đây là một chặng đường dài, nhưng là chặng đường cần thiết mà doanh nghiệp cần phải tiến bước để tồn tại và phát triển trong bối cảnh xu hướng chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ”, ông Thắng nhận định.