Đừng bỏ quên các giá trị văn hóa
Ảnh minh họa |
Bảo tàng tỉnh Gia Lai là công trình kiến trúc văn hóa được khởi công xây mới và hoàn thành đúng dịp diễn ra sự kiện Festival Cồng chiêng Quốc tế tại Gia Lai 2009. Sau vài lần bị cắt bớt kinh phí không rõ nguyên nhân, không gian của bảo tàng cũng bị thu hẹp lại để thành hình như hôm nay. Với không gian hạn chế, số hiện vật không được trưng bày hiện đang cất kho có nguy cơ bị hư hại do thiếu kinh phí bảo quản.
Theo các nhà nghiên cứu văn hóa, Bảo tàng Gia Lai được đánh giá là một trong những bảo tàng có hiện vật khảo cổ, văn hóa, lịch sử, dân tộc học... phong phú. Tuy nhiên, bảo tàng này được thiết kế với 6 phòng, hiện chỉ mới trưng bày được khoảng 1.000 hiện vật, bao gồm các chủ đề như văn hóa vật chất, tinh thần của các dân tộc bản địa, lịch sử Gia Lai trước năm 1945, từ 1945 đến 1975.
Còn khoảng 7.000 hiện vật đang lưu giữ tại kho chưa được trưng bày. Trong số đó có nhiều hiện vật rất có giá trị, như bộ sưu tập hiện vật trống tại bảo tàng với gần 30 chiếc, nhiều cái có đường kính gần 2 mét, chủ yếu là trống của người Jrai và Bahnar. Đây là bộ sưu tập quý, độc đáo về kỹ thuật chế tác và là kết quả của nhiều năm sưu tầm.
Hay như, một bộ sưu tập trên 200 tượng gỗ dân gian, thể hiện cuộc sống văn hóa vật chất, tinh thần của người bản địa. Những tượng gỗ chỉ được phun mối mọt rồi bỏ trong một nhà kho chật hẹp. Việc bảo quản những bộ cồng chiêng, ché cổ, ché quý cũng không khá hơn. Hơn 40 bộ chiêng quý, hàng trăm cái ché (ghè) của người bản địa được sưu tầm trong nhiều năm phải xếp một góc vì không đủ không gian trưng bày…
Theo một cán bộ của bảo tàng, với diện tích chưa đến 1.000 m2, bảo tàng chỉ có thể trưng bày số lượng hiện vật nhất định để đảm bảo tính khoa học, thẩm mỹ. Gần 7.000 hiện vật còn lại, trong đó có những hiện vật quý hiếm đành lưu kho cất giữ. Bảo tàng Gia Lai cũng thiếu hẳn không gian trưng bày ngoài trời. Đây là hạn chế lớn bởi sẽ làm giảm đi sức hấp dẫn của bảo tàng ngay từ bên ngoài, đồng thời hạn chế những hoạt động hữu ích, thu hút khách tham quan.
Theo TS. Nguyễn Thị Kim Vân, Giám đốc Bảo tàng tỉnh Gia Lai, việc bảo quản hiện vật thực sự vẫn chưa đạt yêu cầu vì thiếu phòng ốc, kinh phí.
Trước những giá trị văn hóa của các hiện vật, đồng thời để bảo tồn các hiện vật văn hóa trước những tác động của thời gian, thiết nghĩ chính quyền tỉnh Gia Lai cần đầu tư mở rộng không gian văn hóa này để đảm bảo các hiện vật được trưng bày nhằm phục vụ người dân. Đồng thời, tránh được những thất thoát do hư hỏng, xuống cấp của các hiện vật.