Fed “chưa thắng” trong cuộc chiến chống lạm phát

Giảm tốc không có nghĩa là đảo chiều chính sách

Mức tăng 0,5% mới nhất đã nâng phạm vi lãi suất chính sách của Fed lên trong khoảng 4,25% - 4,50%, mức cao nhất kể từ năm 2007 và dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên trong khoảng 5-5,25% vào năm tới. Bởi cùng với quyết định tăng lãi suất, tại cuộc họp chính sách tháng 12 này Fed cũng công bố bản Tóm tắt Dự báo kinh tế quý rất được mong đợi, trong đó có biểu đồ Dot Plot mới nhất dự báo về phạm vi lãi suất liên bang (gợi ý về hướng chính sách thích hợp cho phạm vi lãi suất trong tương lai).

Cụ thể, các quan chức Fed dự kiến phạm vi lãi suất liên bang trung bình sẽ ở mức 5-5,25% trong năm 2023, tức cần tăng thêm 0,75% so với phạm vi hiện tại và cũng tăng cao hơn 0,5% so với dự kiến ở mức 4,5-4,75% đưa ra trong biểu đồ Dot Plot cập nhật hồi tháng 9. Điều này hàm nghĩa lãi suất tại Mỹ sẽ còn tăng thêm trong năm tới dù chưa rõ tốc độ và tần suất tăng sẽ như thế nào. Về cơ bản có thể hình dung điều đó sẽ tùy thuộc vào các dữ liệu kinh tế, đặc biệt là lạm phát trong tương lai, như có thể Fed sẽ lại phản ứng bằng 1 lần tăng mạnh 0,75%; cũng có thể là sự kết hợp giữa 1 lần tăng 0,5% và 1 lần tăng 0,25%; hoặc cũng có thể là 3 lần tăng 0,25% trong năm tới.

Fed tiếp tục theo đuổi chính sách thắt chặt tiền tệ, dù tốc độ tăng lãi suất sẽ chậm lại

Dot Plot mới nhất cho thấy rủi ro vẫn đang nghiêng về lạm phát sẽ cao hơn dự kiến, khi có tới 17 trong số 19 nhà hoạch định chính sách dự kiến lãi suất sẽ ở mức trên 5% vào năm 2023 (2 dự đoán lãi suất sẽ trên 5,5%; 5 dự đoán trên 5,25% và 10 dự đoán trên 5,0%), trong khi chỉ có 2 dự đoán sẽ dưới 5%. Đây là dấu hiệu cho thấy vẫn có sự “đồng thuận cao” để chống lại lạm phát.

Các nhà hoạch định chính sách cũng dự kiến chỉ số giá chi tiêu tiêu dùng cá nhân lõi (PCE) - thước đo giá cả yêu thích của Fed sẽ vẫn duy trì trên mức mục tiêu 2% cho đến ít nhất là năm 2025. Các dự báo cũng cho thấy những kỳ vọng bi quan hơn đối với “sức khỏe” của kinh tế Mỹ. Trong đó, dự đoán tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng lên 4,6% vào cuối năm 2023 và duy trì ở mức đó cho đến năm 2024. Con số này cao hơn 0,2% so với tỷ lệ 4,4% dự báo đưa ra vào tháng 9 và cao hơn đáng kể so với tỷ lệ thất nghiệp 3,7% hiện tại. Về tăng trưởng GDP, báo cáo dự đoán mức tăng sẽ chỉ 0,5% trong năm tới, giảm mạnh từ mức dự báo 1,2% đưa ra trong tháng 9.

"Kết hợp các yếu tố lại với nhau, quyết định tăng lãi suất và các dự đoán kinh tế mới nhất của Fed, đang kể cho chúng ta một câu chuyện đơn giản nhưng thuyết phục: Fed không sẵn sàng “xoay trục” theo bất kỳ cách có ý nghĩa nào cho đến khi họ nhận thấy bằng chứng thuyết phục và bền vững về sự đảo chiều của các áp lực lạm phát", Karl Schamotta - Chiến lược gia trưởng thị trường tại Corpay nhận định.

Đừng hy vọng cắt giảm lãi suất

Tại cuộc họp báo sau khi kết thúc cuộc họp chính sách tháng 12, Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết, Fed có thể sẽ không nhất thiết phải tăng lãi suất sau mỗi cuộc họp chính sách trong năm tới, nhưng cũng “đừng hy vọng” Fed sẽ có bất kỳ lần cắt giảm lãi suất nào. Ông Powell cho biết tốc độ tăng lãi suất sắp tới (ý nói về mức độ tăng mạnh) sẽ ít quan trọng hơn so với thời gian vừa qua khi Fed đã phải liên tiếp có những đợt tăng lãi suất để “bắt kịp” với tốc độ tăng của giá cả.

“Điều quan trọng không phải là chúng ta đi nhanh như thế nào”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng, câu hỏi lớn hơn mà các nhà hoạch định chính sách phải đối mặt là tìm ra một điểm “hạn chế phù hợp” cho lãi suất và xác định thời gian duy trì ở mức đó bao lâu để đảm bảo lạm phát quay trở lại mục tiêu 2%. "Và chúng tôi nghĩ rằng, sẽ phải duy trì lập trường chính sách hạn chế trong một thời gian. Kinh nghiệm lịch sử cảnh báo mạnh mẽ việc quay trở lại chính sách nới lỏng quá sớm. Nên tôi sẽ không nói rằng Fed đang xem xét cắt giảm lãi suất", ông Powell nhấn mạnh. Chủ tịch Fed cũng thông tin, dù dữ liệu lạm phát nhận được cho đến tháng 10 và tháng 11 cho thấy tốc độ tăng giá đã giảm đáng hoan nghênh, nhưng sẽ cần nhiều bằng chứng hơn nữa để đảm bảo rằng lạm phát đang trên đà đi xuống bền vững.

Mặc dù mức tăng 0,5% ở cuộc họp chính sách cuối cùng của Fed trong năm 2022 là thấp hơn 4 lần tăng lãi suất rất mạnh 0,75% trước đó nhưng vẫn là mức tăng mạnh - gấp đôi so với mức tăng 0,25% mà Fed thường đưa ra trong quá khứ. Do đó, thực tế này vẫn khiến thị trường lo ngại sẽ làm trầm trọng thêm nỗi đau kinh tế đối với hàng triệu doanh nghiệp và hộ gia đình Mỹ khi chi phí đi vay tiếp tục bị đẩy lên cao hơn nữa, ngay cả khi tốc độ tăng trưởng kinh tế được dự báo chỉ tăng trưởng 0,5% - tức gần như “dậm chân tại chỗ” trong năm tới, và tỷ lệ thất nghiệp vào cuối năm 2023 dự kiến sẽ cao hơn gần 1% so với hiện nay.

Mặc dù Fed dự đoán tăng trưởng GDP giảm mạnh và tỷ lệ thất nghiệp tăng nhưng Fed không mong đợi việc tăng lãi suất sẽ đẩy nền kinh tế vào suy thoái. "Tôi không nghĩ rằng sẽ đủ điều kiện để coi là suy thoái bởi vì vẫn có sự tăng trưởng", ông Powell nói và cho biết: "Chúng tôi không nói về loại suy thoái này, hay loại suy thoái kia. Chúng tôi chỉ đưa ra những dự báo như vậy. Tôi ước gì có một cách hoàn toàn không gây đau đớn mà vẫn khôi phục lại sự ổn định về giá cả. Nhưng không có cách nào cả, và đây là cách tốt nhất chúng tôi có thể làm", ông Powell nói tại cuộc họp báo, khẳng định thêm rằng: "Nỗi đau lớn nhất, tồi tệ nhất sẽ đến từ việc không tăng lãi suất đủ cao và từ đó khiến lạm phát trở nên cố hữu".