Francois Hollande: Ẩn số của châu Âu

Liệu tình hình kinh tế Eurozone sẽ thay đổi như thế nào nếu nền kinh tế lớn thứ hai khu vực này có người lãnh đạo mới?

Không chịu kham khổ

Nếu ông Hollande đắc cử, đây sẽ không chỉ là một sự "truyền ngôi" thông thường mà còn là một chiến thắng oanh liệt của Đảng Xã hội Pháp sau 17 năm không nắm quyền. Đồng thời cũng sẽ là một sự kiện lớn đối với khu vực Eurozone. Vì ông Hollande chính là một trong những người hứa sẽ tái đàm phán hiệp định liên Chính phủ Brussels về khu vực Eurozone.

Tổng thống đương nhiệm N. Sarkozy và ông Francois Hollande. (Ảnh: MH)

Điều người Pháp và châu Âu quan tâm nhất về ứng cử viên này có lẽ là việc ông tuyên bố sẽ không thông qua bản hiệp ước tài khóa cho khu vực châu Âu nếu văn bản này không được sửa đổi. Đây là một hiệp định được đưa ra hồi đầu tháng Ba tại cuộc họp của Liên minh châu Âu (EU) ở Brussels, quy định chặt chẽ các biện pháp tài khóa để giảm thâm hụt và nợ. Thị trường lo sợ rằng việc ông từ chối thông qua hiệp định trừ khi những yêu cầu của mình được đáp ứng sẽ là ngòi nổ cho những cuộc tranh cãi mới về cắt giảm thâm hụt của khu vực Eurozone. Trả lời tờ Financial Times về tuyên bố này, ông Michel Sapin - nguyên Bộ trưởng Tài chính Pháp và là cố vấn lâu năm của ông Hollande cho rằng, vị ứng cử viên tổng thống không có ý định gỡ bỏ những cam kết về tài khóa mà muốn hoàn thành nó với mục đích đẩy mạnh tăng trưởng kinh tế.

"Điều chúng tôi quan tâm không phải những điều khoản có trong hiệp định, mà là những điều không có trong hiệp định. Một hiệp định chỉ đơn thuần quy định về ngân quỹ là một bản thỏa thuận có khả năng dồn châu Âu vào chân tường", ông nói. Tăng trưởng "là cách duy nhất để giải quyết tình trạng thất nghiệp cũng như cắt giảm thâm hụt và nợ dưới những điều kiện chính trị và xã hội có thể chấp nhận được".

Tuy nhiên, ông Sapin cũng nhấn mạnh rằng hiệp định rất khó để đảm bảo chắc chắn rằng châu Âu sẽ vượt qua cái bẫy của tình trạng khắc khổ.

"Thắt lưng buộc bụng gây ra suy thoái, từ đó dẫn đến thâm hụt, vì vậy sẽ lại càng phải kham khổ hơn nữa. Chúng ta không thể để bị rơi vào vòng luẩn quẩn này, chúng ta muốn một hiệp định quy định các điều khoản về ngân sách, nhưng đồng thời cũng tạo ra những công cụ thiết thực để đẩy mạnh tăng trưởng tại châu Âu và tại mỗi nước thành viên", ông Hollande tuyên bố tại một phát biểu của mình.

Vị ứng cử viên này cũng không tìm kiếm một gói cứu trợ lấy từ ngân sách công để bơm vào nền kinh tế như những gì đã thực hiện trong khủng hoảng năm 2008 và 2009. Những biện pháp mà ông Hollande hướng đến sẽ liên quan đến việc định hướng lại cấu trúc quỹ của EU, nhằm phát triển các doanh nghiệp và những nghiên cứu hoạt động có hiệu quả.

Cải tổ ECB

Ông Hollande bày tỏ muốn đẩy mạnh tài trợ cho Ngân hàng Đầu tư châu Âu để cấp vốn cho những dự án hạ tầng lớn và "trái phiếu dự án" của châu lục. Những đề xuất này nhiều khả năng sẽ được các nước ủng hộ khi mà lo ngại về chính sách thắt lưng buộc bụng làm kìm hãm nền kinh tế.

Nhưng ông Hollande còn đưa ra các vấn đề gây tranh cãi bằng cách gợi ý vai trò của Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) nên "được định hướng lại để phát triển tăng trưởng và giảm thất nghiệp". "Đây là vấn đề rất nhạy cảm" - ông Sapin nói: "Ông Hollande không bao giờ nghi ngờ tính độc lập của ECB, ông ấy không kêu gọi sửa đổi đề cương hoạt động của ECB. Điều ông ấy nói là ECB cần phải chú ý đến vấn đề tăng trưởng của châu Âu hơn nữa".

Đây chính là một lời tái khẳng định quan điểm của Pháp với ECB, bởi Tổng thống Sarkozy cũng đã từng phát biểu tương tự trong quá khứ. Song điều này lại hoàn toàn trái ngược với quan điểm của Berlin về vai trò của ECB, đó là chỉ tập trung giải quyết vấn đề ổn định giá.

Ông Hollande còn muốn nâng trạng thái của Cơ chế Ổn định châu Âu, gói cứu trợ dành cho Eurozone sẽ đi vào thực hiện tháng Bảy này. "Mục đích của chúng tôi không phải là đối đầu với Đức mà là để tìm ra cái có thể kết nối hai nền văn hóa khác nhau nhưng với cùng một loại tiền tệ, để đưa ra những chính sách cùng chỉ về một hướng", ông Sapin nói.

Những cải cách của ông Hollande làm người ta nhớ đến Francois Mitterrand, Tổng thống Pháp đắc cử năm 1981, người đã đưa ra những cải cách mạnh mẽ về lợi ích cho người lao động và phúc lợi xã hội. Trong năm đầu đương nhiệm của ông, 36 ngân hàng đã được chuyển sang sở hữu công. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng chương trình hành động của Hollande năm 2012 sẽ ít táo bạo hơn của Mitterrand vào năm 1981 rất nhiều. Thời điểm khi ông Hollande thực hiện cải cách các điều kiện bị bó buộc hơn rất nhiều so với thời của Mitterrand. Giữa những khủng hoảng của châu Âu, Pháp đang vật lộn để giữ ngân sách trong tầm kiểm soát. Nợ quốc gia đạt đến 90% GDP, chi tiêu công đạt 56%, thâm hụt thương mại ngày càng cao, còn thất nghiệp lên đến gần 10%. Trong khi đó, cán cân quyền lực khu vực Eurozone lại đang ngày càng nghiêng về phía Đức. Vì vậy trừ khi ông Hollande muốn hạ bệ Eurozone, ông có rất ít lựa chọn cho những chính sách của mình.

Lương Kim