Giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh - Phó Trưởng đoàn Thường trực Đoàn giám sát cho biết, kế hoạch này sẽ đánh giá toàn diện, khách quan việc triển khai thực hiện Luật Quy hoạch, Nghị quyết của Quốc hội và Ủy ban Thường vụ Quốc hội, các luật, Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều có liên quan đến quy hoạch của Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương và các cơ quan có liên quan.
Đồng thời, đánh giá việc quản lý các quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất cấp huyện (quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành)... là những quy hoạch có ảnh hưởng lớn đến quản lý đầu tư công, hoạt động đầu tư, kinh doanh của doanh nghiệp và của người dân.
Về nội dung giám sát, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho rằng, việc tập trung vào các vấn đề như: Việc ban hành chính sách và văn bản quy phạm pháp luật hướng dẫn thực hiện Luật Quy hoạch và các luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có liên quan; Việc triển khai công tác quy hoạch của các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia giai đoạn 2021 - 2030 của Chính phủ, các Bộ, ngành, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh;
Việc rà soát, ban hành danh mục quy hoạch tích hợp vào các quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia và điều chỉnh quy hoạch thời kỳ 2011-2020 khi quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia chưa được cơ quan có thẩm quyền quyết định hoặc phê duyệt…
Toàn cảnh Phiên họp |
Về các đề cương báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, đề cương được xây dựng căn cứ đặc điểm, chức năng, nhiệm vụ được giao cho các cơ quan liên quan theo quy định của Luật Quy hoạch và pháp luật liên quan bao gồm 8 đề cương: (1) Báo cáo của Chính phủ; (2) Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; (3) Báo cáo của Bộ Tài nguyên và môi trường; (4) Báo cáo của Bộ Xây dựng; (5) Báo cáo của các Bộ, ngành khác; (6) Báo cáo của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; (7) Báo cáo kết quả giám sát của Hội đồng nhân dân tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương; (8) Báo cáo kết quả giám sát của Đoàn giám sát.
Các Đề cương báo cáo bố cục gồm ba phần và các phụ lục kèm theo, tập trung đánh giá tình hình ban hành và triển khai thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch, trong đó báo cáo cụ thể kết quả đạt được, tồn tại hạn chế, nguyên nhân và trách nhiệm. Từ đó, đề xuất các giải pháp, kiến nghị hoàn thiện và thực hiện hiệu quả chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch.
Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cơ bản tán thành Kế hoạch chi tiết và Đề cương các báo cáo và cho biết hồ sơ được chuẩn bị công phu. Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành là một trong 2 chuyên đề giám sát tối cao của Quốc hội trong năm 2022, do vậy tính từ nay đến kỳ họp cuối năm, chúng ta cần hoàn thiện báo cáo. Quá trình xây dựng các vấn đề liên quan đến giám sát có nhiều điểm mới cần tổng kết để rút kinh nghiệm.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng lần này trong Nghị quyết về giám sát của Quốc hội, quyết định về Kế hoạch cũng như Đề cương chi tiết, Quốc hội chỉ đồng ý về chủ trương Đoàn giám sát và ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét để ban hành Kế hoạch cũng như Đề cương chi tiết, cụ thể của các cuộc giám sát. Đây là điểm mới so với trước đây.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tận dụng tối đa sự đóng góp của các cơ quan của Quốc hội cũng như các cơ quan hữu quan của Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước để xây dựng dự thảo Kế hoạch, Đề cương chi tiết, chương trình kiểm toán chi tiết và các mẫu biểu kèm theo. Cuộc giám sát phải được chuẩn bị theo tinh thần kỹ lưỡng, từ sớm, từ xa để đảm bảo chất lượng cho hoạt động giám sát này.
"Giám sát là khâu trung tâm để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội", Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh. Do đó, theo ông phải đầu tư công sức, trí tuệ, cách làm khoa học, hiệu quả, đồng thời phải làm đến nơi đến chốn, gắn với trách nhiệm giải trình của các tổ chức, cá nhân. Đồng thời có giám sát tổng thể, giám sát trực tiếp, phải có trọng tâm, trọng điểm. Nguyên lý của kiểm tra, giám sát là “nguyên tắc bốn mắt”, phải nghe nhiều chiều, nhiều kênh, có tính chất độc lập.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng ba Đề cương của Đoàn giám sát của Quốc hội, của HĐND và của UBND có thể trùng vấn đề do cùng mục đích, cùng đối tượng, cùng yêu cầu, cùng địa bàn nhưng cách nhìn và quan điểm khác nhau tùy vào sự đánh giá độc lập của từng cơ quan.
Kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành bao gồm việc ban hành, tổ chức thực thi pháp luật, sửa đổi, bổ sung, điều chỉnh các quy hoạch hiện có mà theo Nghị quyết 751/2019/UBTVQH14 cho phép. Tuy nhiên việc ban hành, tổ chức thực thi pháp luật đối với Luật Quy hoạch mới hiện nay còn chậm, tác động nhiều đến phát triển, do vậy Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị trong cuộc giám sát này cần đánh giá cho được lý do vì sao chậm, chất lượng quy hoạch như thế nào.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị đối với từng bộ ngành phải khảo sát và làm việc trực tiếp, có trọng tâm trọng điểm đầu mối như Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Xây dựng…