Gỡ vướng mắc các dự án ODA tại TP.HCM
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh thị sát dự án Metro |
TP.HCM có nhiều dự án ODA nhất trong cả nước có nhiều dự án lớn, dự án 2016-2020 có 9 dự án lớn 122.567 tỉ đồng, trong đó vốn ODA là 102.732 tỉ đồng, vốn đối ứng là 19.835 tỉ đồng.
“Tôi đánh giá cao trong thời gian qua TP.HCM đã tập trung nguồn vốn công trong đó có nguồn vốn ODA. Tuy nhiên, trong 6 tháng giải ngân ODA của TP.HCM chỉ 10,31% đây là con số thấp chỉ bằng 1/5 kế hoạch giao vốn. Và từ năm 2016 đến nay, qua các năm hầu như chưa năm nào giải ngân 100% vốn. Chính phủ muốn nghe khó khăn vướng mắc của TP.HCM về vấn đề giải ngân vốn ODA cũng như đầu tư công hiện nay”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh yêu cầu.
Ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, nguyên nhân chính khiến tỉ lệ giải ngân vốn ODA thấp là do TP.HCM đang trình, xin phép điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, thẩm định điều chỉnh thiết kế cơ sở để làm thủ tục điều chỉnh dự án. Đặc biệt, do ảnh hưởng bởi COVID-19 nên chưa thể hoàn tất các thủ tục cho các chuyên gia nước ngoài vào làm việc tại TP.HCM, nhất là đối với các gói thầu ngắn hạn cần phải có sự tham gia của các chuyên gia châu Âu và Nhật Bản.
Đối với dự án tuyến metro số 1, ông Hoan kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét phân bổ tiếp vốn ODA cấp phát trong hạn mức vốn trung hạn giai đoạn 2016-2020 còn lại chưa giao là 3.676,695 tỷ đồng. Trong trường hợp giải ngân hết số vốn đã giao (3.676,695 tỷ đồng) nhưng chưa hết số vốn ODA cấp phát là 17,814 tỷ Yên Nhật, theo tạm tính tương đương 3.758 tỷ đồng (tỷ giá quy đổi 1 JPY=211 VNĐ do Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam công bổ tháng 6 năm 2020) kiến nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư bổ sung trung hạn để bố trí tiếp kế hoạch vốn trong năm 2020 cho dự án.
Việc hướng dẫn, xác định giá trị vốn vay ODA cấp phát từ ngân sách Trung ương của Dự án có thể làm ảnh hưởng đến kế hoạch giải ngân trong khoảng 6 tháng còn lại của năm 2020. Trong trường hợp giải ngân không hết số vốn dự kiến bố trí trong năm 2020, kiến nghị Thủ tướng Chính phủ và các bộ ngành Trung ương xem xét hỗ trợ TP.HCM thực hiện thủ tục điều chuyển số kế hoạch vốn ODA cấp phát từ ngân sách Trung ương còn lại của kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2016-2020 sang giai đoạn 2021-2025 để làm cơ sở bố trí kế hoạch vốn nám 2021 để giải ngân cho dự án.
Theo ông Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch UBND TP.HCM, năng lực giải ngân của TP.HCM không thiếu, vấn đề chậm là do vướng mắc từ nhiều cơ quan bộ ngành. Đến thời điểm này TP.HCM đã tạm ứng giải ngân gần 5.000 tỷ đồng. Thành phố dự kiến vận hành thương mại tuyến metro số 1 vào cuối năm 2021. Tuyến metro số 2 hiện nay, công tác chuẩn bị giải phóng mặt bằng đã triển khai thuận lợi và hiện dự án đang hoàn chỉnh và sang 2021 sẽ khởi công. Vấn đề vướng mắc là tiền giải phóng mặt bằng tính vào năm 2017 nhưng hiện nay mặt bằng giá đã khác. Tuy nhiên TP.HCM quyết không tăng mức đầu tư và trong quá trình thực hiện sẽ xin ý kiến HĐND TP.HCM về tái cơ cấu vốn một cách hợp lý.
Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho biết, trong năm 2020, nguồn vốn ODA 2020 dự kiến giải ngân khoảng 60.000 tỷ đồng. Vừa qua, Chính phủ đã xin phép Quốc hội tăng cường vốn ODA vào đầu tư công. Tăng nguồn vốn ODA nhưng giải ngân thấp thì không hiệu quả trong khi TP.HCM chiếm 1/4 nguồn vốn giải ngân. Và hiện nguồn vốn có thể giải ngân được trong năm 2020 là tuyến metro số 1 sẽ tăng giải ngân chung của TP.HCM.
Phó Thủ thướng Phạm Bình Minh đã đưa ra nhiều giải pháp để giải quyết các kiến nghị của UBND TP.HCM. “Cơ bản giai đoạn năm 2021 – 2026 các nguồn vốn ODA không còn mà chỉ có vay ưu đãi và TP.HCM nằm trong nhóm vay lại 100%. Theo tính toán vay trong nước từ nguồn trái phiếu lãi suất thấp hơn vay bên ngoài. Nếu có chuyển giao kỹ thuật thì lúc này mới cần vay vốn từ bên ngoài. Cần phải tính toán hiệu quả của nguồn vay. TP.HCM cũng cần đánh giá hiệu quả một số dự án xử lý nước thải vì có một số dự án sau 10 năm không phát huy hiệu quả” Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nói.