Hành trình đi tìm đồng đội

Trong những năm qua, các cán bộ, chiến sĩ Đội 192 - Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế đã không quản ngại khó khăn, gian khổ thực hiện nhiệm vụ này với một tâm nguyện là tìm bằng được các liệt sĩ, các đồng đội của mình để đưa các anh trở về với đất Mẹ thân yêu.

Đội 192 cất bốc hài cốt liệt sĩ Quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở chiến trường Lào

Mùa khô năm 2021-2022, thiếu tá chuyên nghiệp Phạm Quốc Khánh, nhân viên quy tập cùng các thành viên Đội quy tập 192, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế lại một lần nữa có mặt tại vùng đất Salavan, nước bạn Lào để tiếp tục tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ các liệt sĩ. Hàng năm, cứ vào thời điểm này, anh lại cùng các thành viên trong đội lên đường sang nước bạn Lào thực hiện nhiệm vụ. Là người lính thời bình, nhưng đèo cao, suối sâu, chênh vênh vực thẳm, nước độc, rừng thiêng thiếu tá Phạm Quốc Khánh đều đã cùng đồng đội trải qua hết. Anh cho biết: “Sau khi được thủ trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh giao nhiệm vụ, bản thân tôi nói riêng và anh em trong đội nói chung rất phấn khởi, vui mừng và tự hào khi được sang nước bạn tìm kiếm, đưa các liệt sĩ về quê hương. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, anh em cũng gặp không ít khó khăn như chuyện sinh hoạt; các vị trí phần mộ thường ở vùng sâu, vùng xa; rồi phong tục, tập quán của nước bạn; nguồn tin khan hiếm, chồng chéo…”.

Đội 192 thuộc Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế được thành lập với mục đích tìm kiếm, cất bốc hài cốt liệt sĩ bộ đội Việt Nam hy sinh ở Lào. Trước năm 1999, đội chủ yếu khảo sát địa hình địa vật nơi có bộ đội hy sinh. Từ năm 1999 đến nay, Đội 192 đã đi qua hơn 800 bản làng xa xôi của 15 huyện thuộc nước bạn Lào, tiến hành tìm kiếm hàng ngàn vị trí và đã cất bốc được trên 1.000 hài cốt liệt sĩ, trong đó có 73 mộ có tên, có quê xác định được danh tính đưa về nước. Mùa khô 2021-2022, Đội 192 tìm kiếm và cất bốc được 16 hài cốt liệt sĩ tại tỉnh Salavan và tỉnh Sê Kông. Nước bạn Lào trùng điệp núi rừng, cây cối bạt ngàn xanh tốt. Người biết thông tin về bộ đội Việt Nam hy sinh ở đâu, chôn cất ở vị trí nào, ngày một hiếm dần.

Thiếu tá Phạm Quốc Khánh chia sẻ: “Phần lớn nơi các liệt sĩ nằm lại trên đất Lào đều có địa hình đồi núi hiểm trở, phức tạp. Trong khi các phần mộ trước đây chôn cất không có sơ đồ nên nhiều trường hợp, đội phải tìm từ năm này sang năm khác, đào nhiều lần, hoặc phải đào ở diện rộng 4-5ha, cũng có khi phải đào sâu 3-4 m mới tìm được…”.

Chính quyền và nhân dân nước bạn Lào tiễn đưa hài cốt các anh hùng liệt sĩ là quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh ở chiến trường Lào do Đội 192 tìm thấy về với đất mẹ Việt Nam

Chúng tôi có dịp theo chân những người lính Đội 192 Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thừa Thiên - Huế trong hành trình đi tìm kiếm các hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện và chuyên gia Việt Nam hy sinh trên đất nước bạn Lào. Vị trí mà các anh đang tổ chức tìm kiếm là Bản Đông, huyện Lào Ngam, tỉnh Salavan, theo thông tin của người dân bản địa thì nơi này có 3 ngôi mộ của Bộ đội Việt Nam được chôn cất vào khoảng năm 1973. Tuy vậy đến nay địa hình, vật chuẩn đã thay đổi nên công tác tìm kiếm gặp không ít khó khăn. Thiếu tá Lê Hồng Chương, cán bộ Đội 192, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh cho biết: “Mặc dù thực hiện nhiệm vụ trong điều kiện địa hình rừng núi hiểm trở phức tạp, thời tiết khắc nghiệt, các phần mộ ở các vùng sâu, vùng xa, có những lúc đội phải cơ động cả ngày đường mới đến được vị trí tìm kiếm, nhưng với tinh thần quyết tâm cao, với đạo lý “uống nước nhớ nguồn, ăn quả nhớ người trồng cây”, chúng tôi quyết tâm tìm kiếm đưa các chú, các bác về với quê hương, với gia đình…”.

Trong quá trình tìm kiếm, Đội 192 chủ yếu phải hành quân bộ, nhiều nơi còn bom mìn và chất độc hóa học sót lại sau chiến tranh, luôn thường trực nguy hiểm.

Ông Nguyễn Thanh Bình, Phó chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban chỉ đạo 515 tỉnh Thừa Thiên - Huế đánh giá rất cao tinh thần làm việc nghiêm túc, khẩn trương của Đội 192 trong thời gian qua.

Ngoài công tác tìm kiếm, cất bốc, quy tập mộ liệt sĩ, cán bộ, chiến sĩ Đội 192 còn chú trọng và làm tốt công tác dân vận trên địa bàn đóng quân và công tác đối ngoại quân sự, ngoại giao với chính quyền, thực hiện tốt mối quan hệ với nhân dân địa phương, tôn trọng phong tục của các bộ tộc Lào. Tất cả đã để lại ấn tượng sâu sắc về hình ảnh “Bộ đội Cụ Hồ” trong lòng người dân nơi đây, về những năm tháng chiến đấu của hai quân đội, hai dân tộc, hai đất nước anh em thủy chung, sâu nặng, nghĩa tình.