Hình mẫu trong thực hiện mục tiêu kép
Tăng trưởng 2021 sẽ phục hồi mạnh mẽ
Ông Tim Evans |
Từ cách Việt Nam xử lý khủng hoảng và kết quả đạt được, nhiều dự báo kinh tế cho rằng khi thế giới thoát ra khỏi khủng hoảng, Việt Nam sẽ là một hình mẫu. Và nhiều dự báo khả quan về Việt Nam năm 2021 đã được đưa ra. Trong đó, Khối Nghiên cứu Kinh tế Toàn cầu HSBC dự báo kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi mạnh mẽ, sự phục hồi của tiêu dùng trong nước, tăng trưởng thương mại ổn định, chuyển dịch số và dòng vốn FDI tiếp tục chảy vào mạnh mẽ. Việt Nam sẽ đạt mức tăng trưởng 8,1% trong năm 2021 và lạm phát bình quân tiếp tục được kiểm soát ở dưới mức 4% theo mục tiêu đưa ra.
Với những hiệp định thương mại mới được ký kết đồng thời với nền tảng kinh tế vĩ mô vững chắc và khả năng đẩy lùi dịch bệnh, Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm đến đầu tư sáng giá trong khu vực. HSBC cũng thể hiện kỳ vọng tỷ giá tiếp tục được điều hành theo cơ chế linh hoạt. Với việc dự trữ ngoại hối cao kỷ lục, NHNN có đủ công cụ và nguồn lực để điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, đáp ứng cung-cầu thị trường.
Các hiệp định thương mại đã kết thúc đàm phán, đã được ký hay đã có hiệu lực như UKVFTA, EVFTA hay RCEP sẽ tiếp tục là tiền đề vững chắc để thúc đẩy tăng trưởng cho lĩnh vực xuất khẩu, đẩy mạnh thặng dư thương mại. Trong khi đó, với nền tảng kinh tế vĩ mô vững chắc và khả năng đẩy lùi dịch bệnh, không khó để thấy Việt Nam sẽ tiếp tục là điểm đến đầu tư sáng giá trong khu vực, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất linh kiện điện tử-công nghệ.
Về bức tranh tỷ giá trong năm 2021, chúng ta có cơ sở để kỳ vọng tỷ giá tiếp tục được điều hành theo cơ chế linh hoạt. Đáng chú ý, với việc dự trữ ngoại hối cao kỷ lục, NHNN có đủ công cụ và nguồn lực để điều hành tỷ giá theo hướng ổn định, đáp ứng cung-cầu thị trường. Tuy nhiên, vẫn có những thách thức cần quan sát và theo dõi như lộ trình phân phối vắcxin Covid-19; đà hồi phục của chuỗi cung ứng toàn cầu; thực tế phục hồi của kinh tế thế giới, nhất là các đối tác thương mại lớn của Việt Nam…
Bốn thách thức lớn cần giải quyết
Tuy nhiên, dù Việt Nam là một ngôi sao sáng về tăng trưởng và những gì đã làm được nhưng cá nhân tôi cũng thấy một số rủi ro nếu chúng ta không kịp thời hành động và nắm bắt thời cơ. Đồng thời vẫn có những thách thức cần quan sát và theo dõi, HSBC gợi ý, đó là lộ trình phân phối vắcxin Covid-19; đà hồi phục của chuỗi cung ứng toàn cầu; thực tế phục hồi của kinh tế thế giới, nhất là các đối tác thương mại lớn của Việt Nam…
Để đạt được mục tiêu đặt ra cho năm 2021 và lấy lại tốc độ tăng trưởng cao cho những năm sau, Việt Nam còn nhiều vấn đề phải tiếp tục giải quyết.
Thứ nhất, sức ép tài khóa đang gia tăng do thu ngân sách giảm xuống, trong khi chi ngân sách tăng lên do Chính phủ gia tăng gói hỗ trợ đối với các hộ gia đình và DN.
Thứ hai tiến độ cổ phần hóa DNNN đang chậm và cổ phần hóa tiếp tục chậm sẽ làm giảm khả năng tăng trưởng trong tương lai.
Thứ ba, Việt Nam nằm trong nhóm thấp nhất về cơ sở hạ tầng trong khu vực ASEAN và xếp thứ 89/137 quốc gia về chất lượng cơ sở hạ tầng. Đây là thách thức cho giai đoạn tăng trưởng tiếp theo.
Thứ tư, các thủ tục thuế quan và hành chính vẫn là yếu tố cản trở thu hút FDI. Theo số liệu của WB, hiện các DN phải mất nhiều lần thanh toán thuế, tiêu tốn 384 giờ cho việc hoàn thành các mẫu biểu, chuẩn bị và trả thuế một năm, và mức thuế phải trả chiếm tới 37,6% lợi nhuận.
Cuối cùng là vấn đề tăng trưởng bền vững nhu cầu cấp thiết là phải đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng sạch. Điều xảy ra với Việt Nam cũng tương tự như con đường nhiều nước đang phát triển đi qua, đó là tăng trưởng và công nghiệp hóa nhanh để lại nhiều tác động tiêu cực đối với môi trường. Trong hai thập kỷ qua, Việt Nam đã nổi lên là quốc gia phát thải khí nhà kính bình quân đầu người tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới - với mức tăng khoảng 5% mỗi năm. Việt Nam là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước tác động của biến đổi khí hậu.
Điều tích cực là Chính phủ đã nhận thức tầm quan trọng của vấn đề và đang nỗ lực giảm thiểu tác động của tăng trưởng lên môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu một cách hiệu quả. Các chiến lược và kế hoạch thúc đẩy tăng trưởng xanh và khai thác bền vững tài nguyên thiên nhiên đã được áp dụng. Tôi cũng vui mừng nhìn thấy sự cởi mở của các DN Việt Nam trong quá trình tìm con đường phát triển bền vững. Góp phần thực hiện cam kết về chống biến đổi khí hậu tại Việt Nam.
Trong năm 2020, HSBC đã lần đầu tiên cung cấp khoản tín dụng xanh cho một công ty Việt Nam là công ty Duy Tân để xây dựng nhà máy tái chế nhựa và đã cung cấp khoản tín dụng đầu tiên trong lĩnh vực năng lượng tái tạo cho hai công ty con của Công ty cổ phần Cơ Điện Lạnh REE thực hiện dự án điện năng lượng mặt trời.