Hỗ trợ xây dựng hệ thống cảnh báo sớm cho thị trường tài chính Việt Nam

Cần thiết dự báo “sức khoẻ” tài chính

Phát biểu tại Lễ khởi động Dự án, ông Vũ Nhữ Thăng, Phó Chủ tịch phụ trách Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia cho biết, mục tiêu bao trùm của Việt Nam những năm tới là tiếp tục ổn định kinh tế vĩ mô, đổi mới mô hình tăng trưởng theo hướng bền vững hơn. Theo đó, thị trường tài chính Việt Nam phải phát triển tương xứng, ổn định và lành mạnh, là kênh cung ứng vốn hiệu quả cho nền kinh tế, là “điểm đến an toàn” cho các dòng vốn đầu tư nước ngoài.

Thực tế, trong những năm qua, thị trường tài chính Việt Nam phát triển nhanh chóng, tương đối đầy đủ với 3 khu vực chính là ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm. Tuy nhiên, vẫn tồn tại một số vấn đề như: minh bạch thông tin thị trường, nợ xấu, sở hữu chéo, rủi ro chéo giữa các định chế tài chính...

Trong một môi trường tài chính biến đổi nhanh chóng, để đảm bảo an toàn vĩ mô thị trường tài chính và an toàn vi mô đối với từng định chế tài chính, điều này đặt ra yêu cầu cho Chính phủ Việt Nam phải tăng cường giám sát hiệu quả hơn hệ thống tài chính trong đó có các định chế tài chính, nhất là những định chế tài chính lớn.

Ông Vũ Nhữ Thăng, Phó Chủ tịch phụ trách Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia phát biểu tại Lễ khởi động

Trong đó, hệ thống cảnh báo sớm và thử sức căng là các công cụ chính để cảnh báo rủi ro khủng hoảng, bất ổn tài chính đóng vai trò quan trọng. Vận hành hệ thống cảnh báo sớm tốt sẽ giúp các cơ quan quản lý và giám sát tài chính Việt Nam phát hiện và ngăn ngừa các nguy cơ gây bất ổn và khủng hoảng tài chính qua đó đảm bảo ổn định kinh tế vĩ mô và tăng trưởng bền vững.

Ông Cho Han Deog, Giám đốc Quốc gia KOICA tại Việt Nam cũng nhấn mạnh việc phải duy trì một hệ thống tài chính ổn định trong tiến trình phát triển kinh tế quốc gia. Những gần đây, thị trường tài chính đã có một số những bất ổn khi đại dịch COVID-19 hoành hành, căng thẳng Nga – Ukraine và căng thẳng địa chính trị trên thế giới, lạm phát… Chính vì vậy, ông Cho Han Deog cho rằng, cần có những cảnh báo sớm về rủi ro tài chính có thể xảy ra trong bối cảnh mới, nhất là đối với Việt Nam – một thị trường tài chính đang phát triển nhanh chóng.

Ông Lim Choon Ha, Trưởng đại diện Văn phòng đại diện Cơ quan giám sát tài chính Hàn Quốc tại Hà Nội (FSS) phân tích, trong bối cảnh diễn biến thị trường tài chính thay đổi nhanh chóng như các đổi mới trong ngành tài chính, quy định nới lỏng hơn để phục vụ quá trình phục hồi kinh tế cũng đang khiến ngành tài chính đối mặt với những rủi ro ngày càng tăng cao, có thể diễn ra khủng hoảng tài chính, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới nền tài chính quốc gia.

“Chúng ta hoàn toàn có thể phòng ngừa những nguy cơ khủng hoảng, điều này đóng vai trò vô cùng quan trọng. Mô hình cảnh báo sớm với thị trường tài chính sẽ là một công cụ hiệu quả để thực hiện mục tiêu này”, ông Lim Choon Ha cho biết.

Ông Cho Han Deog, Giám đốc Quốc gia KOICA tại Việt Nam phát biểu tại Lễ khởi động

Nâng cao năng lực giám sát thị trường tài chính

Nhằm hỗ trợ phát hiện sớm nguy cơ, rủi ro và có phương án ứng phó với những bất ổn của khu vực tài chính của Việt Nam, Chính phủ Hàn Quốc đã tài trợ (ODA không hoàn lại) thông qua Văn phòng KOICA tại Việt Nam với Dự án “Nâng cao năng lực cảnh báo sớm và quản lý rủi ro cho khu vực tài chính Việt Nam”. Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia là cơ quan chủ quản, đại diện chính phủ Việt Nam chịu trách nhiệm trước tiên trong việc hợp tác và điều phối giữa các cơ quan Chính phủ Việt Nam.

Giới thiệu tổng quan về Dự án, Giám đốc Dự án phía Hàn Quốc ông Lee Kang Hun cho biết, đối tượng thụ hưởng trực tiếp của Dự án là các cơ quan quản lý và giám sát tài chính của Việt Nam. Cụ thể, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia - cơ quan thụ hưởng chính, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Ủy ban Chứng khoán, Cục quản lý giám sát bảo hiểm thuộc Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư.... Đối tượng thụ hưởng gián tiếp là các định chế tài chính đang hoạt động tại Việt Nam. Dự án dự kiến thực hiện trong vòng 05 năm từ năm 2021 đến năm 2025.

Mục tiêu tổng thể của Dự án là phát hiện sớm nguy cơ, rủi ro và có phương án ứng phó với những bất ổn của khu vực tài chính của Việt Nam bao gồm ngân hàng, chứng khoán và bảo hiểm, qua đó góp phần đảm bảo sự ổn định của khu vực này và hỗ trợ mục tiêu phát triển đến năm 2030 của Việt Nam.

Các đại biểu cùng khởi động dự án

Mục tiêu cụ thể của Dự án bao gồm: Xây dựng các công cụ cảnh báo sớm khu vực tài chính, bao gồm bộ chỉ tiêu giám sát, mô hình cảnh báo sớm và mô hình thử sức căng; nâng cao năng lực của các cơ quan quản lý và giám sát tài chính trong giám sát cẩn trọng khu vực tài chính, góp phần thúc đẩy thị trường tài chính cũng như nền kinh tế phát triển bền vững và ổn định.

Dự án cũng bao gồm nội dung kỹ thuật Lập trình cho các công cụ như: Thiết kế bộ mã lập trình cho các công cụ cảnh báo sớm; chạy thử chương trình cảnh báo sớm; bảo trì, chỉnh sửa bộ mã lập trình; đào tạo, hướng dẫn và chuyển giao các công cụ cảnh báo sớm cho các cơ quan quản lý và giám sát tài chính.

Ông Vũ Nhữ Thăng, Phó Chủ tịch phụ trách Ủy ban nhận định: Tại Việt Nam, hệ thống cảnh báo sớm đã bước đầu được các cơ quan quản lý, giám sát tài chính áp dụng nhưng còn hạn chế về kinh nghiệm và phương pháp, do đó sự hỗ trợ kỹ thuật quốc tế là rất quan trọng.

“Dự án này sẽ hỗ trợ Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia xây dựng một hệ thống cảnh báo sớm chung cho thị trường tài chính Việt Nam, qua đó giúp cán bộ của Uỷ ban Giám sát tài chính Quốc gia phát hiện những rủi ro trong hệ thống tài chính Việt Nam nói chung và các định chế tài chính nói riêng, trên cơ sở đó kịp thời đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các bộ, ngành liên quan các biện pháp quản lý giám sát phòng ngừa, đảm bảo an toàn hệ thống. Đồng thời góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho Ủy ban và các cơ quan đồng thụ hưởng Dự án”.

Việc thực hiện thành công Dự án cũng sẽ đem lại lợi ích cho cả các định chế tài chính và công ty nước ngoài, bao gồm các định chế tài chính và công ty Hàn Quốc đang hoạt động hoặc có hoạt động tại Việt Nam, do hiện nay số lượng các định chế tài chính nước ngoài (bao gồm các định chế tài chính của Hàn Quốc) tham gia thị trường tài chính Việt Nam đang tăng lên nhanh chóng.

Về phần mình, ông Cho Han Deog, Giám đốc Quốc gia KOICA tại Việt Nam chia sẻ: “Mục đích của Dự án nhằm nâng cao năng lực giám sát thị trường tài chính của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia. Chúng tôi đề nghị Ủy ban sẽ chủ động hợp tác, hỗ trợ, giành sự quan tâm đặc biệt và hướng dẫn để Dự án được triển khai thành công tốt đẹp”.

Toàn cảnh Lễ khởi động Dự án

Đại diện cho đơn vị triển khai Dự án, ông Lim Choon Ha, Trưởng đại diện Văn phòng đại diện Cơ quan giám sát tài chính Hàn Quốc tại Hà Nội (FSS) chia sẻ: “Tôi cảm thấy rất tự hào và cũng nhận thức rõ trách nhiệm trong việc triển khai Dự án khi FSS được lựa chọn làm cơ quan thực hiện Dự án. Văn phòng FSS Hà Nội xin hứa sẽ nỗ lực hết mình cùng giúp cho Dự án được triển khai hiệu quả hướng tới mục tiêu hỗ trợ tích cực và thiết thực cho phía các cơ quan giám sát tài chính Việt Nam”.

Trong những năm qua, nhằm thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ được giao trong giám sát chung thị trường tài chính quốc gia, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia đã không ngừng nâng cao năng lực chuyên môn về điều phối, giám sát thị trường tài chính, đồng thời chú trọng đến việc mở rộng quan hệ với các cơ quan hợp tác quốc tế, cơ quan giám sát tài chính trên thế giới và trong khu vực nhằm học hỏi kinh nghiệm của các quốc gia có bước phát triển đi trước trong đó có Hàn Quốc.

Dự án là hành động cụ thể, thiết thực góp phần tăng cường mối quan hệ hợp tác - hữu nghị giữa Việt Nam và Hàn Quốc nói chung và giữa Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia với KOICA và Cơ quan Giám sát tài chính Hàn Quốc nói riêng.

Cùng với Lễ khởi động, Dự án cũng kết hợp tổ chức một khóa đào tạo cho cán bộ Uỷ ban và các cơ quan đồng thụ hưởng Dự án từ ngày 15-17/6/2022.