Hoa Kỳ - Việt Nam: Nâng tầm đối tác
Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama đã nhất trí theo đuổi “một mối quan hệ bền vững, sâu sắc, thực chất dựa trên cơ sở tôn trọng hệ thống chính trị, độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của mỗi nước”.
Trong thời gian chuyến công du lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký kết 14 văn kiện, thỏa thuận hợp tác trong các lĩnh vực, trong đó có những văn bản quan trọng liên quan đến hàng không, thuế, ngân hàng, dầu khí, thể hiện thông điệp mạnh mẽ về tương lai quan hệ thương mại giữa hai nước. Thượng nghị sỹ John McCain nhận định: Việt Nam là một “đối tác mới nổi” của Hoa Kỳ.
Việt Nam là một “đối tác mới nổi” của Hoa Kỳ |
Bước tiến vững chắc
Bà Sherry Boger, Chủ tịch Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham) cho biết, theo Ngân hàng Thế giới (WB), nhịp độ tăng trưởng GDP bình quân hàng năm của Việt Nam trong giai đoạn 2008-2018 là 5,6%, còn khi Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) có hiệu lực, GDP của Việt Nam năm 2025 có thể cao hơn.
Đây cũng chính là lý do mà hiện nhiều DN Mỹ đang mở rộng và đầu tư, thành lập các cơ sở sản xuất tại Việt Nam, đón nhận những cơ hội mới để phục vụ thị trường Việt Nam, ASEAN, châu Á - Thái Bình Dương và các thị trường khác trên toàn cầu.
Hiện nay, Hoa Kỳ là một trong những đối tác kinh tế - thương mại - đầu tư lớn nhất của Việt Nam. Tính đến tháng 2/2015, Hoa Kỳ có 729 dự án đầu tư vào Việt Nam với tổng nguồn vốn khoảng 11 tỷ USD, đứng thứ 7 trong 101 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư trực tiếp vào Việt Nam. Quy mô vốn bình quân một dự án của Hoa Kỳ khoảng 15,35 triệu USD, cao hơn so với mức bình quân chung là 14,3 triệu USD/dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.
Những con số trên cho thấy các doanh nghiệp, nhà đầu tư Hoa Kỳ đã rất quan tâm, đóng góp và có vai trò rất quan trọng đối với kinh tế và tài chính Việt Nam. Tuy nhiên, đầu tư gián tiếp của Hoa Kỳ vào Việt Nam hiện nay còn khá khiêm tốn so với tiềm năng của các nhà đầu tư Hoa Kỳ và so với khả năng hấp thụ vốn đầu tư của thị trường Việt Nam.
Do vậy, mảng thị trường vốn Việt Nam vẫn còn nhiều tiềm năng cho các nhà đầu tư Hoa Kỳ. Với xu thế hội nhập và hợp tác quốc tế ngày càng được mở rộng trong phạm vi khu vực và trên toàn thế giới, trên nền tảng hợp tác toàn diện được xây dựng phát triển trong 20 năm qua, hy vọng quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong thời gian tới sẽ tiếp tục có sự bứt phá mạnh mẽ cả về lượng và chất.
Các nhà quan sát nhận định, từ bình thường hóa quan hệ, tới Hiệp định thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ, rồi WTO và sắp tới có thể là TPP, mỗi bước tiến hội nhập chính là một nấc thang mới trong quan hệ kinh tế hai nước. Việt Nam là nước xuất khẩu da giày và dệt may vào Hoa Kỳ lớn thứ hai sau Trung Quốc và lớn nhất trong các nước thành viên TPP.
Nhiều dự án đầu tư quan trọng từ Mỹ vào Việt Nam chính thức đi vào hoạt động, đáng kể nhất là dự án đầu tư của Metlife vào lĩnh vực bảo hiểm và Microsoft vào sản xuất điện thoại di động. Trong tháng 6/2014, Bộ Nông nghiệp Mỹ tuyên bố mở cửa thị trường nhập khẩu quả vải và nhãn cho Việt Nam. Ngoài ra, Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đã cam kết không để vấn đề cơ chế giám sát cá da trơn ảnh hưởng tới thương mại hai nước.
“Được mùa” thỏa thuận
Hàng loạt văn kiện hợp tác Việt Nam - Hoa Kỳ trong các lĩnh vực quan trọng như ngân hàng, hàng không, dầu khí, điện năng… đã được ký kết trong khuôn khổ chuyến công du đầu tiên của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tới Hoa Kỳ.
Cụ thể, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Văn Bình trao thư chấp thuận chủ trương cấp phép cho CitiBank mở ngân hàng 100% vốn nước ngoài tại Việt Nam. Đại diện hãng hàng không Vietjet và Boeing, nhà chế tạo máy bay hàng đầu thế giới, ký biên bản ghi nhớ hợp tác phát triển đội máy bay của Vietjet.
Vietjet cũng cùng Công ty Honeywell ký thỏa thuận hợp tác về thiết kế và chế tạo sản phẩm dữ liệu hàng không để lắp đặt động cơ phụ cho đội máy bay mới từ nay đến năm 2017, đồng thời ký với JP Morgan về tài trợ tín dụng xuất khẩu để mua máy bay mới.
Trong khi đó, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Petro Vietnam) và Murphy ký thỏa thuận hợp tác dầu khí nhằm phát triển kinh doanh tại Việt Nam, Mỹ và các nước thứ 3. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) và General Electric ký bản ghi nhớ hợp tác các lĩnh vực phát triển nguồn nhân lực, quản lý doanh nghiệp, vận hành nhà máy và tối ưu hóa dịch vụ, cải thiện ổn định lưới điện, đầu tư và phát triển điện gió tại Việt Nam. Một thỏa thuận tài trợ cũng đã được ký giữa Tập đoàn Phú Cường và Cơ quan Phát triển thương mại Hoa Kỳ, nhằm tài trợ dự án điện gió cho tập đoàn này.
Cả hai nhà lãnh đạo Việt Nam và Hoa Kỳ nhất trí trực tiếp giải quyết những khó khăn và thách thức trong quan hệ song phương, kể cả quy chế nền kinh tế thị trường và cam kết sẽ tiến hành các cuộc đối thoại tích cực, thẳng thắn, mang tính xây dựng để giảm bớt những khác biệt và xây dựng lòng tin vì sự phát triển cùng có lợi.
Cũng trong chuyến công du Hoa Kỳ lần này của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, hai nhà lãnh đạo Việt Nam và Hoa Kỳ đã cam kết trong việc hợp tác với các quốc gia khác để hoàn tất đàm phán Hiệp định TPP và thực hiện các cải cách cần thiết để đạt được một thỏa thuận đạt chuẩn.
Hai nhà lãnh đạo Việt Nam và Hoa Kỳ nhất trí đẩy mạnh hợp tác quốc phòng và an ninh trong an ninh hàng hải, nhận thức về lĩnh vực hàng hải, thương mại quốc phòng, chia sẻ thông tin và trao đổi công nghệ quốc phòng. Những cam kết này sẽ mở ra nhiều lĩnh vực hợp tác mới.
Bên cạnh đó, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama cam kết sẽ làm việc chặt chẽ hơn để đóng góp vào hòa bình, ổn định, hợp tác và thịnh vượng ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương ở cả cấp độ song phương và đa phương thông qua các tổ chức khu vực như APEC, ASEAN và các tổ chức liên quan ASEAN như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng và Hội nghị thượng đỉnh Đông Á.