Hướng dẫn mới về mua vào trái phiếu
Sớm nhưng chưa rõ khi nào
Theo biên bản cuộc họp chính sách vào các ngày 4-5/11 mà Fed vừa công bố hôm 25/11, Ủy ban Thị trường mở liên bang (FOMC) đã có một cuộc thảo luận kéo dài về chương trình mua tài sản và các thành viên tham gia muốn sớm cập nhật định hướng chính sách về chương trình này, cho thấy dấu hiệu có thể sẽ có những định hướng chính sách mới, thậm chí ngay trong cuộc họp chính sách vào tháng 12 tới.
“Nhiều quan chức tham gia cuộc họp cho rằng, FOMC có thể muốn tăng cường hướng dẫn cho việc mua tài sản khá sớm”, biên bản cuộc họp cho biết. Ngoài ra, “hầu hết quan chức đánh giá, việc hướng dẫn mua tài sản nên kèm theo ngụ ý rằng, sự gia tăng mua vào tài sản sẽ giảm dần và chấm dứt vào một thời điểm nào đó trước khi xem xét việc tăng lãi suất trở lại”, biên bản nêu. Cuộc họp chính sách tiếp theo của Fed dự kiến vào ngày 15-16/12 tới.
Đang có nhiều áp lực buộc Fed cần hành động mạnh hơn để hỗ trợ nền kinh tế |
Các sự kiện từ khi cuộc họp chính sách tháng 11 của Fed đến nay tiếp tục củng cố cho khả năng cho thấy Fed cần hành động mạnh hơn, ngay cả khi chưa có tín hiệu rõ ràng về các hành động cụ thể trong cuộc họp chính sách vào tháng tới. Nước Mỹ đang tiếp tục có tỷ lệ nhiễm Covid-19 tăng cao và mới đây là việc chính quyền Tổng thống Trump đã từ chối gia hạn một số cơ sở cho vay khẩn cấp của Fed.
Cùng với sự bùng phát trở lại của đại dịch Covid-19, khả năng thông qua một gói cứu trợ tài khóa lớn khác vẫn không rõ ràng đã làm u ám triển vọng nền kinh tế và càng làm gia tăng đòi hỏi Fed cần hành động mạnh hơn. Tuy nhiên trong khi một số nhà kinh tế và nhà đầu tư trên Phố Wall đang kỳ vọng Fed sẽ mua trái phiếu có kỳ hạn dài hơn hoặc tăng quy mô chương trình mua trái phiếu thì đến nay, vẫn chưa có bằng chứng nào xác thực nào cho thấy là việc đó sắp xảy ra.
Fed đã cắt giảm lãi suất chuẩn xuống mức gần 0% vào tháng 3 vừa qua khi đại dịch Covid-19 bùng phát và đẩy mạnh các chương trình mua trái phiếu để bơm thanh khoản vào hệ thống tài chính. Các quan chức đã phát đi tín hiệu hiệu rằng, họ có thể sẽ giữ lãi suất gần bằng 0 cho đến cuối năm 2023. Fed hiện đang mua trái phiếu Kho bạc và chứng khoán được bảo đảm bằng thế chấp với mức tổng khoảng 120 tỷ USD mỗi tháng, với việc mua rải đều ở các kỳ hạn.
Dù biên bản cuộc họp ngày 4-5/11 không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy các quan chức nhất thiết phải tìm cách sửa đổi các thông số của chương trình mua trái phiếu tại cuộc họp tháng 12 tới, thậm chí một số thành viên cho rằng việc điều chỉnh ngay lập tức đối với tốc độ và cấu phần của chương trình mua tài sản là không cần thiết. Tuy nhiên, biên bản cũng cho thấy, điều chỉnh là cần thiết khi hoàn cảnh thay đổi. “Các thành viên tham gia nhận thấy cần sự cân nhắc cẩn thận và liên tục về các bước tiếp theo để tăng cường hướng dẫn của Ủy ban đối với việc mua tài sản cho phù hợp”, biên bản cho biết.
Fed cần hành động mạnh hơn
Các thành viên lo lắng về triển vọng gói kích thích tài khóa bổ sung cho nền kinh tế tiếp tục không được thông qua và sẽ khiến một số chính quyền địa phương và tiểu bang gặp khó khăn. Một số bày tỏ không hài lòng về viễn cảnh chấm dứt một số chương trình cho vay khẩn cấp của Fed. “Một số quan chức tại cuộc họp của FOMC nhấn mạnh “vai trò quan trọng” của các chương trình cho vay trong việc khôi phục niềm tin thị trường tài chính và hỗ trợ ổn định tài chính và lưu ý rằng các cơ sở cho vay này vẫn đóng vai trò là điểm tựa quan trọng trên thị trường tài chính”, theo biên bản cuộc họp.
Nhưng thực tế, lo ngại này đã diễn ra. Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin vào ngày 19/11 thông báo, 5 trong số các cơ sở cho vay khẩn cấp của Fed (được triển khai theo Đạo luật CARES của Quốc hội và được thiết kế nhằm ngăn chặn suy thoái kinh tế do đại dịch Covid-19 gây ra) sẽ hết hạn vào cuối năm nay mà không được gia hạn thêm, đồng thời yêu cầu Fed hoàn lại tổng cộng 455 tỷ USD đã được phân bổ cho những chương trình này nhưng chưa được sử dụng. Trong đó có các chương trình hướng tới thị trường tín dụng doanh nghiệp, các khoản vay cho các chính quyền thành phố và các doanh nghiệp vừa thông qua Chương trình cho vay Main Street…
Ngay sau thông báo trên của ông Mnuchin, Fed cũng phát đi thông báo thể hiện sự bất đồng, khi cho biết cơ quan này muốn toàn bộ các chương trình khẩn cấp cần tiếp tục được thực hiện nhằm ứng phó với đại dịch Covid-19 trong bối cảnh nền kinh tế vẫn căng thẳng và dễ bị tổn thương. Tuy nhiên một ngày sau đó, Chủ tịch Fed Jerome Powell thể hiện sự nhượng bộ, đồng ý sẽ trả lại tiền.
“Các động thái của Bộ Tài chính trong hạn chế khả năng cho vay của Fed vào cuối năm nay đang là một mối quan tâm đặc biệt. Bộ Tài chính có thể sẽ hỗ trợ khi nền kinh tế cần đến nhất và Fed sẽ phải lấp đầy khoảng trống trong lúc này. Họ sẽ phải lo lắng về dư chấn của Covid dẫn tới các vụ phá sản, vỡ nợ và sự ổn định của thị trường tài chính nói chung”, Diane Swonk, nhà kinh tế trưởng tại Grant Thornton, nhận định.
Biên bản cuộc họp cũng cho thấy, các thành viên của FOMC có vẻ khá bi quan về quá trình bùng phát Covid-19 và tác động đến nền kinh tế. Họ cũng lo lắng về thị trường lao động, với sự gia tăng của số người bị sa thải vĩnh viễn. Một số thành viên còn dự báo rằng, sự cải thiện của thị trường lao động “có vẻ sẽ chậm hơn từ đây”. Thực tế, dữ liệu do Bộ Lao động công bố hôm thứ Tư cho thấy, số lượng người Mỹ nộp đơn bảo hiểm thất nghiệp ngày càng tăng trong hai tuần qua trong khi một báo cáo riêng của Bộ Thương mại cho thấy thu nhập hộ gia đình giảm trong tháng trước, nhấn mạnh vị thế khó khăn của nền kinh tế hiện nay.
“Ít nhất là ba tuần trước, FOMC đã tập trung hơn vào việc cần có các hướng dẫn cụ thể về việc mua tài sản tuy lúc đó điều này dường như chưa có gì quá cấp thiết”, Brett Ryan, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Deutsche Bank Securities nói và nhận định: “Nhưng đó là trước khi chúng ta có tin tức vừa qua từ Bộ Tài chính. Nếu các điều kiện tài chính bắt đầu xấu đi, đó sẽ là động cơ thúc đẩy Fed phải hành động nhiều hơn nữa”.