Hướng đi nào để giúp ngân hàng vượt khó
Tổ chức tín dụng phi ngân hàng sẽ phải điều chỉnh chính sách cho vay | |
Hỗ trợ phải song hành với chất lượng tín dụng | |
Tổng tài sản của hệ thống tổ chức tín dụng đạt gần 12,5 triệu tỷ đồng |
Đa dạng kênh bán hàng
Trong một báo cáo vừa đưa ra, FiinGroup cho rằng, ngân hàng là một trong những ngành bị tác động tiêu cực bởi Covid-19. Ngoài thu nhập giảm do tín dụng gặp khó khăn, thu nhập phí từ hoạt động dịch vụ quý I/2020 cũng giảm 21,6% so với quý IV/2019. Tại cuộc họp báo mới đây của NHNN, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cũng đánh giá, thời gian tới sẽ là giai đoạn khó khăn của các ngân hàng. “Sau khó khăn của DN, người dân thì sẽ đến khó khăn của các ngân hàng. Bởi ngân hàng cũng là một DN, phục vụ DN, người dân; với vai trò là trung gian tài chính, khi khách hàng gặp khó khăn thì chất lượng tài sản của TCTD cũng bị ảnh hưởng”, lãnh đạo NHNN cho biết.
Số liệu thống kê cho thấy, tính đến ngày 29/5, dư nợ tín dụng tăng 1,96% trong khi cùng kỳ năm 2019 tăng 5,37%. Trong khi đó theo ông Trần Đăng Phi - Phó Chánh Thanh tra Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng, dưới tác động của đại dịch Covid-19, nợ xấu tiềm ẩn có chiều hướng tăng từ tháng 3 đến tháng 5.
Các ngân hàng cần tiếp tục gia cố chất lượng các kênh dịch vụ, tăng thu từ hoạt động phi tín dụng |
Thực trạng trên xảy ra theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế cũng không có gì bất ngờ. Ngay từ khi dịch Covid xuất hiện đã có rất nhiều dự báo rằng, các ngân hàng sẽ là người bị tác động sau cùng và rất có thể là mạnh nhất nếu khả năng chống chịu cú sốc kinh doanh của ngân hàng hạn chế. Theo TS. Võ Trí Thành - Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, những khó khăn mà các ngân hàng gặp phải như tăng trưởng tín dụng thấp, nguy cơ nợ xấu gia tăng là chuyện khó tránh khỏi. “Nền kinh tế suy giảm, sức hấp thụ yếu nhu cầu vay vốn thấp, tăng trưởng tín dụng chậm là chuyện đương nhiên. Nợ xấu cũng sẽ tăng, còn tăng bao nhiêu thì tùy vào sức khỏe của khách hàng cũng như chính ngân hàng”, TS. Thành cho biết.
Về phía các TCTD dường như lường đón được những thách thức phải đối mặt trong thời gian tới nên cũng đã có những kịch bản kinh doanh mới để ứng phó. Lãnh đạo VPBank cho biết, tác động tới hoạt động ngân hàng vẫn còn ngay cả khi đại dịch Covid-19 kết thúc. Mức độ tác động cụ thể thì chưa thể đánh giá hết ở thời điểm hiện tại. Vì vậy, ngân hàng điều chỉnh kế hoạch kinh doanh, thay đổi khẩu vị rủi ro đối với các nhóm khách hàng nhằm bảo toàn tài sản, vượt qua khủng hoảng an toàn. Theo chia sẻ của lãnh đạo ngân hàng này, những tháng đầu năm, bên cạnh mảng chiến lược là tiểu thương, tín dụng tiêu dùng, bán lẻ, DNNVV… ngân hàng tập trung thêm vào mảng trái phiếu DN, mở rộng sang khách hàng lớn, cho vay mua nhà… Tương tự một số ngân hàng thay đổi chiến lược chú trọng tập trung vào nhóm khách hàng ít rủi ro hơn, những phân khúc “ngách”, dư địa tăng trưởng vẫn còn. Như tại TPBank, lãnh đạo ngân hàng cho biết, sẽ tập trung ưu tiên các mũi nhọn như tài trợ thương mại, ứng dụng công nghệ cao, tập trung lĩnh vực công nghiệp phụ trợ, nâng cao cung cấp dịch vụ thu phí cho các DNNVV, khách hàng cá nhân và khách hàng ưu tiên…
Còn đối với những ngân hàng gặp khó trong tăng trưởng tín dụng lại chuyển hướng đẩy mạnh hơn doanh thu ngoài lãi. Ví như tại Sacombank, Tổng giám đốc Nguyễn Đức Thạch Diễm cho biết, ngân hàng có chiến lược nâng tỷ lệ thu nhập phi tín dụng lên 38%. Song song với đó ngân hàng đẩy nhanh xử lý nợ xấu để có thêm nguồn lực tài chính phục vụ cho vay DN. “Kế hoạch xử lý nợ xấu năm nay là 11.000 tỷ đồng. Riêng 5 tháng đầu năm, nợ xấu đã được đấu giá và đang làm thủ tục chuyển giao đã lên đến 9.700 tỷ đồng. Do vậy, kế hoạch cả năm chắc chắn vượt”, bà Diễm thông tin thêm.
Cân đối giữa rủi ro và lợi nhuận
Trước tình hình tín dụng tăng khó, có ý kiến lo ngại, một số ngân hàng có thể nới lỏng điều kiện tín dụng để thúc đẩy cho vay nhiều hơn. Tuy nhiên theo quan điểm của TS. Nguyễn Đức Độ - Học viện Tài chính, hệ thống ngân hàng phát triển phụ thuộc vào sức khỏe nền kinh tế. Kinh tế có thuận lợi, nhu cầu vay vốn tăng lên thì ngân hàng mới đẩy mạnh cho vay được, chứ không phải muốn là được. Hơn thế, tùy vào chiến lược của mình mà các ngân hàng sẽ cân đối giữa lợi nhuận và rủi ro.
Đồng quan điểm, TS. Nguyễn Trí Hiếu – Chuyên gia tài chính cho rằng, các ngân hàng nên chấp nhận một năm kinh doanh lợi nhuận không được như ý và thay đổi chiến thuật thu hẹp lại quy mô thay vì cố gắng tăng trưởng tín dụng. “Đây là thách thức nhưng cũng là cơ hội để các ngân hàng sàng lọc lại, củng cố nền tảng khách hàng chuẩn bị cho sự phát triển của những năm tới. Chấp nhận lùi một bước tiến vài ba bước, thay vì thẳng tiến vào môi trường đầy rủi ro”, vị chuyên gia này cho biết.
TS. Võ Trí Thành có chung quan điểm các ngân hàng cũng sẽ thận trọng trong cho vay, không chỉ vì NHNN rất cứng rắn trong quan điểm không hạ chuẩn tín dụng, mà bản thân các TCTD cân đối giữa lợi nhuận, rủi ro nợ xấu. “Trong giai đoạn khó khăn này các ngân hàng phải cân nhắc lợi ích cái nào tốt hơn chưa kể về mặt lâu dài gắn với công cuộc cải tổ lành mạnh hóa hệ thống ngân hàng giai đoạn II”, TS. Võ Trí Thành khuyến nghị. Vị chuyên gia này cũng gợi ý thêm hướng giải pháp giảm thiểu những thiệt hại về doanh thu là các ngân hàng cần tiếp tục gia cố chất lượng các kênh dịch vụ, phục vụ khách hàng hiệu quả hơn, tăng thu từ hoạt động phi tín dụng…
Đến thời điểm này, ngoài một số ngân hàng tăng trưởng tín dụng âm hoặc khá thấp, cũng có một số ngân hàng khác tăng trưởng tín dụng khá khả quan nhờ đa dạng kênh bán hàng và đang muốn xin nới room tín dụng như TPBank bày tỏ mong muốn được NHNN nới room lên 15% thay vì 11,5% như kế hoạch ban đầu... Liên quan đến vấn đề nới room, Phó thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN đã tiếp nhận đề nghị điều chỉnh chỉ tiêu tín dụng của một số ngân hàng và đang tập hợp xem xét, đánh giá điều chỉnh hạn mức tăng tín dụng nếu đáp ứng được một số điều kiện như đảm bảo được sức khỏe tài chính, nhất là định hướng đưa tín dụng vào các lĩnh vực ưu tiên của Chính phủ. “Trong chỉ đạo điều hành tín dụng, NHNN cũng luôn quán triệt tín dụng phải tập trung vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh, đồng thời kiểm soát tín dụng rủi ro”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.