IMF kêu gọi Nam Phi cải cách kinh tế
Trong một báo cáo vừa được công bố hôm 25/11, IMF dự báo với các chính sách hiện tại, triển vọng tăng trưởng của Nam Phi trong trung hạn sẽ tiếp tục mờ nhạt, kèm theo đó áp lực lạm phát vẫn yếu ớt. Với mức tăng trưởng GDP bình quân đầu người thấp (tổng sản phẩm quốc nội), tăng trưởng việc làm thấp, sự gia tăng dân số trong độ tuổi lao động được dự báo sẽ làm trầm trọng thêm tình trạng thất nghiệp, nghèo đói và bất bình đẳng của quốc gia châu Phi này. Theo đó, tăng trưởng kinh tế được dự báo sẽ tiếp tục duy trì dưới mức tăng trưởng dân số trong năm thứ 6 liên tiếp vào năm 2020.
Ảnh minh họa |
Báo cáo của IMF cũng cho biết, tiềm năng kinh tế của Nam Phi vẫn chưa được khai thác và nền kinh tế nước này hiện đang phải đối mặt với ba rào cản lớn. Thứ nhất, tình trạng tăng trưởng yếu kéo dài chủ yếu là do đầu tư tư nhân và xuất khẩu trì trệ; năng suất giảm; việc chậm cải cách để giải quyết các hạn chế pháp lý, những bất cập của thị trường lao động và cơ sở hạ tầng không hiệu quả đã khiến môi trường kinh doanh kém hiệu quả.
Thứ hai là tình hình tài chính và nợ chính phủ của nước này đang xấu đi rất nhanh. Các dự báo của IMF cũng cho thấy một lộ trình nợ vượt quá 70% GDP sau năm 2022. Nếu không có sự điều chỉnh tài chính để ngăn chặn việc tích tụ nợ này, việc tăng nhu cầu tài chính và rủi ro nợ chủ quyền sẽ làm tăng đáng kể chi phí đi vay, đầu tư công tiếp tục chèn lấn đầu tư tư nhân trong việc thúc đẩy tăng trưởng và làm suy yếu niềm tin trong bối cảnh sự xấu đi của tài chính vĩ mô ngày càng lan tỏa rộng.
Cuối tuần trước, hãng xếp hạng tín nhiệm toàn cầu S&P đã hạ triển vọng của Nam Phi xuống mức “tiêu cực” từ mức “ổn định” do gánh nặng nợ ngày càng tăng, thâm hụt ngân sách lớn và tăng trưởng GDP thấp.
Rào cản thứ ba mà đất nước này phải đối mặt là hoạt động kém hiệu quả của các doanh nghiệp nhà nước (SOE), đặc biệt là công ty điện lực quốc gia Eskom. Sự thiếu hiệu quả của các SOE hoạt động trong các ngành công nghiệp như mạng lưới điện và vận tải đã làm tăng chi phí hoạt động của nền kinh tế và khiến các SOE liên tục cần hỗ trợ tài chính từ ngân sách.
“Tóm lại, sự phụ thuộc vào chi tiêu của Chính phủ để thúc đẩy tăng trưởng đã không mang lại kết quả như mong đợi vì những hạn chế đối với tăng trưởng xuất phát từ phía cung vẫn chưa được giải quyết”, Báo cáo cho biết và cảnh báo: Tài trợ của chính phủ cho các SOE khiến nợ trong nền kinh tế tăng cao, áp lực trả nợ lớn, hệ quả là không gian tài chính bị thu hẹp để đối phó với những cú sốc trong tương lai.
Bộ trưởng Tài chính Nam Phi Tito Mboweni dự kiến sẽ công bố ngân sách cho năm tài chính 2020/2021 vào tháng 2 tới. Với những bất cập hiện nay, IMF kêu gọi chính phủ Nam Phi cần sớm đưa ra các biện pháp để giải quyết các thách thức về tài khóa, SOE cũng như ổn định nợ chính phủ. Định chế này cũng kêu gọi khôi phục ngay lập tức kỷ luật tài khóa.
“Trong bối cảnh hiện nay, việc củng cố thâm hụt ngân sách khoảng 3% GDP là cần thiết trong giai đoạn 4 năm tới với giả định các cải cách cơ cấu để thúc đẩy tăng trưởng được thực thi”, IMF khuyến nghị và nhấn thêm rằng, chính phủ Nam Phi cần tái cơ cấu, thanh lý hoặc thoái vốn tại các SOE. Nếu không nhanh chóng điều chỉnh chi tiêu và nâng cao hiệu quả của chính phủ cũng như khu vực SOE sẽ làm tình trạng nợ xấu đi, gây bất ổn cho hệ thống tài chính và tăng thêm phí bảo hiểm rủi ro quốc gia.
“Nếu chậm trễ trong cải cách cơ cấu, tăng trưởng và điều kiện xã hội sẽ xấu đi. Thực hiện cải cách bây giờ sẽ được hưởng lợi từ các điều kiện tài chính dễ dàng trên thị trường quốc tế và ngăn chặn sự gián đoạn từ một sự điều chỉnh đột ngột trong tương lai”, IMF cảnh báo.