JICA đồng hành với Việt Nam trong phòng, chống dịch và phục hồi kinh tế
Hỗ trợ đối phó với dịch bệnh COVID-19
Đây là khẳng định được ông Shimizu Akira, Trưởng Đại diện Văn phòng JICA Việt Nam đưa ra tại buổi họp báo ngày 21/10 nhằm thông tin về các hoạt động của Văn phòng JICA Việt Nam trong tài khóa 2021.
Trong năm tài khóa 2020 (từ tháng 4/2020 đến tháng 3/2021) với tổng cộng khoảng 100 dự án lớn nhỏ, số tiền cam kết cho vay của JICA Việt Nam là 49,4 tỷ yên (khoảng 10.041 tỷ đồng), hợp tác kỹ thuật không hoàn lại là 4,3 tỷ yên (khoảng 874 tỷ đồng) và viện trợ không hoàn lại là 2,1 tỷ yên (khoảng 427 tỷ đồng).
Trong nửa đầu năm tài khóa 2021 (từ tháng 4 - 9/2021) phân loại theo từng loại hình hợp tác: Có 27 dự án hợp tác vốn vay ODA đang triển khai; 30 dự án hợp tác kỹ thuật (2 dự án đã hoàn thành, 28 dự án đang triển khai trong đó có 3 dự án bắt đầu triển khai mới); 5 dự án viện trợ không hoàn lại đang triển khai.
Cùng với đó, theo Chương trình đề xuất từ các doanh nghiệp Nhật Bản cũng đã có 1 dự án đã hoàn thành, 70 dự án đang triển khai (trong đó có 12 dự án mới). Theo Chương trình đối tác phát triển, có 1 dự án đã hoàn thành, 34 dự án đang triển khai (trong đó có 4 dự án mới).
Đó là một vài con số cho thấy sự hợp tác năng động, hiệu quả của JICA Việt Nam trong thời gian vừa qua. “Đặc biệt, trong hai năm trước đó, JICA không ký kết hiệp định vốn vay ODA nào do Việt Nam chủ trương hạn chế vay nợ nước ngoài, vì vậy trong tài khóa 2020, việc ký kết được 2 hiệp định vốn vay mới được coi là một tín hiệu đáng khích lệ cho những hợp tác tiếp theo trong tương lai”, ông Shimizu Akira cho biết.
Theo Trưởng Đại diện JICA Việt Nam, mặc dù thế giới đang nỗ lực nghiên cứu và sản xuất nhiều loại vắc xin và thuốc điều trị, nhưng dịch bệnh COVID-19 vẫn tiếp tục lan rộng. Vì vậy, hệ thống y tế Việt Nam cần được tăng cường hơn nữa. Cho đến nay trong lĩnh vực y tế, JICA tập trung vào 2 ưu tiên trọng điểm.
Đầu tiên là "Tăng cường hệ thống y tế nòng cốt cho các bệnh viện tuyến trên”. Bệnh viện Chợ Rẫy được Nhật Bản xây dựng từ năm 1975, sau này, JICA tiếp tục triển khai các dự án tăng cường năng lực cho các bệnh viện ở các đô thị lớn như Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện Trung ương Huế, tăng cường hệ thống y tế toàn diện, bao gồm cả tăng cường năng lực và trang bị cho các bệnh viện tuyến dưới.
Trong làn sóng dịch COVID-19 lần thứ tư ở miền Trung và miền Nam, nhân viên y tế tại các bệnh viện này đã đóng góp công sức vào công cuộc hạn chế sự lây lan của dịch bệnh. “JICA sẽ tận dụng các kinh nghiệm tích lũy trong các hợp tác từ trước đến nay, tìm kiếm các khả năng hợp tác mới để có thể góp phần củng cố và hoàn thiện hệ thống y tế hiệu quả hơn nữa”, ông Shimizu Akira cho biết.
Ưu tiên trọng điểm thứ hai là “Tăng cường các biện pháp phòng chống các bệnh truyền nhiễm”. Vào năm 2006, Nhật Bản đã hoàn thành lắp đặt phòng an toàn sinh học cấp 3 tại Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (NIHE), và tiếp đó, JICA đã và đang hỗ trợ xây dựng phòng xét nghiệm và đào tạo nguồn nhân lực cho Viện Pasteur Tp. Hồ Chí Minh nhằm tăng cường năng lực xét nghiệm và kiểm soát các bệnh truyền nhiễm.
Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) các tỉnh - nơi phải thực hiện các xét nghiệm nhanh và trên diện rộng dịch COVID-19, đã nhận được các hỗ trợ kỹ thuật và đào tạo của NIHE và Viện Pasteur Tp. Hồ Chí Minh, và đây chính là một trong những thành quả hợp tác của JICA.
Bên cạnh đó, JICA đã viện trợ cho Bệnh viện bệnh nhiệt đới Trung ương hệ thống xét nghiệm PCR, Bệnh viện Bạch Mai hệ thống điều hòa không khí nhằm phòng ngừa lây nhiễm, Bệnh viện Trung ương Huế hệ thống ECMO, các trang thiết bị cần thiết trong chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân COVID-19 tại Bệnh viện Chợ Rẫy với tổng trị giá các lần viện trợ là hơn 450 triệu yên (khoảng 91 tỷ đồng) nhằm đáp ứng yêu cầu khẩn cấp trong phòng chống dịch COVID-19 tại Việt Nam.
Ngoài ra, JICA đã tiến hành mua sắm thông qua UNICEF hộp lạnh bảo quản vắc xin kèm thiết bị theo dõi nhiệt độ phục vụ cho việc vận chuyển vắc xin. JICA thực hiện hỗ trợ tại một số tỉnh biên giới thông qua Tổ chức Di cư Quốc tế (IOM) nhằm tăng cường năng lực cho các cán bộ, công chức Nhà nước trong điều tra và giám sát các bệnh truyền nhiễm, cung cấp thiết bị phòng ngừa dịch bệnh... Tổng cộng số tiền viện trợ của các dự án này là 800 triệu yên (khoảng 163 tỷ đồng).
Đẩy mạnh hợp tác để phục hồi kinh tế
Vị Trưởng Đại diện JICA Việt Nam cho rằng, cân bằng giữa phát triển cơ sở hạ tầng và phát triển nguồn nhân lực là yếu tố quan trọng để phục hồi kinh tế trong bối cảnh Việt Nam đang xây dựng và triển khai chiến lược thích ứng an toàn để phục hồi.
Về cơ sở hạ tầng, bên cạnh các dự án công trình cửa ngõ quốc tế như Cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, Cảng quốc tế Lạch Huyện, JICA cũng triển các dự án tăng cường kết nối giao thông giữa các địa phương, như cải tạo, xây dựng lại nhiều cây cầu yếu trên nhiều tuyến quốc lộ thuộc nhiều tỉnh thành trên toàn quốc (cầu trên tuyến đường sắt Bắc Nam, cầu Kẻ Nậm ở tỉnh Nghệ An gần biên giới Việt Nam – Lào...), hay các dự án xây dựng nhà máy điện, nhà máy xử lý nước...
Đáng chú ý, dự án xây dựng đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh bị đình trệ trong thời gian do ảnh hưởng của dịch COVID-19 hiện nay đã được thi công trở lại và hy vọng công trình sẽ sớm hoàn thành và đi vào hoạt động để phục vụ nhu cầu đi lại của người dân.
Về phát triển nguồn nhân lực, từ những năm 1990 đã có các dự án đào tạo, cho đến nay đã có khoảng 27.000 nhân lực Việt Nam tham gia các khóa đào tạo do JICA tổ chức. Hàng năm có khoảng 300 sinh viên và tu nghiệp sinh sang Nhật Bản du học và tu nghiệp.
Bên cạnh đó, JICA đã thực hiện dự án hợp tác với Viện Phát triển Nguồn nhân lực Việt Nam - Nhật Bản (VJCC) và Trường Đại học Việt Nhật (VJU) trong nhiều năm, triển khai đào tạo nguồn nhân lực công nghiệp và giáo dục đại học. Nguồn nhân lực này sẽ trở thành động lực quan trọng thúc đẩy công nghiệp hóa và CMCN 4.0 ở Việt Nam.
JICA cũng đang thực hiện dự án hợp tác kỹ thuật tăng cường năng lực nghiên cứu cho trường Đại học Cần Thơ, dự án xây dựng và mua sắm thiết bị cho tổ hợp phòng thí nghiệm nghiên cứu và phòng thí nghiệm công nghệ cao, triển khai đào tạo nguồn nhân lực, chương trình nghiên cứu và liên kết ngành học ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long…
Dịch COVID-19 đã gây ra những tác động nghiêm trọng đến đời sống sinh hoạt thường nhật của mỗi người. Cuộc sống của nhiều người bị đảo lộn, nhiều lao động bị mất việc làm. Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chính sách hỗ trợ các đối tượng bị ảnh hưởng. “Nhằm giúp Chính phủ thực hiện những hỗ trợ đó, JICA cũng đang nghiên cứu các chương trình hợp tác hỗ trợ tài chính trong thời gian tới”, ông Shimizu Akira thông tin.
Khẳng định quan hệ Việt Nam – Nhật Bản “đang ở giai đoạn tốt nhất trong lịch sử”, ông Shimizu Akira khẳng định JICA sẽ nỗ lực hơn nữa đóng góp vào sự phát triển của Việt Nam thông qua hợp tác kỹ thuật và hợp tác tài chính, đồng thời thúc đẩy hơn nữa việc kết nối giữa con người với nhau, góp phần củng cố và phát triển quan hệ hữu nghị giữa hai nước.