Không để các quy định “đá” nhau
Bộ Tài chính cho biết, việc sửa đổi Nghị định 156 nhằm đảm bảo tính phù hợp, khả thi và thực thi theo Luật sửa đổi Luật xử lý vi phạm hành chính cùng với hệ thống văn bản pháp luật chứng khoán mới (Luật Chứng khoán 2019 và các nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành). Cụ thể, quy định xử phạt trong trường hợp vi phạm hành chính nhiều lần, nguyên tắc áp dụng mức phạt tiền trong trường hợp có tình tiết tăng nặng/giảm nhẹ, nguyên tắc xác định thời hạn trong đình chỉ hoạt động/tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ khi có tình tiết tăng nặng/giảm nhẹ; sửa đổi bổ sung hướng dẫn về xác định hành vi vi phạm hoàn thành.
Dự thảo cũng sửa đổi bổ sung nhiều quy định như: hành vi không báo cáo về thay đổi phương án sử dụng vốn tại Đại hội đồng cổ đông gần nhất trong chào bán ra công chúng; hành vi về tài khoản phong tỏa trong phát hành thêm chứng khoán; hành vi về thông báo tỷ lệ sở hữu nước ngoài tối đa tại công ty đại chúng.
Dự thảo bổ sung hành vi vi phạm về cổ phiếu quỹ theo khoản 4 Điều 310 Nghị định 155/2020/NĐ-CP, theo đó các cổ phiếu quỹ đã mua trước 1/1/2021 sẽ tiếp tục được mua bán, sử dụng theo quy định pháp luật chứng khoán cũ theo Luật Chứng khoán 2006 nên cần bổ sung chế tài xử lý tương ứng...
Điều 33 của Nghị định 156 được sửa đổi theo hướng quy định xử phạt vi phạm nghĩa vụ báo cáo về giao dịch của cổ đông lớn, cổ đông nội bộ và người có liên quan theo hướng chi tiết hơn mức phạt tiền đối với vi phạm của cổ đông nội bộ và người có liên quan.
Đồng thuận với các nội dung sửa đổi, tuy nhiên các tổ chức, doanh nghiệp đã chỉ ra một số vấn đề trong dự thảo nghị định cần điều chỉnh cho thống nhất với các luật hiện hành liên quan.
Ví như tại Điều 8 Nghị định 156/2020/NĐ-CP quy định về hành vi vi phạm quy định về chào bán, phát hành chứng khoán riêng lẻ. Tuy nhiên, Điều 8 và Điều 1.5 dự thảo (sửa đổi Điều 8) đều có thêm các nội dung về hành vi vi phạm với việc chào bán, phát hành trái phiếu riêng lẻ. Như vậy, quy định này chưa thực sự rõ ràng và có thể gây khó khăn, nhầm lẫn trong quá trình tra cứu, thực thi.
Chẳng hạn, hành vi không chuyển số tiền thu được từ đợt chào bán vào tài khoản phong tỏa, hành vi sử dụng số tiền khi chưa được xác nhận kết quả chào bán với hành vi phát hành chứng khoán tại Điều 8.2 Nghị định 156/2020/NĐ-CP (được sửa đổi bởi Điều 1.5 dự thảo) không rõ có áp dụng cho việc phát hành trái phiếu hay không? Trong khi một số trường hợp phát hành trái phiếu riêng lẻ có yêu cầu nghĩa vụ này (Điều 11.2 Nghị định 153/2020/NĐ-CP), còn một số trường hợp thì không (Điều 11.1 Nghị định 153/2020/NĐ-CP).
Do vậy, mới đây khi góp ý sửa đổi nghị định, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đề nghị cơ quan soạn thảo hoặc bổ sung một điều riêng đối với hành vi vi phạm quy định về chào bán trái phiếu riêng lẻ hoặc sửa đổi quy định tại Điều 8 để làm rõ nội dung nào áp dụng với phát hành chứng khoán riêng lẻ, nội dung nào áp dụng với trái phiếu riêng lẻ và trong trường hợp cụ thể nào.
Về quy định với hành vi vi phạm chào bán trái phiếu riêng lẻ, Điều 1.5 dự thảo nghị định quy định xử phạt với hành vi thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu đã được phát hành, trừ trường hợp được pháp luật quy định. Tuy nhiên, quy định này dường như chưa thống nhất với các quy định khác. Như Nghị định 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu riêng lẻ không có quy định cấm hoặc hạn chế doanh nghiệp thay đổi điều kiện, điều khoản của trái phiếu. Về mặt logic, có thể hiểu rằng doanh nghiệp được thực hiện việc này. Thực tế, các tổ chức phát hành vẫn có quyền thương lượng với trái chủ để thay đổi các điều kiện, điều khoản theo các nội dung đã được thống nhất trước tại Bản công bố thông tin liên quan. Việc quy định như tại dự thảo sẽ khiến việc thay đổi điều kiện trở thành vi phạm pháp luật chỉ vì không có quy định tường minh về vấn đề này. Do vậy, cần bỏ quy định này.
Về quy định việc xử phạt với hành vi vi phạm quy định về quản trị công ty đại chúng tại Điều 1.12 dự thảo, VCCI đề nghị bỏ quy định việc xử phạt Chủ tịch Hội đồng quản trị nếu không đảm bảo số lượng cuộc họp Hội đồng quản trị theo quy định. Vì trách nhiệm của Chủ tịch Hội đồng quản trị tại Luật Doanh nghiệp, Luật Chứng khoán, Nghị định 155/2020/NĐ-CP không có quy định về nội dung này. Hay như quy định xử phạt Chủ tịch Hội đồng quản trị nếu không báo cáo Đại hội đồng cổ đông cần xem xét lại, bởi theo Nghị định 155/2020/NĐ-CP, trách nhiệm báo cáo là của Hội đồng quản trị...