Không thể không cứu doanh nghiệp
Phóng viên (PV): Thời gian qua, trong khi các Ngân hàng thương mại cổ phần (NHTMCP) đưa ra nhiều gói tín dụng ưu đãi hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp (DN), nhưng các DN vẫn nói rằng họ khó có thể "chạm tay" tới vốn rẻ. Tại sao lại có thực trạng này thưa ông?
Ông Trương Ngọc Anh: Việc tiếp cận vốn cần phải nhìn từ hai phía cả ngân hàng lẫn DN. Đó là ngân hàng có đủ nguồn vốn đáp ứng, còn DN có nhu cầu vay hoặc có đáp ứng được điều kiện cho vay hay không. Đúng là hiện có nhiều DN kêu ca khó tiếp cận vốn, nhưng trên thực tế hầu như các DN này không đủ điều kiện để vay. Tất nhiên trong quá trình hoạt động có thể còn phát sinh những tiêu cực. Nhưng những ai vi phạm họ sẽ phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Trên thực tế, trong thời gian qua NHNN chỉ đạo quyết liệt các NHTMCP giảm lãi suất hỗ trợ DN sản xuất kinh doanh. Bởi trong khoản chênh lệch thu chi mà ngân hàng có được thì tới tỷ trọng 80% đến từ các DN. Nếu để DN chết, ngân hàng sống với ai. Do đó, ngân hàng phải là người mong muốn DN tồn tại.
Về phía NHNN luôn yêu cầu các TCTD phải thực hiện nghiêm các yêu cầu, đúng quy trình cho vay. Tất nhiên trong quá trình hoạt động giữa các ngân hàng có đưa một số tiêu chuẩn khác nhau nhằm tạo sự cạnh tranh nhưng phải đảm bảo không được thấp hơn quy định của NHNN để hạn chế nợ xấu phát sinh, cũng là bảo đảm cho sự phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng. Còn trong quá trình thực hiện, nếu DN đủ điều kiện mà ngân hàng không cho vay thì nên phản ánh để NHNN có biện pháp xử lý kịp thời.
PV: Nhưng hiện nay, dư luận vẫn đang băn khoăn trong khi các DN làm ăn thua lỗ thì các ngân hàng vẫn công bố lãi lớn?
Ông Trương Ngọc Anh: Qua số liệu hết tháng 8/2012, toàn bộ hệ thống ngân hàng có chênh lệch thu chi 24.854 tỷ đồng. Nếu nhìn tuyệt đối, chênh lệch này là lớn nhưng nếu xét về góc độ hiệu quả, tỷ suất lợi nhuận/vốn của cả hệ thống chỉ là 5,13%. Nếu so với những năm trước đây, khi kết thúc năm tài chính, tỷ lệ tỷ suất lợi nhuận/vốn của các ngân hàng thông thường là từ 18- 20%. Như vậy, có thể thấy là tỷ suất lợi nhuận các ngân hàng năm nay giảm khá nhiều.
Thời điểm này, nếu tính chi phí dự phòng đối với khoản nợ xấu thì thực tế chênh lệch lãi suất đầu vào với đầu ra nhìn chung thấp chỉ dao động 2 - 2,5%, trong khi đó mức hòa vốn phải là 3 - 3,5%. Tất nhiên, trong hệ thống có những TCTD cá biệt có tỷ suất lợi nhuận cao hơn. Do ngân hàng quản trị rủi ro tốt nên dự phòng rủi ro thấp…
PV: Ông bình luận thế nào về việc dư luận cho rằng ngân hàng có nhiều DN "sân sau"? Và nếu có hiện tượng này, NHNN có biện pháp gì để xử lý?
Ông Trương Ngọc Anh: Hiện dư luận có những phát ngôn thiếu yếu tố đưa ra căn cứ cụ thể. Đến giờ NHNN vẫn chưa phát hiện có hoạt động "sân sau" của hệ thống NHTM. NHNN đang đẩy mạnh hoạt động thanh, kiểm tra những ngân hàng có biểu hiện tập trung vốn thông qua nhiều người để "rót" cho một doanh nghiệp nào đó.
Đây là vấn đề phức tạp trong khi chế tài còn nhiều bất cập. Để kiểm soát được phải đòi hỏi nghiệp vụ cao của người đi làm công tác thanh kiểm tra.
Trong thực tế với những thông tin thu được về các DN, cơ quan Thanh tra cũng đang tổ chức kiểm tra xem hiện tượng đó có thực hay không. Và khi có kết luận thanh tra, NHNN sẽ công khai từng phần.
Vì đây là những vấn đề rất nhạy cảm nên khi thực hiện phải rất thận trọng. NHNN không thể công khai những vấn đề liên quan đến yếu tố hình sự mà phải chờ cơ quan công an tiến hành những thủ tục tố tụng. Với trường hợp như vậy, NHNN sẽ có những thông tin rộng rãi, công khai để người dân nắm được thực trạng hoạt động của ngân hàng.
Về vấn đề công khai minh bạch trong hệ thống ngân hàng, NHNN đã ban hành Thông tư 35. Hiện NHNN đang xây dựng đề án về công khai minh bạch thông tin. Vụ Thanh tra Tổ chức tín dụng trong nước là đơn vị được giao thực hiện đề án này. Dự thảo đã được trình Thống đốc để báo cáo lên Thủ tướng.
PV: Xin cảm ơn Ông.
Phương Hà (ghi)