Kỳ vọng xen lẫn âu lo
Ông Trần Minh Hoàng (Công ty TNHH Chứng khoán Vietcombank - VCBS) tin rằng TTCK quý II/2015 sẽ khó giảm sâu, khi nền kinh tế đang phát đi tín hiệu phục hồi đúng hướng. Giống như quý I, các chỉ số trong quý này có giai đoạn đi ngang xen kẽ với tăng trưởng nhẹ. “Tâm điểm của thị trường có lẽ sẽ tiếp tục là nhóm cổ phiếu ngân hàng, xây dựng cơ sở hạ tầng, xuất khẩu, kho vận và công nghệ”, ông Hoàng dự báo.
Nhìn lại nền tảng thị trường, điểm nhấn quý I/2015 là các con sóng tăng giảm nối liền nhau và thường diễn ra trong thời gian ngắn, khiến cho cơ hội đầu tư trở nên hẹp và rủi ro. Thanh khoản của thị trường trong quý đầu năm 2015 sụt giảm rất mạnh so với cùng kỳ năm trước. Theo nhóm ngành, chỉ có 4 nhóm ngành tăng điểm trong khi 3 nhóm còn lại điều chỉnh nhẹ so với đầu năm 2015. Trong đó, ngành Ngân hàng tăng khá nhất với mức tăng trên 8%. Nhóm vốn hóa lớn quay trở lại dẫn đầu thị trường với mức tăng nhẹ trên 2%, trong khi đó khối ngoại hoạt động rất cầm chừng và chủ yếu cơ cấu lại danh mục.
Các chuyên gia thị trường cho rằng, dao động khá hẹp của thị trường tạo ra cơ hội “mỏng” cho nhà đầu tư. Cụ thể, các đợt tăng giảm nối liền nhau và mỗi con sóng tăng kéo dài chỉ khoảng 2 tuần trong khi mỗi nhịp điều chỉnh/đi ngang lại kéo dài tới 3-4 tuần. Do đó, mức lợi nhuận kỳ vọng của nhà đầu tư đã phải thu hẹp lại đáng kể và việc lựa chọn mã đầu tư trở nên hết sức khó khăn. Bên cạnh đó, thanh khoản cũng sụt giảm mạnh so với các quý liền trước, khi tâm lý nhà đầu tư chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực từ các thông tư/dự thảo ban hành.
Ví như tại Dự thảo Thông tư sửa đổi Thông tư 210 của Bộ Tài chính, nội dung đáng chú ý nằm ở điều 42 - Hạn chế vay. Theo đó, ngoài 2 nguồn phổ biến là đi vay tín dụng và phát hành chứng khoán nợ/nợ thứ cấp (ví dụ như trái phiếu chuyển đổi), thì các nguồn khác như vay của cổ đông, thành viên góp vốn, chủ sở hữu... phải thông qua các điều kiện ngặt nghèo là sự đồng ý của đại hội đồng cổ đông và hội đồng quản trị, hội đồng thành viên và chủ sở hữu.
Bên cạnh đó, ngoài các hình thức này, loại hợp đồng hợp tác bên thứ ba (hiện nay rất phổ biến) bị cấm và nguồn vốn mà đối tác/khách hàng đặt cọc theo hợp đồng sẽ không được sử dụng với mục đích nào khác ngoài thanh toán giao dịch. Trước đây, 2 kiểu “lách luật” này được các công ty chứng khoán sử dụng khá nhiều và tạo ra nguồn vốn tương đối lớn để tài trợ cho các hoạt động, trong đó bao gồm cả cho vay ký quỹ. Có thể thấy, nếu Dự thảo thông tư nêu trên được đưa vào chính thức áp dụng, điều chắc chắn là đòn bẩy tài chính mà các công ty chứng khoán tài trợ cho nhà đầu tư sẽ nhẹ đi, ít nhất là trong ngắn hạn khi các nguồn thay thế chưa kịp thời được tìm kiếm.
Theo đó, thanh khoản trên thị trường ngày một yếu khi không có sự trợ lực từ cả phía cầu nội và cầu ngoại. Sau 3 tháng đầu năm, VN-Index chỉ nhích nhẹ 1% trong khi HNX-Index sụt giảm gần 1%. Chính từ nền tảng như vậy nên sang quý II, thị trường vẫn sẽ khó khăn và chưa thể có nhiều bứt phá. Dư âm từ Dự thảo thông tư sửa đổi Thông tư 210 là không hề nhỏ khi tác động của nó đang ngấm dần lên thị trường dưới cả độ rộng margin mà các công ty chứng khoán cung cấp cho nhà đầu tư và tâm lý đang dao động của những người tham gia trên thị trường.