Lành mạnh hóa thị trường bất động sản
Đề xuất cho phép doanh nghiệp bảo hiểm đầu tư bất động sản | |
“Sóng” bất động sản dịch chuyển ra khỏi nội đô Hà Nội | |
Cấp sổ hồng chung cư có thời hạn: Luật không thể duy ý chí |
Lo ngại tình trạng bắt tay ngầm, rút ruột của Nhà nước
Phát biểu về những góc khuất, những tiêu cực trong đấu giá quyền sử dụng đất thời gian qua, đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho biết, việc thắng thầu bỏ cọc không còn là chuyện hiếm trong đấu giá đất ở nước ta với muôn vàn lý do. Tuy nhiên vừa qua không ít nhà đầu tư đã lợi dụng chiêu trò này nhằm thổi giá đất để thao túng thị trường, làm lợi cho một nhóm thiểu số. Việc trả giá quá cao rồi bỏ cọc như vừa qua đã dẫn tới nhiều hệ lụy. Ví dụ ở Thủ Thiêm, ngay sau cuộc đấu giá đất, nhiều nhà đầu tư đã lợi dụng giá trúng thầu, thực chất là giá ảo để té nước theo mưa đẩy giá đất, giá nhà tại TP. Hồ Chí Minh lên cao để kịp thời bán một số lượng lớn nhà đất mà họ đã mua gom trước đó. Có những nhà đầu tư còn lợi dụng để nâng giá trị cổ phiếu, trái phiếu của mình... Việc giá đất bị đẩy lên quá cao cùng với giá ảo sẽ khiến cho giấc mơ an cư của những người có thu nhập thấp ngày càng trở nên xa vời.
Ảnh minh họa |
Bên cạnh đó, hiện tượng bắt tay nhau để dìm giá, mua rẻ tài sản của Nhà nước, nhất là đất đai diễn ra tại nhiều phiên đấu giá. “Trên thực tế, việc dìm giá còn có cả thủ đoạn sử dụng xã hội đen để đe dọa những người tham gia đấu giá, khiến cho họ sợ hãi bỏ cuộc rút hồ sơ. Khi đó cuộc đấu giá thực chất chỉ còn một người tham gia, một mình một chợ, còn những người khác chỉ là quân xanh của chúng. Giá của lô đất này như thế nào là do những đối tượng này thao túng và gần như đã được định sẵn đó là thấp hơn nhiều so với giá thị trường và chỉ cao hơn giá khởi điểm không đáng kể”, bà Thủy nói và chỉ ra những thủ đoạn này đã gây ra những thiệt hại rất lớn cho tài sản của Nhà nước chứ không chỉ đơn thuần là những vi phạm về quy định đấu giá, đấu thầu.
Đáng lo ngại hơn, tình trạng bắt tay ngầm, rút ruột của Nhà nước trở thành vấn nạn. Theo phản ánh của giới kinh doanh bất động sản, sẽ không thể tác động được vào cuộc đấu giá nếu như không có tay trong. Ở mức độ vi phạm đơn giản cũng phải có tay trong cung cấp thông tin, tiết lộ thông tin thì mới có thể tổ chức quây thầu, vây thầu để trúng với giá rẻ, còn ở mức độ vi phạm nghiêm trọng hơn thì đó là sự cấu kết với những người có thẩm quyền để tạo thành nhóm lợi ích, rút ruột của Nhà nước từ các phiên đấu giá.
Ngoài ra là tình trạng móc ngoặc trong thẩm định giá. Nhiều đại biểu cho rằng, thẩm định giá là một khâu vô cùng quan trọng trong đấu giá đất. Tuy nhiên, pháp luật đã trao cho tổ chức này chức năng quá lớn, trong khi cơ chế kiểm soát thì lại hết sức lỏng lẻo và đây chính là một trong những nguyên nhân dẫn tới nhiều sai phạm trong thẩm định giá nói chung và thẩm định giá đất nói riêng thời gian vừa qua.
Thiếu hành lang pháp lý xử lý đất hai giá
Đại biểu Phan Thái Bình (Quảng Nam) chỉ ra tình trạng hai giá, giá giao dịch bất động sản thực tế cao hơn nhiều so với giá kê khai trên hợp đồng trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản còn xảy ra phổ biến, làm thất thu ngân sách Nhà nước. Mặc dù Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo cơ quan thuế, các cấp và các cơ quan liên quan như tổ chức hành nghề công chứng thực hiện các biện pháp để chống thất thu thuế. Tuy nhiên, các chỉ đạo, hướng dẫn còn rất chung chung, chưa giải quyết triệt để được gốc vấn đề mà ngược lại đã làm phát sinh những hệ lụy bất cập trong quá trình thực hiện cụ thể. Như khi kinh doanh chuyển nhượng bất động sản thì người dân chịu mức thuế cao hơn, tức là theo giá thị trường; nhưng khi bị thu hồi đất, đền bù thì áp theo giá nhà nước dẫn đến bất bình đẳng trong mối quan hệ này.
Cơ quan thuế hiện nay cũng không có cơ sở pháp lý rõ ràng để công nhận hoặc không công nhận mức giá kê khai trong hợp đồng công chứng là giá giao dịch thực tế. Việc áp dụng các biện pháp để chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh, chuyển nhượng bất động sản ở các địa phương vì thế cũng không thống nhất, mỗi nơi, mỗi người áp dụng một kiểu. Theo phản ánh của cử tri, nhiều nơi yêu cầu người dân phải chấp thuận giá tính thuế cao hơn từ 1,2 đến 1,5 lần, thậm chí có nơi đến 2 lần giá đất Nhà nước quy định thì mới được giải quyết hồ sơ. Việc không có căn cứ nào để xác định sát với giá thị trường bất động sản và áp dụng giá tính thuế cao hơn giá Nhà nước quy định, dẫn đến một số địa phương có hồ sơ chậm giải quyết quá hạn khá lớn, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và quyền lợi của người dân. Thậm chí, việc thiếu cơ sở pháp lý vô tình dẫn đến nguy cơ làm công cụ, phương tiện để cho một số cơ quan, cán bộ thuế và một số chủ thể khác, như tổ chức hành nghề công chứng có điều kiện nhũng nhiễu, trục lợi, tham nhũng, tiêu cực, gây khó khăn, phiền hà cho người dân và doanh nghiệp khi xử lý tình trạng hai giá.
Từ thực trạng này, các đại biểu kiến nghị Chính phủ cần phải tăng cường kiểm soát chặt chẽ hơn nữa thị trường bất động sản; Quốc hội, Chính phủ sớm hoàn thiện hành lang pháp lý về đất đai, về thuế góp phần đưa thị trường bất động sản phát triển lành mạnh.