Liên kết: Ý tưởng chủ đạo của APEC 2012

Tổng thống Nga tin tưởng rằng việc liên kết mạnh mẽ hơn sẽ bảo đảm cho sự phát triển thành công của toàn khu vực, và mọi khả năng hợp tác như vậy sẽ được đưa ra trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh APEC ở thành phố Vladivostok. Hơn thế nữa, ông Putin cho biết, trước đây đã có những kinh nghiệm liên kết tương tự, chẳng hạn Nga, Bêlarút và Cadắcxtan đã hình thành Liên minh Hải quan và Không gian Kinh tế Thống nhất. Ông Putin cho biết, một trong những mục tiêu chính của ban lãnh đạo Nga tại Hội nghị Thượng đỉnh APEC là đạt tới tự do hóa các quy tắc thương mại toàn cầu. Theo nhận định của nguyên thủ nước Nga, một số nước hiện đang lạm dụng chủ nghĩa bảo hộ. Trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế toàn cầu, đây có thể được coi là giải pháp đúng, nhưng nhìn tổng thể, cuối cùng sẽ dẫn đến tình trạng trì trệ. Ông Putin cho rằng, tốc độ tăng trưởng bền vững của các quốc gia châu Á-Thái Bình Dương chỉ có thể đạt được khi loại bỏ tất cả những rào cản.

Theo ông Putin, trong tương lai, có khả năng Liên minh Kinh tế Á-Âu sẽ ra đời, giúp các nền kinh tế trong khu vực không những hội nhập hiệu quả với tiến trình kinh tế toàn cầu mà còn đóng vai trò tích cực trong việc hoạch định các chương trình nghị sự quốc tế. Theo quan điểm của ông Putin, Liên minh Kinh tế Á-Âu có thể trở thành cầu nối Liên minh châu Âu với khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Mặc dù Tổng thống Nga Putin cho rằng ý tưởng này "chưa thể trở thành hiện thực ngay lập tức", nhưng ngay từ bây giờ, nước Nga sẽ đề xuất với các đối tác để xem xét cụ thể các vấn đề, chẳng hạn như việc thành lập một hệ thống xử lý hiệu quả những rủi ro trong vận chuyển, đa phương hóa các lộ trình thương mại. Nga đã thực hiện một chương trình quy mô lớn xây dựng các hải cảng tiên tiến ở vùng Viễn Đông, hiện đại hóa cơ sở hạ tầng giao thông và vận tải hàng hóa. Nga cũng đang tích cực cải thiện quy trình hải quan và các thủ tục hành chính.

Với tư cách nước chủ nhà, Nga đã đề xuất chương trình nghị sự được thảo luận tỉ mỉ ở cấp giới chính trị, các bộ trưởng, và các chuyên viên. Nhà phân tích của Trung tâm Nghiên cứu châu Á và Thái Bình Dương Vyacheslav Amirov hy vọng, Hội nghị Thượng đỉnh sẽ thảo luận về quá trình tự do hóa thương mại và kinh tế trong khu vực, về cải thiện trao đổi các khoản đầu tư. Điều có ý nghĩa rất quan trọng là trao đổi công nghệ và phát triển nền kinh tế "xanh" nói chung, kinh doanh các sản phẩm thân thiện với môi trường. Trong khi đó, các văn kiện liên quan đến sự phát triển ngành giao thông, mở rộng khả năng vận chuyển hậu cần ở Nga, và nội dung an ninh lương thực, thị trường thực phẩm ổn định, cũng như vấn đề tránh khỏi tình trạng nhảy giá đột ngột cũng có tầm quan trọng ngày càng tăng trong khu vực.

Hội nghị Thượng đỉnh thường niên APEC được tổ chức là nhằm mục đích dỡ bỏ các rào cản thương mại và thúc đẩy sự hội nhập của 21 nền kinh tế nằm khắp Vành đai Thái Bình Dương, kéo dài từ Trung Quốc tới Chilê qua Mỹ. Tuy nhiên, Hội nghị APEC năm nay sẽ diễn ra trong bối cảnh các căng thẳng đang tái bùng lên giữa các thành viên APEC là Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc do các tranh chấp lãnh thổ kéo dài hàng thập kỷ qua giữa ba nước này. Trung Quốc cũng đang vướng vào các vụ tranh cãi với các thành viên APEC khác là Việt Nam và Philippines về các tuyên bố chủ quyền ở biển Đông. Bắc Kinh đang ngày càng thể hiện sự "khó chịu" với những gì mà họ coi là các nỗ lực của Mỹ nhằm ngăn cản sự trỗi dậy của họ trên toàn cầu. Các nhà phân tích cho rằng, những bất đồng đó có thể sẽ gây ảnh hưởng tới việc xúc tiến thương mại tại Hội nghị Thượng đỉnh APEC lần này của các nhà lãnh đạo châu Á-Thái Bình Dương, cho dù họ tin tưởng rằng những bên có liên quan sẽ cố gắng hết sức để đảm bảo chương trình nghị sự của Hội nghị được thúc đẩy.

Muhamad Noor, Giám đốc Điều hành APEC cho rằng, các cuộc hội đàm chính thức của hội nghị thượng đỉnh sẽ tập trung vào việc đẩy mạnh quá trình tự do hóa thương mại, trong đó có việc cắt giảm thuế quan đối với các sản phẩm thân thiện với môi trường, và đảm bảo hoạt động sản xuất lương thực được ổn định nhằm ngăn chặn tình trạng giá cả tăng cao.

Nhấn mạnh tới tình trạng ngưng trệ trong công nghiệp do trận động đất và sóng thần hồi năm 2011 ở Nhật Bản và các trận lũ lụt ở Thái Lan, các quan chức cũng sẽ thảo luận về các biện pháp nhằm làm giảm thiểu tác động của thiên tai đối với chuỗi cung ứng toàn cầu. Ông cho biết thuế quan bình quân ở các thành viên APEC đang ở dưới mức 6%, giảm so với 17% trong năm 1989 - thời điểm tổ chức này được thành lập, và các quan chức đang tập trung vào việc dỡ bỏ các hàng rào phi thuế quan.

Tại Hội nghị Thượng đỉnh APEC hồi năm ngoái diễn ra tại Hawaii, Tổng thống Mỹ B.Obama đã đề xuất hình thành khu vực thương mại tự do châu Á-Thái Bình Dương, được gọi là Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP). Kể từ đó, đã có một số tiến triển đạt được về TPP, với số quốc gia chính thức gia nhập TPP lên tới 11 nước. TPP không nằm trong chương trình nghị sự chính thức của Hội nghị Thượng đỉnh APEC năm nay, song các cuộc thảo luận về TPP có thể sẽ được tổ chức bên lề hội nghị.

Lê Minh (Tổng hợp)