Môi trường đô thị Hà Nội: Cần nhiều sáng kiến xanh
Thí điểm thu phí phát thải CO2 | |
Nỗ lực tìm nguồn để “xanh hóa” nền kinh tế | |
Cơ hội vốn cho dự án môi trường |
Theo thống kê, số dân hiện đang sinh sống tại Hà Nội năm 2019 đã lên tới 8,05 triệu người, trong đó dân số đô thị chiếm trên 40%. Trên toàn địa bàn thành phố Hà Nội hiện có 10 khu công nghiệp, trên 1.300 làng nghề hoạt động sản xuất; 5,4 triệu xe gắn máy và 550 ngàn xe ôtô; mỗi ngày thành phố này tiêu thụ ước tính trên 60 triệu Kwh điện, hàng triệu lít xăng dầu, gánh chịu 6.500 tấn rác thải sinh hoạt… Đây là những nguồn chính phát thải gây ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu.
Biến đổi khí hậu – hiểm họa khôn lường |
Bên cạnh đó, việc quy hoạch phát triển thành phố hiện còn chưa đồng bộ, thiếu lồng ghép các giải pháp giảm nhẹ thiên tai và thích ứng với biến đổi khí hậu cùng những hạn chế nhất định trong hiểu biết của các cộng đồng dân cư về biến đổi khí hậu đang là những thách thức không nhỏ đối với chính quyền thành phố.
Các thông tin trên vừa được Phó Giám đốc Sở Tài nguyên - Môi trường Hà Nội Bùi Duy Cường chia sẻ tại hội thảo “Huy động các sáng kiến xanh cho Hà Nội - từ câu chuyện của Seoul đến các sáng kiến địa phương” vừa diễn ra mới đây với mong muốn cùng thành phố Hà Nội huy động, chia sẻ các giải pháp và sáng kiến xanh cho mục tiêu giảm thiểu phát thải khí nhà kính và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Những tác động tiêu cực do ô nhiễm môi trường và biến đổi khí hậu gây ra cho Hà Nội với tần suất lớn đang có xu hướng ngày càng tăng như nắng nóng kéo dài, rét đậm rét hại, ngập lụt mỗi khi mưa lớn kéo dài làm thiệt hại về nhiều mặt cho người dân, doanh nghiệp.
Từ nhiều năm nay, thành phố Hà Nội đã có những nỗ lực nhằm ứng phó với tình hình trên, điển hình là việc ban hành 2 kế hoạch hành động ứng phó với biến đổi khí hậu vào năm 2012 và năm 2016. Hiện, thành phố đang tiếp tục xây dựng và cập nhật kế hoạch lần thứ 3 với mục tiêu đưa ra các hành động giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu trong từng giai đoạn ngắn hạn và dài hạn, nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững của Hà Nội. Từ đó, tận dụng các cơ hội phát triển theo hướng môi trường carbon thấp, nâng cao chất lượng cuộc sống người dân, phòng tránh, giảm thiểu những hiểm họa của biến đổi khí hậu, đóng góp tích cực trong việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia và các cam kết quốc tế về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.
Tháng 10/2017, Hà Nội là địa điểm đầu tiên của Việt Nam được lựa chọn tham gia Dự án “Cam kết thành phố tham vọng” của ICLEI được tài trợ bởi Bộ Môi trường và An toàn hạt nhân Cộng hòa liên bang Đức (BMU) thông qua chương trình sáng kiến khí hậu quốc tế (IKI). Dự án tập trung vào những thành phố lớn của các nước trong khu vực Đông Nam Á có nguy cơ bị tổn thương cao do biến đổi khí hậu, gồm: Indonesia, Philippines và Việt Nam, đưa ra cam kết về việc "cắt giảm lượng khí thải nhà kính" và hỗ trợ các đô thị này nghiên cứu thành lập các chương trình hành động theo mục tiêu cụ thể. Đồng thời, tăng cường vai trò, sự tham gia của các cấp chính quyền từ trung ương đến địa phương để xây dựng chiến lược ứng phó với biến đổi khí hậu trong tương lai.
Các mục tiêu trên cũng phù hợp với Dự án “Không khí sạch, thành phố xanh” do Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ tài trợ và do Trung tâm Sống và Học tập vì môi trường và cộng đồng (Live&learn) điều phối. Theo đó, dự án cũng nhằm hướng tới một môi trường trong lành và khỏe mạnh cho thế hệ trẻ Việt Nam, trong đó bao gồm mục tiêu tăng cường hành động và thúc đẩy sáng kiến, giải pháp không khí sạch, thành phố xanh.
Chia sẻ về vấn đề này, giáo sư Youngsoo Choi (Đại học Sookmyung, nguyên Giám đốc Khí hậu và Giám đốc Chất lượng Không khí của chính quyền thành phố Seoul - Hàn Quốc) cho biết, Seoul là đô thị đầu tiên trên thế giới thực hiện thành công dự án của ICLEI về xây dựng thành phố xanh.
Tại Seoul, ban đầu công tác đối phó với biến đổi khí hậu thật không đơn giản. Chính quyền thành phố đã dành ngân sách thỏa đáng cho việc chuyển đổi những phương tiện xây dựng đời cũ sang phương tiện và thiết bị đời mới nhằm giảm phát thải, như thay toàn bộ xe buýt công cộng, xe buýt chở học sinh chạy xăng bằng chạy điện hoặc xe thân thiện với môi trường; miễn phí lắp đặt thiết bị lọc khí cho các phương tiện trọng tải lớn như taxi, xe tải; hỗ trợ đổi ôtô chạy xăng sang ôtô chạy điện; tiến hành lắp đặt gần 3.000 điểm sạc cho xe điện; siết dần định mức phát thải bụi mịn cho các ngành nghề gây ô nhiễm, đặc biệt như sản xuất gang, thép, xi măng, lọc hóa dầu…
Song song với đó là ban hành nhiều chính sách môi trường trọng điểm, đặc biệt là quan tâm cải thiện chất lượng không khí, tiết kiệm năng lượng, trước hết hướng tới các cơ quan hành chính nhà nước, sau lan tỏa tới cộng đồng, vận động người dân tham gia và sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng…
Với phương châm tôn trọng người dân, coi người dân là chủ thể của mỗi dự án đã khiến Seoul thành công trong quá trình xây dựng thành phố xanh.
Trở lại với Hà Nội, được biết, nằm trong chuỗi hoạt động của dự án này, sắp tới tại phường Nghĩa Tân (Cầu Giấy, Hà Nội) sẽ xây dựng mô hình sân chơi tái chế từ nhựa, vận hành bằng hệ thống năng lượng mặt trời. Không chỉ có vậy, những đô thị vệ tinh thân thiện với thiên nhiên và theo mô hình xanh - sạch - đẹp ở Sóc Sơn và Sơn Tây sẽ được xây dựng trong tương lai để phục vụ người dân...