Ngân hàng Việt Nam củng cố niềm tin thị trường, kiến tạo tài chính bền vững

Việt Nam dựa vào trụ cột nào để đạt mục tiêu tăng trưởng 10%? Ngân hàng dịch chuyển sang mô hình tập đoàn tài chính đa năng Ngân hàng: Trụ cột dẫn vốn cho tăng trưởng trong thập kỷ tới

Xếp hạng tín nhiệm – nền tảng nâng cao uy tín và khả năng hội nhập Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam đánh giá, xếp hạng tín nhiệm đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với các quốc gia, tổ chức, doanh nghiệp trên thế giới nói chung và Việt Nam nói riêng. Trong lĩnh vực ngân hàng, xếp hạng tín nhiệm được cho là “tấm hộ chiếu tài chính” quan trọng, phản ánh năng lực tài chính, chất lượng quản trị và mức độ tin cậy của các tổ chức tín dụng trên thị trường trong nước và quốc tế.

Ông Nguyễn Quốc Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam nhấn mạnh xếp hạng tín nhiệm được cho là “tấm hộ chiếu tài chính” hội nhập quốc tế của các TCTD

Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, ngày càng nhiều ngân hàng thương mại chủ động hợp tác với các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế uy tín. Kết quả cho thấy năng lực tài chính, quản trị rủi ro, an toàn vốn và chất lượng tài sản của hệ thống ngân hàng Việt Nam đều được cải thiện rõ rệt, qua đó củng cố niềm tin của thị trường và nhà đầu tư. "Tấm hộ chiếu tài chính” này không chỉ là chỉ số giúp tiếp cận các nguồn vốn với chi phí hợp lý, mà còn thể hiện sự minh bạch và là thước đo mức độ sẵn sàng và khả năng hội nhập của hệ thống ngân hàng quốc gia", ông Nguyễn Quốc Hùng nhấn mạnh và cho biết thêm, hiện nhiều ngân hàng thương mại Việt Nam đã chủ động thực hiện xếp hạng tín nhiệm với các tổ chức xếp hạng tín nhiệm uy tín, kết quả cho thấy năng lực tín nhiệm của các ngân hàng Việt Nam đã có những bước tiến rõ rệt, qua đó cải thiện về chất lượng tài sản, an toàn vốn, khả năng sinh lời và quản trị rủi ro. Đây là tín hiệu đáng khích lệ cho thấy năng lực nội tại và sự minh bạch tài chính của hệ thống ngân hàng Việt Nam. Đây cũng là công cụ quan trọng không chỉ giúp nhà đầu tư nhận diện mức độ rủi ro của tổ chức phát hành, mà còn hỗ trợ tổ chức tín dụng tự đánh giá vị thế tài chính, củng cố niềm tin thị trường và giảm chi phí huy động vốn.

Quang cảnh Diễn đàn

Những năm gần đây, nhiều ngân hàng thương mại Việt Nam đã chủ động tham gia xếp hạng tín nhiệm với các tổ chức uy tín quốc tế. Fitch Ratings ghi nhận hệ thống ngân hàng Việt Nam đã tăng gấp 3 lần quy mô so với năm 2014, đồng thời cải thiện đáng kể năng lực quản trị và an toàn vốn. Ông Willie Tanoto, Giám đốc Cấp cao, Trưởng Bộ phận Xếp hạng Ngân hàng Đông Nam Á của Fitch Ratings nhận định, Việt Nam đang thu hút sự quan tâm rất lớn từ các tổ chức quốc tế nhờ nền kinh tế phát triển vượt bậc, tốc độ tăng trưởng GDP cao và còn nhiều dư địa để mở rộng. Hiện nay, xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam chỉ còn cách mức “BBB” 1 bậc, phản ánh niềm tin ngày càng cao của giới đầu tư quốc tế. Môi trường tài chính của Việt Nam ngày càng cởi mở, nhiều chính sách về phát hành trái phiếu ngân hàng được ban hành trong 10 năm qua, cùng với những cải thiện mạnh mẽ về khung pháp lý từ Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước, tạo nền tảng cho phát triển bền vững. Fitch Ratings ghi nhận, phần lớn các ngân hàng Việt Nam đã tập trung nâng cao quản trị, tăng tính minh bạch tài chính và công khai niêm yết, qua đó củng cố niềm tin của thị trường. Trong 10 năm qua, hệ thống ngân hàng duy trì tốc độ tăng trưởng tín dụng tích cực, cùng với đó là chất lượng tài sản được cải thiện rõ rệt. và triển vọng chất lượng tài sản (Asset Quality) đã được nâng lên mức tích cực. Tuy nhiên, Fitch cũng lưu ý rằng tốc độ phát triển nhanh đồng nghĩa với rủi ro mới. “Chúng ta có quyền lạc quan về triển vọng ngành Ngân hàng Việt Nam, nhưng cần chuẩn bị kỹ lưỡng để ứng phó với những rủi ro phát sinh từ chính tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ này,” ông Tanoto nói.

Bà Phạm Thị Thanh Tùng - Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế NHNN cho biết, thời gian qua, NHNN đã triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy tín dụng xanh

Đồng quan điểm, ông Andre Debakhapouve, Giám đốc Khối Quản lý Rủi ro VPBank cũng nhận định, so với các thị trường khác, Việt Nam có tốc độ tăng trưởng cao và là nền kinh tế mới nổi, nên song hành với cơ hội là nhiều rủi ro cần được quản trị. Để quản trị tốt rủi ro, Giám đốc Khối Quản lý rủi ro VPBank lưu ý, các ngân hàng cần xây dựng văn hóa quản lý rủi ro, nhận diện sớm các rủi ro mới như: an ninh mạng, trí tuệ nhân tạo, các rủi ro phi tài chính,... để có biện pháp phòng ngừa, phân loại rõ các nhóm rủi ro nhằm quản lý phù hợp. Theo ông Andre, Việt Nam đang đi đúng hướng khi khi chủ động xây dựng bộ đệm dự phòng và củng cố năng lực đội ngũ quản lý rủi ro trẻ, năng động. Ông đánh giá cao sự ổn định chính trị và khung pháp lý rõ ràng của Việt Nam – yếu tố giúp hệ thống ngân hàng vận hành trong môi trường an toàn hơn so với nhiều nền kinh tế mới nổi khác. Tài chính xanh và ESG – hướng đi chiến lược của ngành Ngân hàng Việt Nam Song song với việc nâng cao năng lực tín nhiệm, phát triển tài chính xanh và ESG đang trở thành trụ cột chiến lược trong định hướng dài hạn của ngành Ngân hàng Việt Nam. Ông Nguyễn Quốc Hùng cho rằng, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt, ngân hàng có vai trò “định hướng dòng vốn”, dẫn vốn vào các dự án xanh, tiết kiệm năng lượng và thân thiện với môi trường, góp phần thực hiện cam kết phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 đặt ra yêu cầu cấp bách phải hình thành một hệ thống tài chính xanh hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi. Từ góc độ quản lý nhà nước, bà Phạm Thị Thanh Tùng, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế (NHNN) cho biết, thời gian qua, NHNN đã triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy tín dụng xanh. Theo đó, NHNN đã điều hành tín dụng phục vụ sản xuất kinh doanh, tập trung tín dụng vào lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng kinh tế, hỗ trợ nền kinh tế chuyển sang mô hình tăng trưởng xanh, bền vững.

Ông Amit Ganju, Tổng Giám đốc Khối Phát triển Doanh nghiệp châu Á - Thái Bình Dương, Fitch Ratings

Cùng với việc xây dựng định hướng phát triển ngân hàng xanh, tín dụng xanh, NHNN cũng ban hành kế hoạch hành động của ngành Ngân hàng thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, ban hành các văn bản hướng dẫn tín dụng xanh, gắn với mục tiêu bảo vệ môi trường, triển khai các chương trình tín dụng xanh thuộc một số ngành, lĩnh vực… NHNN cũng tích cực trao đổi, làm việc với các tổ chức như WB, ADB, AIIB, AFD, JBIC, các ngân hàng nước ngoài… nhằm huy động nguồn lực hỗ trợ của các tổ chức này cho tăng trưởng xanh, phát triển bền vững; phối hợp các bộ, ngành cấp thư không phản đối cho các khoản vay của một số tổ chức tài chính quốc tế (IFC, AIIB,…) tài trợ cho các dự án xanh tại Việt Nam thông qua hệ thống ngân hàng. Mặt khác, tăng cường năng lực cho hệ thống ngân hàng trong thực hiện tín dụng xanh thông qua việc triển khai các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật, các hoạt động đào tạo và bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quản trị, điều hành nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực ngân hàng về tín dụng, ngân hàng xanh. Với việc triển khai đồng bộ những giải pháp đó, Phó Vụ trưởng Vụ tín dụng các ngành kinh tế cho hay, đến ngày 30/9/2025, dư nợ tín dụng xanh đạt 744 nghìn tỷ đồng, tăng 9,4% so với cuối năm 2024, chiếm gần 4,2% tổng dư nợ nền kinh tế. Dư nợ tín dụng xanh tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (chiếm hơn 37%) và nông nghiệp xanh (chiếm gần 27%). Các TCTD đã tăng cường quản lý rủi ro về môi trường và xã hội trong hoạt động cấp tín dụng, dư nợ đạt 4,6 triệu tỷ đồng, tăng 27,7% so với cuối năm 2024, số món vay được đánh giá rủi ro môi trường xã hội đạt gần 1,3 triệu món. Tuy nhiên, đại diện NHNN cũng thẳng thắn chỉ ra những rào cản về thể chế và kỹ thuật. Dù Việt Nam đã có Danh mục phân loại xanh (Quyết định 21/2025/QĐ-TTg), song chưa có quy trình xác nhận dự án xanh, thiếu khung tiêu chí cụ thể cho dự án tuần hoàn và ESG. Thị trường trái phiếu xanh và tài chính bền vững còn hạn chế, dữ liệu ESG chưa được chia sẻ thống nhất giữa các bên… Do đó, đại diện NHNN kiến nghị sớm hoàn thiện hướng dẫn xác nhận dự án xanh, phát triển thị trường carbon và thị trường trái phiếu xanh nội địa, đồng thời hỗ trợ ngân hàng tiếp cận nguồn vốn quốc tế với chi phí hợp lý hơn.

Bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng Ban chỉ đạo ESG, Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank

Ở góc độ ngân hàng thương mại, bà Nguyễn Thị Thu Hà, Phó Trưởng Ban chỉ đạo ESG, Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank cho biết, Agribank xác định đưa ESG trở thành một phần của chiến lược phát triển, góp phần thúc đẩy nền kinh tế xanh, bao trùm và bền vững. Việc tham gia vào các hoạt động phát triển bền vững giúp ngân hàng vừa quản lý rủi ro tốt hơn, vừa mở ra cơ hội mới. Agribank đã xây dựng hệ thống quản lý rủi ro môi trường – xã hội, triển khai sản phẩm tín dụng xanh và hỗ trợ dự án thân thiện môi trường. Theo bà Hà, việc đào tạo nhân lực ESG là nền tảng quan trọng và cần có bộ máy chuyên trách, được huấn luyện bài bản, có khả năng đo lường tác động và gắn kết với chiến lược tổng thể của ngân hàng. Tuy nhiên, bà Hà cũng chỉ ra khó khăn hiện nay nằm ở việc áp dụng tiêu chuẩn ESG vào quy trình tín dụng còn phức tạp; thiếu hướng dẫn chi tiết và sự phối hợp giữa các bên liên quan. Vì vậy, cần cơ chế hỗ trợ, chia sẻ kinh nghiệm và khuyến khích hợp tác quốc tế để nâng cao năng lực toàn ngành. Đồng quan điểm bà Candice Low, Giám đốc xếp hạng ESG của Sustainable Fitch cho rằng, Việt Nam đặt mục tiêu 60% ngân hàng áp dụng kế hoạch ESG, tương đương mức của Thái Lan hiện nay. Để đạt được mục tiêu này, Việt Nam cần có khung thể chế thống nhất, quy trình quản lý rủi ro chặt chẽ và đội ngũ chuyên gia hiểu nghiệp vụ ESG – tài chính. “Không thể có phát triển bền vững nếu tách rời yếu tố con người và hiểu biết chuyên môn”, bà Candice Low nhấn mạnh. Các chuyên gia tại Diễn đàn thống nhất rằng, xếp hạng tín nhiệm, quản trị rủi ro và ESG là ba trụ cột tương hỗ, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển bền vững của hệ thống ngân hàng. Ngân hàng được xếp hạng cao sẽ có khả năng huy động vốn rẻ hơn; ngân hàng quản trị rủi ro tốt sẽ vận hành ổn định hơn; và ngân hàng tích hợp ESG trong chiến lược sẽ có sức cạnh tranh dài hạn hơn. Theo các chuyên gia quốc tế, ngành Ngân hàng Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình quan trọng – vừa duy trì tăng trưởng, vừa đẩy mạnh minh bạch, “xanh hóa” hoạt động và thích ứng rủi ro toàn cầu. Nếu tiếp tục kiên định cải cách, hoàn thiện khung ESG và nâng chuẩn quản trị, Việt Nam hoàn toàn có thể vươn lên trở thành trở thành trung tâm tài chính năng động và có trách nhiệm trong khu vực, nơi dòng vốn tìm đến vì niềm tin và tính bền vững chứ không chỉ vì lợi nhuận.