Nhà báo thời… facebook
Cùng với sự bùng nổ của công nghệ thông tin và Internet, xã hội thông tin cũng ngày càng phát triển, được chia sẻ liên tục và không ngừng nghỉ theo từng nhịp đập của thời gian.
Giờ đây, người đọc có thể dễ dàng cập nhật từng phút, từng giây chuyện về chiếc máy bay gặp nạn, hay con thuyền đâm chìm, tình hình nước ngập ở Hà Nội trong ngày mưa lớn… Và cũng chỉ một phút người ta có thể trở thành “sao”, thành “hot girl” khi vô tình chia sẻ bức ảnh, video đẹp trên mạng xã hội.
Tính tương tác cao khiến facebook trở thành môi trường truyền dẫn thông tin rất hiệu quả |
Thế nên, việc chia sẻ thông tin cá nhân, tạo scandal tình ái và những phát ngôn gây sốc trên mạng xã hội lâu nay cũng là một trong những “chiêu” mà giới showbiz Việt vẫn hay làm để gây sự chú ý của công chúng, nhằm qua đó để thông tin được chuyển từ mạng xã hội thành các bài báo câu view.
Và theo trào lưu ấy, không ít nghệ sĩ trẻ đã lựa chọn cách đăng tải một số hình ảnh gây sốc của mình lên facebook để tạo nên những đợt “dư chấn” truyền thông.
Đơn cử gần đây trên facebook của Lương Hoàng Anh đưa thông tin “tố” diễn viên Hồng Ánh cướp chồng, kéo theo đó là hàng loạt các bài báo đã phân tích, mổ xẻ một cách cặn kẽ vấn đề… Hay câu chuyện “cà vạt giẻ rách” như một cơn lốc cuốn từ mạng xã hội facebook lên nhiều trang thông tin và các tờ báo mạng…
Chỉ giản đơn là một đôi câu góp ý của phụ huynh về bộ đồng phục của con ở trường, nhưng cách góp ý thiếu tích cực, lại công khai trên trang mạng xã hội đã khiến nhà trường “tức nước vỡ bờ”.
Không thể phủ nhận những lợi ích vô cùng to lớn mà Internet mang lại. Giờ đây, chỉ cần một công cụ cầm tay bé xíu như chiếc điện thoại di động, tưởng như cả thế giới đã ở trong tầm tay. Đối với cá nhân, Internet chứa đựng một kho kiến thức khổng lồ, cho phép giao lưu trực tuyến với bạn bè, thoải mái hưởng thụ các chương trình giải trí như âm nhạc, phim, ảnh hay viết nhật ký online.
Ngay cả việc học tập cũng có thể lựa chọn các chương trình đào tạo trực tuyến. Các DN muốn vươn bàn tay ra các thị trường trong nước và nước ngoài, cũng không thể thiếu Internet trong tất cả các khâu từ quảng bá đến tiêu thụ sản phẩm. Ở vai trò điều hành của Nhà nước, khái niệm “chính phủ điện tử” cũng đã không còn xa lạ nữa.
Trong thế giới thông tin ấy, “nhà báo thời facebook” có một lợi thế vô cùng lớn, đó là thông tin rộng mở, nhiều chiều. Thế nhưng, viết gì, viết thế nào, bày tỏ quan điểm nào cũng đều phải có sự cân nhắc.
Bởi cho dù là thế giới ảo, dù những người bạn trên mạng có khi chưa từng gặp nhau, nhưng không có nghĩa người sử dụng mạng xã hội có thể làm gì tùy thích, nói gì tùy hứng. Và nhà báo càng phải cẩn trọng hơn nhiều lần khi phát ngôn, bởi mạng xã hội chỉ có thể ẩn danh chứ không hoàn toàn là vô danh.
Bất cứ một phát ngôn trên mạng ảo ấy, bất cứ một hành động cụ thể nào trên mạng ấy, nếu gây ảnh hưởng đến một cơ quan, tổ chức hay một cá nhân rất có thể trở thành hành vi vi phạm pháp luật. Thực tế, đã có rất nhiều trường hợp lãnh hậu quả thật từ những phát ngôn, hành động ảo.
Một nhà báo lão thành đã chia sẻ: “Hãy thoải mái bơi trong dòng chảy thông tin của mạng xã hội, nhưng cần phải biết tiếp thu thông tin một cách chọn lọc, tỉnh táo và cân nhắc kỹ trước mọi hành động, phát ngôn của chính bản thân mình, tránh hùa theo đám đông chỉ trích, ném đá người khác mà chưa phân rõ thực hư…”.
Mạng ảo cũng như đời thật, mỗi người đều được tự do bày tỏ quan điểm, ý kiến, cảm nhận riêng của mình, đồng thời chịu trách nhiệm về các thông tin, quan điểm mình đưa ra.
Những gì được nói và viết trên Internet cũng cần phải tuân theo quy trình và luật pháp giống như được xuất bản dưới bất kỳ dạng báo chí nào trong đời sống thực. Nhà báo thời facebook cũng vậy, thông tin trên mạng là nguồn hữu ích cho các đề tài báo chí, nhưng rất cần được kiểm chứng và sàng lọc…