Nhập siêu tăng cấp và tâm lý đám đông
Ảnh minh họa |
Cách đây ít ngày, Tổng cục Hải quan công bố một dữ liệu rất đáng chú ý, chỉ trong nửa đầu tháng 5 này, nhập siêu của Việt Nam đã đạt gần 1,9 tỷ USD. Diễn biến nói trên xóa đi hoàn toàn trạng thái xuất siêu lập được trong nửa cuối tháng trước đó, đồng thời kéo tổng nhập siêu đến giữa tháng 5/2015 lên khoảng 3,8 tỷ USD.
Nền kinh tế vừa trải qua một giai đoạn dài tăng trưởng thấp. Cùng lúc, suốt từ khoảng năm 2012, cán cân thương mại liên tục xuất siêu. Chính vì vậy, với nhập siêu trở lại trong quý I/2015, đã có lúc trạng thái này được nhìn nhận là dấu hiệu của phục hồi kinh tế. Nhưng thực tế, nhập siêu tăng cấp đang kéo theo không ít phiền phức. Trong những ngày gần đây, tỷ giá VND/USD có xu hướng tăng.
Tỷ giá chịu sức ép tăng không phải là chuyện lạ ở những giai đoạn nhập siêu tăng cấp trước đây. Lâu nay, tâm lý đám đông luôn đè nặng lên thị trường ngoại hối, với bất kỳ thay đổi nào cũng được người ta mường tượng ở góc độ bi quan nhất. Bất chấp từ góc độ điều hành thị trường, NHNN cho biết không có xáo trộn lớn về cung - cầu ngoại tệ và nguồn cầu luôn đáp ứng cung ở mọi thời điểm.
Tất nhiên, thay vì đóng góp vào thặng dư cán cân thanh toán như mấy năm trước, giờ đây nhập siêu buộc các nguồn tiền khác phải được đem ra “cân đối”. Nhưng, hoàn toàn có thể loại trừ nguyên nhân cầu ngoại tệ vượt cung tạo sức ép giảm giá VND so với USD.
Xét trên thực tế, hiện tại nhập siêu cả hàng hóa và dịch vụ đang tiến gần với mức giải ngân của nguồn vốn FDI. Trong lúc kiều hối vẫn đổ về, thị trường chứng khoán tiếp tục chứng kiến xu hướng mua ròng của khối ngoại những phiên gần đây… thì cán cân thanh toán tổng thể hoàn toàn ở trạng thái thặng dư khá. Trong quý I/2015, con số này vào khoảng 2,8 tỷ USD. Các dự báo của chuyên gia trong nước, tổ chức tài chính quốc tế… cũng đều khẳng định cán cân thanh toán tổng thể sẽ tiếp tục thặng dư trong cả năm nay.
Lý giải chuyện tỷ giá tăng trong bối cảnh cán cân thanh toán tổng thể liên tục thặng dư lớn, các chuyên gia loại trừ khả năng do lãi suất giảm. Trên thực tế, giá trị đồng nội tệ không bị ảnh hưởng do giảm lãi suất. Suốt thời gian qua, NHNN đã điều hành thị trường tiền tệ với các giải pháp khá linh hoạt, bơm hút nhịp nhàng qua thị trường mở để đảm bảo ổn định tiền tệ. Điều này được thể hiện trên chỉ số về lạm phát ở mức thấp.
Trong một văn bản gửi tới Quốc hội mới đây, NHNN khẳng định tình trạng đô la hóa giảm mạnh, ngoại tệ tập trung chủ yếu vào hệ thống NH và NHNN đã mua được số lượng ngoại tệ lớn, đưa mức dự trữ ngoại hối Nhà nước lên cao nhất từ trước tới nay, góp phần tăng tiềm lực tài chính và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng trở lại, việc ổn định giá trị đồng tiền, ổn định tỷ giá và lãi suất sẽ kéo nguồn tài chính trong xã hội chuyển vào các lĩnh vực sản xuất, giúp khơi thông tín dụng vào hoạt động kinh doanh. Liên quan đến chính sách tỷ giá, trong bài trả lời phỏng vấn trên TBNH số ra ngày 27/5, Phó thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng tiếp tục khẳng định cả năm 2015 sẽ điều hành trong phạm vi biên độ tỷ giá 2%. Điều này đã tạo hiệu ứng “giảm nhiệt” thị trường ngoại hối ngay trong ngày.
Những nỗ lực đó, bên cạnh các giải pháp của cơ quan điều hành, các thông điệp rõ ràng ra thị trường… thì rất cần có sự chia sẻ của xã hội, để thị trường ngoại hối thoát khỏi áp lực từ “tâm lý đám đông”.