Nhiều vướng mắc trong việc quy hoạch
Theo báo cáo nhận định của Văn phòng Đoàn ĐBQH TP.HCM, việc tồn tại song song hai quy hoạch có giá trị pháp lý như nhau hiện nay đã gây khó khăn cho công tác giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất tại các quận, huyện. Cụ thể, theo Quyết định 60/2017 của UBND TP.HCM quy định về diện tích tối thiểu được tách thửa không cho phép người dân có đất trong quy hoạch hỗn hợp và quy hoạch dân cư xây mới được tách thửa. Đối với việc xây dựng nhà ở, người dân cũng không được cấp phép xây dựng chính thức mà chỉ được xây dựng tạm. Ngoài ra, việc chuyển mục đích sử dụng đất trong quy hoạch này cũng bị cấm. Đại diện Sở Quy hoạch – Kiến trúc TP.HCM cũng cho biết hiện nay trong Luật không có khái niệm quy hoạch đất hỗn hợp, đất dân cư xây mới.
Ảnh minh họa |
Bên cạnh đó, vấn đề quản lý đối với đất lúa theo quy định hiện hành của Luật Đất đai có nhiều điểm không phù hợp với sự phát triển của TP.HCM, vì đa phần diện tích đất lúa trên địa bàn không còn dùng để trồng lúa, do đó cần phải xem xét điều chỉnh cho hợp lý với đặc thù của TP.HCM.
Luật Đất đai năm 2013 quy định có 2 phương thức bồi thường về đất là giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi và bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp tỉnh quyết định tại thời điểm quyết định thu hồi đất. Tuy nhiên, trên thực tế có rất ít trường hợp bồi thường bằng đất, bởi không có quỹ đất để bồi thường theo phương thức "đất đổi đất". Vì vậy, phương thức bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi là phương thức chủ yếu hiện nay. Các địa phương chủ yếu khảo sát giá dựa trên các thông tin giao dịch thành được lưu trữ hoặc công khai tại các cơ quan công chứng, văn phòng đăng ký đất đai, sàn giao dịch... Trong khi thông tin của các hợp đồng chuyển nhượng đất, người dân thường ghi theo giá của nhà nước hoặc thỏa thuận ghi thấp hơn nhiều so với giá giao dịch thật trên thị trường để giảm bớt nghĩa vụ nộp thuế, từ đó khi phê duyệt đơn giá bồi thường sẽ không phù hợp và thấp hơn giá thị trường.
“Mức giá khai báo chuyển nhượng đất đai thường thấp hơn so với mức giá thực tế đang gây thất thu rất lớn cho thành phố. Do đó, cần xem xét có những biện pháp cụ thể, chặt chẽ để quản lý tốt hơn. Theo thống kê dự báo từ việc chuyển nhượng đất, nếu làm đúng và đủ, mỗi năm thành phố có thể tăng thu khoảng 2.000 tỷ đồng”, bà Văn Thị Bạch Tuyết, Phó Trưởng Đoàn chuyên trách Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM góp ý.
Nhiều ĐBQH cũng kiến nghị xử lý hình sự điểm một số trường hợp ghi giá đất thấp để trốn thuế, đồng thời tuyên truyền mạnh mẽ hơn nữa để người dân biết về việc này. "Các đơn vị công chứng, cơ quan đăng ký, cơ quan thuế khi phát hiện trường hợp nghi ngờ ghi giá thấp có chuyển sang cơ quan điều tra được không?", Đại biểu Trương Trọng Nghĩa đặt câu hỏi và nói đây là vấn đề cần các cơ quan chức năng kiểm soát ngay lập tức, không chờ đến khi sửa đổi Luật Đất đai.