Nỗ lực giảm đầu tư vào điện than
Mặc dù các định chế tài chính đã đưa ra cam kết tiến tới phát thải ròng bằng 0 (Net Zero) nhưng từ tháng 1/2019 đến tháng 11/2021, vẫn có hơn 1,5 nghìn tỷ USD chảy vào ngành than – loại hình nhiên liệu hóa thạch “bẩn nhất”. Đây là số liệu từ báo cáo nghiên cứu của một nhóm gồm 28 tổ chức phi chính phủ vừa công bố.
Ảnh minh họa |
Giảm sử dụng than là một phần quan trọng trong các nỗ lực toàn cầu nhằm giảm thiểu khí nhà kính và tiến tới đưa lượng khí thải xuống ròng bằng 0 vào giữa thế kỷ này. Trong nỗ lực này, các chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức tài chính trên toàn thế giới đã cam kết hành động, các ngân hàng cam kết loại bỏ danh mục đầu tư ảnh hưởng đến môi trường và khí hậu. Nhưng theo báo cáo này, các ngân hàng vẫn tiếp tục tài trợ cho 1.032 công ty liên quan đến khai thác, kinh doanh, vận chuyển và sử dụng than.
Katrin Ganswind, Trưởng Bộ phận nghiên cứu tài chính của tập đoàn môi trường Đức Urgewald, Trưởng nhóm báo cáo nghiên cứu này, cho biết: “Các ngân hàng vẫn luận rằng, họ muốn giúp các khách hàng than của họ chuyển đổi, nhưng thực tế là hầu như không có công ty nào trong số này đang chuyển đổi. Họ có rất ít động lực để làm như vậy một khi các ngân hàng vẫn tiếp tục sẵn sàng cấp vốn”.
Nghiên cứu cho biết, các ngân hàng từ 6 quốc gia - Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Ấn Độ, Anh và Canada - chịu trách nhiệm về 86% nguồn tài trợ than toàn cầu trong giai đoạn trên. Trong đó, các khoản vay cho trực tiếp lên tới 373 tỷ USD, với các ngân hàng từ Nhật Bản là Mizuho Financial, Mitsubishi UFJ Financial - đều là thành viên của Liên minh Ngân hàng Net Zero (Net Zero Banking Alliance) - được xác định là hai bên cho vay lớn nhất. Theo CNN Business, không tổ chức tài chính nào trong số này trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về số liệu từ nghiên cứu trên.
Bên cạnh đó, nguồn tài chính 1,2 nghìn tỷ USD khác được chuyển đến các công ty than thông qua hoạt động bảo lãnh phát hành. Theo đó, tất cả 10 nhà bảo lãnh phát hành hàng đầu đều là từ Trung Quốc. Các khoản đầu tư của các tổ chức vào các doanh nghiệp than trong giai đoạn này cũng lên tới 469 tỷ USD, trong đó BlackRock đứng đầu danh sách với 34 tỷ USD.
Hiện không có sẵn các số liệu tài trợ cho ngành than toàn cầu trong các giai đoạn trước để so sánh. Tuy nhiên, một số nghiên cứu khác cho thấy, đầu tư vào ngành than đang giảm. Ngành than “chịu trách nhiệm” cho gần một nửa lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu. Tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP26) ở Glasgow, Anh vào tháng 11/2021, hơn 40 quốc gia đã cam kết về lộ trình tiến tới chấm dứt sử dụng than.
Mặc dù các nước tiêu thụ than lớn như Trung Quốc, Ấn Độ và Hoa Kỳ chưa đưa ra các cam kết cụ thể nhưng theo nghiên cứu từ Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA) vào tháng 6 năm ngoái, nhiều dự án nhiệt điện than do Trung Quốc đầu tư ở nước ngoài đã bị hủy bỏ so với số lượng được đưa vào hoạt động kể từ năm 2017. Hơn nữa, theo một nghiên cứu từ Trung tâm Chính sách Phát triển Toàn cầu của Đại học Boston, gần như tất cả các nguồn tài chính phát triển sẵn có trên thế giới hiện đều cam kết sẽ cắt giảm hoặc chấm dứt đầu tư vào điện than.