Phát triển kinh tế không bỏ quên các vấn đề xã hội
Thủ tướng: Lo tăng trưởng nhưng không bỏ quên các vấn đề xã hội bức bối | |
Thủ tướng chủ trì họp Chính phủ thường kỳ tháng 3/2019 |
Xuất khẩu vẫn duy trì được đà tăng trưởng tích cực |
Kinh tế nhiều điểm sáng
Mở đầu buổi họp báo, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhắc lại, thời gian qua nổi lên nhiều vấn đề, vụ việc xã hội nổi cộm, thu hút sự quan tâm của dư luận như vụ việc ở chùa Ba Vàng, tình trạng bạo lực học đường, tình trạng buôn bán ma túy với số lượng lớn, dịch bệnh trên người và gia súc lây lan ra nhiều địa phương… Đây là những vấn đề mà các cấp ngành cần suy nghĩ, có biện pháp mạnh mẽ hơn, không để lan rộng ra toàn xã hội.
Do đó, tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng là mặc dù kinh tế vô cùng quan trọng nhưng cần thảo luận rõ nét hơn về các vấn đề xã hội để thực hiện đúng mục tiêu phát triển kinh tế bền vững, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau. “Chúng ta chú trọng cả ba trụ cột là kinh tế, xã hội, môi trường. Nếu coi nhẹ vấn đề xã hội thì tới một lúc nào đó kinh tế cũng không phát triển được”, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng nhấn mạnh.
Về việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, Chính phủ đánh giá, trong bối cảnh kinh tế và thương mại thế giới đều được dự báo tăng chậm lại, cùng với vấn đề trong nước như rủi ro dịch tả lợn châu Phi, biến đổi khí hậu, nhất là tình trạng biến đổi khí hậu tiêu cực, hạn hán ở các tỉnh Tây Nguyên… nền kinh tế đã đạt mức tăng trưởng ấn tượng trong quý I vừa qua.
Cụ thể, GDP quý I/2019 tăng 6,79%, tuy thấp hơn cùng kỳ năm 2018 nhưng cao hơn cùng kỳ giai đoạn 2011-2017. Trong khi kinh tế vĩ mô ổn định; lạm phát được kiểm soát ở mức thấp, CPI bình quân quý I/2019 tăng 2,63% so với bình quân cùng kỳ năm 2018.
Đáng chú ý, vốn FDI đăng ký mới và tăng thêm tăng 30,9% so với cùng kỳ; vốn FDI thực hiện tăng 6,2%. Có thể nói, thu hút FDI là điểm sáng nhất trong bức tranh kinh tế quý I, với nhiều dự án lớn, chất lượng cao, công nghệ tốt, hàm lượng khoa học, công nghệ cao. Bên cạnh đó, tổng cầu tiếp tục tăng mạnh, cũng là điểm sáng trong bức tranh kinh tế với tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tăng 12% (cùng kỳ 2018 là 9,9%). Một điểm sáng nữa là xuất khẩu tiếp tục tăng; đặc biệt tính chung 3 tháng cả nước xuất siêu 1,56 tỷ USD, theo con số mới nhất vừa được Tổng cục Hải quan công bố…
Tuy nhiên, Bộ trưởng Mai Tiến Dũng lưu ý, tình hình kinh tế xã hội cũng nổi lên một số vấn đề. Đó là vốn giải ngân cho đầu tư phát triển của khu vực nhà nước đạt thấp. Vốn trung ương quản lý giảm 30,5% so với cùng kỳ năm trước, đặc biệt là dự án lớn của các bộ. Thủ tướng chỉ đạo kiên quyết không chấp nhận thực tế này, các bộ phải giải trình và có giải pháp mạnh để khắc phục.
Bên cạnh đó, khu vực nông nghiệp gặp khó khăn, cùng với dịch tả lợn châu Phi là tình hình hạn hán ở ĐBSCL, Tây Nguyên, Nam Trung bộ trong khi giá cả nhiều loại nông sản bấp bênh, có xu hướng giảm. Khu vực công nghiệp và dịch vụ tăng chậm lại; khiến nền kinh tế khó hấp thụ vốn…
Việc thực thi Luật Quy hoạch tác động đến hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh, nhiều quy hoạch hết hiệu lực, quy hoạch tích hợp mới chưa ban hành và dự đoán còn mất nhiều thời gian để hoàn thiện, ban hành các quy hoạch tích hợp này. Môi trường kinh doanh có thay đổi tích cực hơn, song còn một số vấn đề cần tiếp tục lưu ý là tính liêm chính, minh bạch; tăng cường chất lượng đào tạo lao động, cải thiện dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa trong các thủ tục hành chính liên quan đến đất đai, thuế, hải quan…
Không thể chủ quan với lạm phát
Chia sẻ về quyết định tăng giá xăng dầu vào chiều cùng ngày, ông Đỗ Thắng Hải - Thứ trưởng Bộ Công thương cho biết, đây là động thái không thể khác trong bối cảnh cơ quan này đã ghìm giữ giá xăng dầu vào thời điểm giữa tháng 3.
Cụ thể, ông Hải cho biết, ngày 18/3 vừa qua giá xăng dầu thế giới đã tăng và cũng đúng vào kỳ điều hành giá xăng dầu. Tuy nhiên xét đến yếu tố kinh tế vĩ mô Chính phủ đã quyết định không tăng giá xăng. Và để có quyết định đó cơ quan điều hành giá đã phải dùng quỹ bình ổn giá xăng dầu để bù. Tuy nhiên sau 15 ngày thì giá xăng tiếp tục tăng, vì vậy đến nay cơ quan điều hành buộc phải tăng giá xăng ở mức khá cao, hơn 1.000 đồng/lít tuỳ mặt hàng.
“Kể cả tăng ít hay nhiều thì đều không tốt, nhưng xin khẳng định để giữ được ở mức tăng này, cơ quan điều hành đã phải sử dụng quỹ bình ổn, nếu không mức tăng đối với các mặt hàng xăng dầu sẽ phải lên tới 2.788 - 3.419 đồng/lít với từng mặt hàng chứ không phải chỉ ở mức này”, ông Hải nhấn mạnh.
Việc giá xăng dầu tăng mạnh ở thời điểm hiện tại một lần nữa đã phát đi cảnh báo không thể chủ quan với tình hình lạm phát năm 2019. Chia sẻ về các yếu tố ảnh hưởng tới CPI các tháng còn lại của năm 2019, bà Đỗ Thị Ngọc - Vụ trưởng Vụ Thống kê giá, Tổng cục Thống kê cho biết, dịch vụ y tế mới tiệm cận giá thị trường và còn 4 bước điều hành nhưng hiện nay mới thực hiện 2 bước. Do đó năm nay dịch vụ y tế có khả năng điều chỉnh cơ cấu tiền lương và chi phí quản lý vào cơ cấu giá dịch vụ. Bên cạnh đó, còn giá dịch vụ giáo dục, giá sách giáo khoa cũng đang được kiến nghị điều chỉnh. Yếu tố khác là tăng lương cơ sở từ ngày 1/7 sẽ ảnh hưởng tới giá một số sản phẩm, dịch vụ vào các tháng cuối năm.
Đối với yếu tố thị trường, giá xăng dầu thế giới tăng trở lại, giá lương thực thực phẩm tăng… Đối với mặt hàng thịt lợn, hiện nay cầu đang không có nên giá giảm, nhưng sau đó rất có thể tăng trở lại từ khoảng tháng 6.
Bà Ngọc phân tích, mặt bằng CPI quý II năm ngoái ở mức khá cao, vì vậy Tổng cục Thống kê khuyến nghị, để giữ CPI cả năm dưới 4%, trước mắt trong quý II không nên điều chỉnh giá bất cứ mặt hàng nào Nhà nước quản lý, để có mặt bằng giá quý II năm nay thấp hơn năm ngoái thì cùng kỳ CPI sẽ được kiểm soát, tạo cơ hội để hoàn thành mục tiêu dưới 4%.