Phí, lệ phí đè nặng… vai người dân

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nêu rõ phần lớn thời gian của phiên họp này được dành cho công tác xây dựng pháp luật với việc cho ý kiến vào 17 dự án Luật và 1 dự thảo Pháp lệnh. Chủ tịch Quốc hội lưu ý, thời gian từ nay đến kì họp thứ 10 của Quốc hội chỉ còn có 2 phiên họp, trọng tâm là nhiệm vụ xây dựng pháp luật để thực thi Hiến pháp 2013.

Do đó, phiên họp thứ 40 và 41 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tập trung cao nhất cho hệ thống văn bản pháp luật liên quan đến tư pháp từ điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án. Còn một số dự án Luật liên quan đến thực hiện Hiến pháp 2013 để bảo vệ quyền dân chủ xã hội như dự án Luật trưng cầu ý dân, Luật tiếp cận thông tin, Luật an toàn thông tin, Luật về hội, Luật biểu tình, Luật báo chí…

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng phát biểu khai mạc Phiên họp thứ 40 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. (Ảnh: Nhan Sáng/TTXVN)

Sau phiên khai mạc, cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật kế toán, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội cơ bản nhất trí với nhiều nội dung được tiếp thu, chỉnh lý.

Cho rằng đây là Luật quan trọng trong điều kiện nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế, nhiều ý kiến đề nghị dự án Luật cần đảm bảo các nguyên tắc công khai, minh bạch, chặt chẽ, cụ thể, phù hợp với chuẩn mực kế toán và phù hợp với thông lệ quốc tế.

Do đó, cần luật hóa tối đa những quy định có tính nguyên tắc trong dự thảo Luật, hạn chế giao cho Chính phủ và Bộ Tài chính hướng dẫn quy định, đồng thời cần đảm bảo tính thống nhất với các Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp, Luật kiểm toán.

Cho ý kiến về dự án Luật phí, lệ phí, nhiều ý kiến đề nghị Chính phủ cần quy định ngay trong Luật Danh mục phí và lệ phí chi tiết, cụ thể để tránh tình trạng lạm thu gây gánh nặng cho người dân, đồng thời đề nghị bỏ một số loại phí, lệ phí không phù hợp với thực tế.

Theo các đại biểu, để phù hợp với Hiến pháp năm 2013, đảm bảo quyền và nghĩa vụ công dân, đảm bảo tính cụ thể, minh bạch và tránh tình trạng lạm thu gây gánh nặng cho người dân, Chính phủ cần quy định ngay trong Luật Danh mục phí và lệ phí chi tiết, cụ thể hơn đến từng loại phí, lệ phí. Tuy nhiên, do mỗi loại phí, lệ phí có nhiều khoản khác nhau, cách tính và mức thu cũng khác nhau, do vậy có thể giao Chính phủ quy định chi tiết để bảo đảm tính khả thi và phù hợp với thực tiễn.

Dẫn chứng trong ngành nông nghiệp, 1 quả trứng gà mà phải gánh đến 14 loại phí, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng yêu cầu Bộ Tài chính cùng các bộ, ngành tiếp tục rà soát để giảm bớt các loại phí. Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, có bao nhiêu loại phí, lệ phí đi nữa thì cơ quan soạn thảo vẫn phải đưa vào danh mục để Quốc hội quy định khi thông qua Luật, chứ không thể chỉ phê duyệt theo nhóm phí, lệ phí. Do đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị, nếu chưa xây dựng được Danh mục phí, lệ phí các loại thì Quốc hội sẽ chưa thông qua Luật này.

Nhiều ý kiến cũng cho rằng, việc quy định Danh mục phí, lệ phí trong Luật nhằm đảm bảo việc thống nhất trong cả nước, tránh tình trạng phụ thu, tự ban hành các loại phí tạo gánh nặng và gây bức xúc cho người dân như giai đoạn vừa qua. Do đó, đề nghị không bổ sung thẩm quyền cho phép chính quyền địa phương quy định một số loại phí nằm ngoài Danh mục của Luật phí và lệ phí. Trong trường hợp cần thiết, phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, các địa phương báo cáo Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định bổ sung danh mục.

Giải trình tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, theo Pháp lệnh Phí và lệ phí, cả nước có tổng cộng 72 loại phí và 42 lệ phí. Song rà soát của Bộ Tài chính cho thấy có 22 luật, 30 nghị định và 200 thông tư khác vẫn quy định về các loại phí và lệ phí với hàng trăm loại khác nhau và cần tiếp tục tổng rà soát.

Do có nhiều loại phí như vậy nên Bộ Tài chính đề xuất để Chính phủ ban hành danh mục phí, lệ phí, chứ chưa quy định cụ thể trong Luật. Trước ý kiến của các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho biết, tinh thần rà soát tới đây sẽ theo hướng chuyển mạnh một số loại phí, lệ phí sang cơ chế giá thị trường, nên chắc chắn danh mục phí và lệ phí sẽ giảm. Tuy nhiên, Bộ trưởng vẫn tiếp tục đề xuất Quốc hội giao Chính phủ ban hành danh mục này.