Quản được thị trường, chênh lệch giá sẽ giảm
Một trong những nhiệm vụ Chính phủ giao NHNN trong năm 2013 là phải khẩn trương hoàn thiện cơ chế quản lý, ổn định thị trường vàng, bảo đảm giá vàng trong nước sát với giá vàng quốc tế (Nghị quyết 01). Điều này không dễ dàng với một đất nước có nguồn vàng khai thác trong nước không đáng kể, nhưng nhu cầu nắm giữ vàng của người dân còn khá lớn.
Ảnh minh họa
Đặc biệt trong khoảng vài ba năm trở lại đây giá vàng thế giới tăng khá mạnh, (năm 2010 giá vàng tăng 29,7%; năm 2011 tăng 14%), nhu cầu vàng trong nước tăng mạnh, nên khó tránh khỏi việc khan hiếm nguồn cung và giá vàng trong nước bị đẩy lên. Khi Nghị định 24/2012/NĐ- CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng được ban hành, NHNN đưa ra hàng loạt chính sách đối với thị trường vàng, cơ bản đã đạt được những kết quả quan trọng.
Thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình cho biết, việc chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới cao có nguyên nhân khách quan. Mặc dù không còn thấy hình ảnh người dân vác bao tải tiền đi mua vàng, rồi xếp hàng rồng rắn trước các cửa hàng vàng, nhưng nhu cầu mua vàng của người dân vẫn khá lớn. Đặc biệt, các TCTD đang phải mua vàng vào, để tất toán trạng thái vàng của mình do trước đây đã huy động và cho vay bằng vàng. (Theo văn bản số 7019/NHNN-QLNH ban hành cuối năm 2012, NHNN yêu cầu các TCTD thời gian đáo hạn của các chứng chỉ huy động ngắn hạn bằng vàng được phát hành mới không vượt quá ngày 30/6/2013).
Hiện, mặc dù thời gian qua, các TCTD đã mua vào 60 tấn vàng, song theo một tính toán, các TCTD vẫn cần khoảng 20 tấn vàng nữa để tất toán. Và khi cầu còn lớn, chênh lệch giá vàng thế giới và trong nước còn cao. Tuy nhiên, có thể khẳng định, các giải pháp từ phía NHNN cũng đã và đang thu hẹp khoảng cách giá vàng trong nước và thế giới. Chẳng hạn, trước thời điểm 10/1/2013 khi mạng lưới kinh doanh vàng miếng do NHNN cấp phép chưa đi vào hoạt động, mức chênh lệch giá là 5 triệu đồng/lượng thì đến nay còn quanh mức 3 triệu đồng/lượng.
Để từng bước hiện thực hóa chỉ đạo của Chính phủ, mới đây NHNN đã đưa ra lấy ý kiến đóng góp vào Dự thảo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về mua, bán vàng miếng trên thị trường trong nước. Dự thảo đưa ra nguyên tắc mua, bán vàng miếng của NHNN; các phương án mua, bán vàng miếng của NHNN; cách thức thực hiện mua, bán; hình thức mua, bán và các đối tượng thực hiện mua, bán…
Theo đó, các TCTD, DN đã được cấp phép kinh doanh vàng miếng thời gian vừa qua nếu có đủ điều kiện và muốn tham gia mua bán thì NHNN sẽ thực hiện mua bán trên cơ sở Quyết định này. Dự thảo Quyết định cũng quy định chi tiết các phương thức mà NHNN sẽ thực hiện mua, bán.
Do mối liên kết trên thị trường vàng miếng chưa thật tốt nên giai đoạn đầu, nhiều khả năng NHNN sẽ thực hiện các phiên đấu thầu với tần suất và mức độ tùy thuộc cung - cầu thị trường. NHNN chưa đề cập nhiều đến việc xuất nhập khẩu vàng nhưng dự kiến tới đây, sẽ có một quy trình về xuất nhập khẩu vàng phù hợp với sự phát triển của thị trường và đồng bộ với các quy định NHNN vừa ban hành.
Một chuyên gia cho rằng, việc NHNN là người tham gia kiến tạo thị trường, người mua bán cuối cùng trên thị trường vàng sẽ giúp thị trường nhanh chóng ổn định và giá vàng trong nước sẽ theo sát với giá vàng thế giới. Ví dụ, khi cầu vàng trong nước tăng, NHNN sẽ bán vàng ra và khi thị trường ổn định NHNN sẽ mua vào để tăng dự trữ ngoại hối bằng vàng.
“Tôi cho rằng, NHNN sẽ đặt ra khung giá hay tạm gọi là giá sàn và giá trần. Các DN có thể căn cứ tùy năng lực thực tế, tùy theo khả năng tham gia thị trường ở mức nào và đặc biệt là khả năng đánh giá xu hướng của thị trường vàng… lúc bấy giờ họ sẽ tham gia thị trường. Thị trường sẽ có thanh khoản tốt nhưng giá sẽ chỉ biến động khung cho phép. Khi đó, khả năng điều tiết giá vàng của NHNN đã tốt hơn, giá vàng trong nước sẽ sát hơn với giá thế giới” - ông nói.
Chí Kiên