Quan tâm tới đội ngũ lao động phi chính thức
Ông Lê Văn Thanh, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB&XH) cho biết, tính đến cuối năm 2019, cả nước có gần 15,8 triệu người tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH), bằng 32,2% so với lực lượng lao động trong độ tuổi, trong đó: BHXH bắt buộc là 15.199.985 người, bằng 31,1%; BHXH tự nguyện là 573.943 người, bằng 1,2%. Có 13.429.401 người tham gia bảo hiểm thất nghiệp, bằng 27,4% so với lực lượng lao động trong độ tuổi. Công tác thu BHXH, bảo hiểm thất nghiệp và giải quyết chế độ BHXH luôn đảm bảo đầy đủ và kịp thời.
Về công tác quản lý lao động phi chính thức, tính đến năm 2018, số lao động phi chính thức ở Việt Nam là 19,3 triệu người, chiếm 35,6% lao động có việc làm. Tiền lương bình quân của nhóm lao động phi chính thức chỉ có 4,8 triệu đồng/tháng (bằng 2/3 tiền lương của lao động chính thức là 6,9 triệu đồng/tháng).
Nhà nước cũng đã có nhiều hỗ trợ lao động phi chính thức bao gồm: Chính sách đào tạo nghề cho lao động nông thôn; Chính sách hỗ trợ tạo việc làm từ Quỹ quốc gia về việc làm và các nguồn tín dụng khác; chính sách việc làm công; Chính sách hỗ trợ phát triển tổ chức dịch vụ việc làm (Trung tâm dịch vụ việc làm và doanh nghiệp hoạt động dịch vụ việc làm); Các chính sách BHXH tự nguyện; Các chính sách về an toàn, vệ sinh lao động.
Ngoài ra, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cũng đã triển khai thực hiện nhiều chương trình, dự án lớn trên phạm vi cả nước như: Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm qua các giai đoạn; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2016-2020;...
Hiện cả nước có khoảng 55,4 triệu người lao động, trong đó lao động phi chính thức chiếm khoảng 56%. Thách thức đặt ra hiện nay với lực lượng lao động phi chính thức là khá lớn. Đây là lực lượng đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội đất nước nhưng lại là nhóm chịu nhiều tổn thương, rủi ro và ít được thụ hưởng chính sách nhất. Điều đó được thể hiện rõ thông qua đợt dịch Covid-19 vừa qua.
Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung dẫn chứng, thời điểm trước dịch Covid-19, mỗi tháng có khoảng 80.000 - 90.000 người tham gia vào thị trường lao động. Riêng lực lượng lao động có việc làm thông qua đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng là khoảng 11.000 người/tháng. Tuy nhiên, bắt đầu từ tháng 4 – 5, thị trường lao động mất khoảng 60.000 việc làm mỗi tháng bởi doanh nghiệp bị đứt chuỗi cung ứng nguyên phụ liệu, hàng hóa sản xuất ra không xuất khẩu được, dẫn đến tình trạng lao động bị ngưng việc, giãn việc, mất việc.
Việc triển khai Nghị quyết 42/NQ-CP và Quyết định 15/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, về gói hỗ trợ an sinh xã hội 62.000 tỷ đồng vừa qua được kết cấu từ nhiều nguồn khác nhau, bao gồm cả tiền mặt và các chính sách hỗ trợ khác. Đến nay các địa phương đã phê duyệt danh sách các đối tượng được thụ hưởng lên tới 16,8 triệu người. Số giải ngân qua kho bạc gần 12.000 tỷ đồng, trích từ 36.000 tỷ đồng tiền mặt trong gói hỗ trợ 62.000 tỷ đồng. Ngoài ra, người lao động và doanh nghiệp còn được hưởng lợi từ các chính sách khác của gói 62.000 tỷ đồng như: Tạm dừng đóng BHXH, chi trả trợ cấp thất nghiệp…
Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, đợt dịch Covid-19 lần 2 sẽ tác động mạnh mẽ đến thị trường lao động do thị trường hàng hóa đóng băng, nhất là các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ gặp rất nhiều khó khăn.
Số doanh nghiệp ngừng kinh doanh tăng, số doanh nghiệp quay trở lại sản xuất, thành lập mới không nhiều. Dự báo số lao động thất nghiệp sẽ còn tăng nếu từ giờ đến cuối năm tình hình dịch bệnh không được kiểm soát tốt, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung bày tỏ.
Trước tình hình đó, Bộ LĐ-TB&XH đã tham mưu với Chính phủ một gói hỗ trợ an sinh xã hội lần 2 với phương án hỗ trợ toàn diện để ổn định an sinh xã hội, thúc đẩy sản xuất, tập trung hỗ trợ nhóm: Khách sạn, nhà hàng, du lịch, dịch vụ… trong đó đặc biệt quan tâm chăm lo đến đối tượng lao động khu vực phi chính thức.