Sẽ “treo” Chương trình mục tiêu mà chưa rõ... mục tiêu
Cuối ngày kết thúc Phiên họp thứ 12, chiều 18/10/2010, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã cho ý kiến về Báo cáo của Chính phủ về kết quả rà soát mục tiêu, nhiệm vụ, thời gian thực hiện và nguồn lực cụ thể của các dự án thành phần thuộc từng Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2011-2015 và phương án phân bổ Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2013-2015.
Bộ trưởng Bộ kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) Bùi Quang Vinh cho biết năm 2013, tổng vốn đầu tư cho các Chương trình mục tiêu Quốc gia (MTQG) là 20.461,9 tỷ đồng (nguồn vốn trong nước 18.639,2 tỷ đồng, vốn nước ngoài 1.822,7 tỷ đồng). Trong đó vốn đầu tư phát triển 8.418,5 tỷ đồng, vốn sự nghiệp 12.043,4 tỷ đồng.
Cũng báo cáo trên cho biết, đến nay, Chính phủ chưa tổng hợp được phương án phân bổ chi tiết kế hoạch vốn đầu tư phát triển nguồn ngân sách Trung ương (NSTW) hỗ trợ cho các Chương trình MTQG cho các Bộ và địa phương do chưa xác định được nguồn vốn sự nghiệp cho các Chương trình MTQG giai đoạn 2013-2015.
ảnh minh họa (theo Internet)
Tuy nhiên, khi nhìn vào danh mục thành phần Chương trình MTQG được Bộ KH&ĐT tổng hợp từ các Bộ, ngành, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng không khỏi nghi ngờ về tính hiệu quả của các Chương trình này khi nhiều chương trình không rõ mục tiêu, và nguồn vốn được bố trí quá ít.
Ví như Chương trình MTQG ứng phó với biến đổi khí hậu, tỉnh Quảng Nam và tỉnh Bến Tre mỗi địa phương chỉ được bố trí 15 tỷ đồng. Thậm chí có Chương trình MTQG mỗi Bộ chỉ được bố trí hơn 12 tỷ đồng.
“Chương trình MTQG bố trí dàn trải như thế này không biết hiệu quả sẽ ra sao”, Chủ tịch Quốc hội đặt câu hỏi.
Chia sẻ lo ngại này, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho rằng, trong 16 Chương trình MTQG giai đoạn 2013-2015 cần chỉ rõ có bao nhiêu dự án thành phần, mục tiêu, nhiệm vụ mỗi dự án thế nào, thời gian thực hiện ra sao. Bên cạnh đó, Chính phủ cần xem xét lại việc phân bổ ngân sách đối với một số địa phương, nếu địa phương có khả năng cân đối ngân sách cho chương trình này thì có cần bố trí nguồn vốn nữa hay không.
Cụ thể như trong phân bổ NSTW 2013 có phần phân bổ chương trình việc làm cho Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh mỗi nơi 34 -35 tỷ đồng. Với Hà Nội, dân số đông, lại có rất nhiều nguồn lực thì không cần phải bố trí cho Hà Nội nữa mà nên dành cho địa phương khác. Hoặc số địa phương có khả năng cân đối ngân sách cho chương trình nhưng lại bố trí quá ít như Vĩnh Phúc, bố trí vốn cho Chương trình xây dựng Nông thôn mới chỉ 4 tỷ đồng để thực hiện là quá ít. “Chúng ta nên tránh dàn trải như thế này”, ông Hiển khuyến cáo.
Là cơ quan đầu mối tập hợp danh mục Chương trình MTQG, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh thừa nhận, bố trí nguồn vốn như thế này là chưa thuyết phục. Vì với 15 tỷ đồng cho một chương trình lớn như vậy là rất khó thực hiện để đạt kết quả mong muốn.
“Trước mắt Thường vụ Quốc hội cho dừng lại việc này để rà soát chứ cho triển khai với số tiền này là không hiệu quả”, ông Vinh cho biết.
Song, ông Vinh cũng nêu cái khó của cơ quan đầu mối tập hợp danh mục Chương trình và đề nghị Quốc hội, Chính phủ cần xem xét lại các Chương trình MTQG bởi “7h tối hôm kia, các bộ mới gửi “meo” danh mục dự án Chương trình đến Bộ KH&ĐT. Việc lên danh mục tổng hợp các chương trình này để rà soát và trình ra Chính phủ và Thường vụ Quốc hội lần nào cũng chậm.
“Vì vậy cần có cơ chế trách nhiệm thế nào chứ cứ thế này, Bộ KH&ĐT gánh hết trách nhiệm cho đơn vị khác”, Bộ trưởng Bùi Quang Vinh bức xúc sau khi bị nhiều ý kiến nêu trách nhiệm của Bộ khi nhiều Chương trình MTQG triển khai chậm.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, vấn đề phân bổ ngân sách cho các Chương trình MTQG sẽ phải trình Quốc hội xem xét thông qua trong kỳ họp tới. “Việc thực hiện Chương trình MTQG đã rất chậm, chương trình nào cần thiết thì vẫn phải xem xét cho triển khai chứ nếu vì một vài chương trình mà vì chậm với chương trình khác là không nên”, bà Ngân đề xuất.
Đồng tình với phương án này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, Chương trình này đã nằm vào "ô ngân sách" trình ra Quốc hội kỳ họp tới. Vì vậy, một số chương trình rõ mục tiêu như 135, 134, hay y tế, nước sạch, cho vay giải quyết việc làm, xây dựng nông thôn mới… cần bố trí để các địa phương thực hiện.
“Cố gắng làm sớm, phân bổ sớm, chương trình nào chưa rõ mục tiêu thì treo lại. nếu sau này chưa rõ nữa thì cắt bớt đi, dồn vốn cho chương trình khác. Như vậy mới trôi được việc này”, Chủ tịch Nguyễn Sinh Hùng chỉ đạo.
Dương Công Chiến