Tận diệt nguồn lợi thủy sản ven bờ
Khai thác theo kiểu tận diệt
Vấn nạn khai thác thủy hải sản ven bờ theo kiểu tận diệt của một số bà con ngư dân ở khu vực miền Trung đã từng nhiều lần bị dư luận lên án. Các cơ quan chức năng cũng đã tìm nhiều giải pháp để ngăn chặn, song vấn nạn này vẫn chưa được ngăn chặn một cách rốt ráo, để lại nhiều hệ lụy...
Mới đây, Chi cục Thủy sản TP. Đà Nẵng phối hợp với cơ quan công an đã tiến hành xử phạt hành chính 4 triệu đồng đối với ông Trần Phước Hoàn Vũ, trú phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, do có hành vi tận diệt thủy sản trên sông Hàn bằng xung điện. Trước đó, cơ quan chức năng ở địa phương đã phát hiện ông Vũ đang khai thác thủy sản trái phép bằng xung điện tại khu vực hạ nguồn cầu Tuyên Sơn... Điều đáng nói, tại TP. Đà Nẵng không chỉ có ngư dân nhỏ lẻ khai thác thủy sản bằng xung điện như Trần Phước Hoàn Vũ, mà còn xuất hiện trên các tàu khai thác gần bờ có quy mô lớn, khi bị truy đuổi các tàu này sẽ rút ra ngoài biển, hoặc chạy sang các địa phương khác.
Cần nâng cao ý thức khai thác thủy hải sản cho bà con ngư dân |
Cũng liên quan đến việc khai thác thủy sản bằng xung điện, Đồn biên phòng Sơn Trà đã bắt quả tang 5 tàu cá có hành vi đánh bắt trái phép bằng bộ xung điện trên vùng biển Sơn Trà. Tang vật thu giữ gồm 5 bộ kích điện tự chế, 10 súng bắn điện, 350m dây điện và ống hơi. Các tàu cá này đều của ngư dân ở Núi Thành (Quảng Nam). Cụ thể, các tàu cá gồm tàu số hiệu QNa 00377, QNa 00032, QNa 00629, QNa 00880 và ghe QNa 00365. Tại cơ quan chức năng, các chủ tàu đã thừa nhận thường xuyên dùng kích điện khai thác hải sản kiểu tận diệt ở khu vực gần bờ, vi phạm các quy định cấm về nguồn lợi thủy hải sản.
Tại khoản 7 Điều 7 Luật Thủy sản năm 2017 quy định nghiêm cấm các hành vi “sử dụng chất, hóa chất cấm, chất độc, chất nổ, xung điện, dòng điện, phương pháp, phương tiện, ngư cụ khai thác có tính hủy diệt, tận diệt để khai thác nguồn lợi thủy sản”. Chiếu theo các quy định của pháp luật, thì bộ xung kích điện bị cấm sử dụng trong khai thác thủy hải sản. Tuy nhiên, tại TP. Đà Nẵng cũng như một số địa phương khác trong khu vực miền Trung, dụng cụ này vẫn được sử dụng tràn lan. Điều đáng lên án, với các bộ xung điện này bà con ngư dân sẽ khai thác thủy hải sản theo kiểu tận diệt. Bởi, người sử dụng chỉ cần cắm 2 que của bộ xung kích điện xuống biển là các loại sò, ốc tự chết rồi nổi lên, ngư dân chỉ cần vớt lên tàu. Nếu dùng bộ xung kích điện này năng suất đánh bắt sẽ tăng lên nhiều lần, đỡ tốn nhân công hơn. Tuy nhiên, cũng sẽ tận diệt các loại hải sản lớn nhỏ, trong phạm vi ảnh hưởng của dòng điện. Trong khi đó, với cách đánh bắt truyền thống như, bằng lưới, vợt và cào sắt, rất khó để lấy các loại sò, ốc to, có giá trị vì những loại này nằm sâu trong đá, bùn. Mặc dù, gần đây chế tài xử phạt đối tượng khai thác thủy sản theo kiểu tận diệt tăng lên, song nhìn chung vẫn chưa đủ sức răn đe. Nhiều người vẫn lén lút thực hiện, bất chấp những hệ lụy có thể xảy ra.
Đừng vì cái lợi trước mắt
Theo đánh giá của các cơ quan chức năng ở địa phương, tình trạng đánh bắt bất hợp pháp diễn ra phổ biến, khiến nguồn lợi thủy sản bị suy giảm rõ rệt, đặc biệt là nguồn lợi thủy sản ven bờ. Đồng thời, một số loại thủy, hải sản đặc trưng ở địa phương đã dần biến mất. Điều đáng nói, việc khai thác thủy hải sản ven bờ theo kiểu tận diệt không chỉ có sự tham gia của ngư dân địa phương, mà gần đây còn xuất hiện nhiều tàu cá của các địa phương lân cận ở Đà Nẵng.
TP. Ðà Nẵng có các cửa sông Hàn, hay biển Non Nước, Xuân Thiều… đều là những khu vực nghiêm cấm đánh bắt gần bờ. Tuy nhiên, người dân địa phương lại nhiều lần chứng kiến các tàu cá ở những địa phương lân cận “lạc hướng” đến vùng biển của thành phố khai thác thủy sản trái phép. Trước thực trạng trên, mới đây UBND phường Thọ Quang đã có văn bản báo cáo UBND quận Sơn Trà về hoạt động khai thác, đánh bắt hải sản của các phương tiện ngoại tỉnh tại địa phương. Qua đó, đề nghị lãnh đạo UBND quận quan tâm chỉ đạo và phối hợp với các lực lượng chức năng xử lý dứt điểm để ngăn chặn tình trạng khai thác hải sản theo kiểu tận diệt ở vùng lộng và gây ảnh hưởng đến môi trường, cảnh quan du lịch ở khu vực bán đảo Sơn Trà.
Trước đó, chỉ trong một thời gian ngắn UBND phường Thọ Quang phối hợp với lực lượng của Đồn Biên phòng Sơn Trà phát hiện và xử lý 6 trường hợp, trong đó có 4 tàu cá có hành vi khai thác hải sản trái tuyến; 2 tàu cá khác có hành vi tàng trữ trái phép công cụ kích điện. Tất cả chủ các tàu cá này đều ở huyện Núi Thành (Quảng Nam) đã bị xử phạt tổng cộng 50 triệu đồng. Theo ông Võ Đình Công - UBND phường Thọ Quang, địa phương đang tiếp tục phối hợp với lực lượng biên phòng tăng cường kiểm tra, giám sát và xử lý các phương tiện ngoại tỉnh khai thác hải sản không đúng quy định.
Có thể nói, tại TP. Đà Nẵng cũng như ở một số địa phương ven biển khu vực miền Trung, các cơ quan chức năng vẫn đang gặp những khó khăn trong việc ngăn chặn vấn nạn đánh bắt thủy hải sản trái phép, đến nay vẫn chưa có một giải pháp triệt để nào xử lý tình trạng này. Trong khi đó, ngư dân vì nguồn lợi trước mắt mà bất chấp pháp luật. Để trốn tránh sự truy đuổi của cơ quan chức năng, các phương tiện đánh bắt trái phép thường hoạt động vào ban đêm với nhiều hình thức tinh vi. Thậm chí, có trường hợp khi bị phát hiện các đối tượng còn manh động chống đối lại lực lượng chức năng... Bởi vậy, theo nhiều người để ngăn chặn vấn nạn khai thác thủy hải sản theo kiểu tận diệt, bên cạnh việc bổ sung các chế tài xử lý “mạnh tay”, đủ sức răn đen, thì việc nâng cao ý thức cho bà con ngư dân là yêu cầu cấp thiết.
Để ngăn chặn vấn nạn này, rõ ràng rất cần sự đồng hành của bà con ngư dân, khi bà con tự nhận thấy được những nguy hại khi sử dụng các biện pháp đánh bắt bất hợp pháp, ảnh hưởng đến sinh kế lâu dài. Từ đó, cần thiết phải thay đổi cách khai thác, qua đó đảm bảo sự bền vững trong việc khai thác các nguồn lợi thủy hải sản một cách lâu dài. Sự vào cuộc một cách tích cực hơn từ các lực lượng chức năng trong việc tuyên truyền, thay đổi nhận thức trong khai thác ven bờ của ngư dân cùng với việc thường xuyên tổ chức tuần tra, kiểm soát để kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp vi phạm... hy vọng sẽ góp phần giải quyết rốt ráo vấn nạn khai thác thủy sản theo kiểu tận diệt.