Tận dụng cơ hội “vàng” thúc đẩy đổi mới sáng tạo

	Gia tăng giá trị từ đổi mới sáng tạo
	Nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo trong hoạt động ngân hàng
	Nâng cao nhận thức vai trò của đổi mới sáng tạo và sở hữu trí tuệ

Đầu tư đổi mới sáng tạo tăng kỷ lục

Năm 2021, đầu tư về lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tại Việt Nam đạt 1,4 tỷ USD, một kỷ lục mới trong bối cảnh khó khăn và là dấu hiệu tích cực trong việc huy động, thu hút vốn đầu tư cho khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ở Việt Nam. Đà khởi nghiệp tiếp tục diễn ra mạnh mẽ khi mà trong 5 tháng đầu năm 2022, có 98,6 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và doanh nghiệp quay trở lại hoạt động, tăng 25,8% so với cùng kỳ năm trước; bình quân một tháng có 19,7 nghìn doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động.

"Con số này cùng với đà tăng trưởng tích cực của đầu tư nước ngoài cho thấy sự công nhận rõ ràng hơn về tiềm năng của Việt Nam trong hệ sinh thái khởi nghiệp và các công ty khởi nghiệp Việt Nam đang vươn lên một tầm cao mới. Chúng tôi kỳ vọng các khoản đầu tư này sẽ tăng gấp đôi trong ba năm tới", ông Vũ Quốc Huy cho biết thêm.

Việt Nam đang được đánh giá là một trong 3 quốc gia tạo nên “Tam giác vàng khởi nghiệp” tại khu vực Đông Nam Á

Bà Kim Ngọc Thanh Nga - Trưởng ban Phát triển hệ sinh thái của NIC cũng cho rằng, Việt Nam đang ở vị thế hoàn hảo để phát triển, khi có mức độ thâm nhập internet cao, thị trường nội địa vô cùng lớn mạnh, nhiều nhà sáng lập với những ý tưởng sáng tạo có thể mở rộng ra ngoài Việt Nam và rất nhiều đối tác đang có mặt tại Việt Nam để hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước.

Đặc biệt theo các chuyên gia, vài năm tới đây chính là thời điểm mà Việt Nam thu hút được sự chú ý của các nhà đầu tư nhờ sự hội tụ của tầng lớp tiêu dùng, lực lượng lao động trẻ và có học thức gia tăng cùng với nhu cầu ngày càng cao về công nghệ kỹ thuật số sau đại dịch.

Minh chứng là tiêu thụ nội địa được dự báo sẽ tăng trưởng với tốc độ 20% mỗi năm và Việt Nam sẽ trở thành một động lực quan trọng đối với thị trường tiêu dùng của châu Á trong thập kỷ tới, với 36 triệu người được tăng thêm vào tầng lớp tiêu dùng. Bên cạnh đó, tầng lớp trung lưu được cho là đang tăng nhanh nhất ở Đông Nam Á và ước tính sẽ chiếm khoảng 40% tổng dân số hiện nay và đến năm 2030, con số này ước tính có thể đạt tới 75%.

Một trong những điểm hấp dẫn khác của thị trường Việt Nam đó là lực lượng lao động trẻ và có trình độ học vấn cao, với 70% dân số dưới 35 tuổi trên tổng 98 triệu người và tỷ lệ biết chữ khoảng 95,4% - một trong những tỷ lệ cao nhất ở khu vực châu Á. Nhu cầu kỹ thuật số cũng gia tăng mạnh mẽ sau đại dịch. Việt Nam đã có thêm 8 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số mới, với 55% đến từ các khu vực phi đô thị tính từ thời điểm bắt đầu đại dịch đến nửa đầu năm 2021.

Thanh toán, thương mại điện tử sẽ hút vốn

Báo cáo Đổi mới Sáng tạo và Đầu tư Công nghệ Việt Nam cũng dự đoán, thương mại điện tử và Fintech sẽ tiếp tục là hai lĩnh vực dẫn đầu khi càng nhiều người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm trực tuyến. Trong đó, sẽ có một làn sóng các mô hình mới được quan tâm trong hai lĩnh vực này, ví dụ như tạp hoá online (online grocery), mô hình D2C (Direct to Consumer - doanh nghiệp phân phối trực tiếp sản phẩm đến khách hàng), thương mại nhanh (quick commerce), cùng với các giải pháp tài chính như quản lý tài sản, cho vay tiêu dùng, cho vay doanh nghiệp vừa và nhỏ...

Các nhà đầu tư cũng sẽ tiếp tục quan tâm đến các lĩnh vực mới nhiều tiềm năng như nền kinh tế sáng tạo (creator economy), các nền tảng phát triển kỹ năng (upskill platforms) và web 3.0 với sự phổ cập của tiền điện tử và công nghệ blockchain.

Bà Lê Hoàng Uyên Vy - Đồng sáng lập Quỹ Do Ventures cho rằng, các lĩnh vực như Fintech, thương mại điện tử còn nhiều dư địa để phát triển do các lĩnh vực này hiện vẫn chưa thực sự bùng nổ, đơn cử như tỷ lệ bán lẻ thực hiện qua thương mại điện tử trong tổng mức bán lẻ của Việt Nam vẫn còn thấp so với khu vực.

Lãnh đạo một số doanh nghiệp khởi nghiệp cũng cho rằng, Việt Nam đang chứng kiến sự thay đổi lớn với nhiều dòng vốn mạo hiểm tham gia đầu tư nhiều hơn. Nếu như giai đoạn 10 năm trước đây, doanh nghiệp khởi nghiệp rất khó để tiếp cận nhà đầu tư. Vì chỉ có số lượng ít nhà đầu tư nên startup phải chắt chiu từng cơ hội thì giờ đây, số lượng nhà đầu tư đã tăng cao, chủ động tìm đến các startup, doanh nghiệp khởi nghiệp đã có nhiều lựa chọn hơn và đây là thời điểm tốt để tiếp cận với các đề nghị đầu tư hiệu quả.

Nền tảng công nghệ, giải pháp thanh toán cũng đang phát triển rất nhanh và mạnh là một trong những yếu tố tạo ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp khởi nghiệp, nhất là lĩnh vực công nghệ so với giai đoạn trước đây.

Không chỉ trong các lĩnh vực đã nhìn thấy tiềm năng rõ ràng như thanh toán, thương mại điện tử, y tế… các chuyên gia cho rằng, trong 10 năm tới, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành một trung tâm giao nhận với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo và tự động hoá.

Để tận dụng cơ hội và đón đầu xu thế, ông Vũ Quốc Huy cho biết, NIC sẽ tiếp tục nghiên cứu và đề xuất các cơ chế chính sách vượt trội, khung pháp lý thử nghiệm (sandbox) nhằm khuyến khích hoạt động đổi mới sáng tạo trên phạm vi cả nước, đảm bảo sức cạnh tranh trong khu vực và quốc tế. NIC cũng sẽ cố gắng xây dựng nhiều hệ sinh thái, phát huy vai trò của các quỹ đầu tư lớn, các doanh nghiệp lớn để thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo phát triển.