Tăng đầu tư nhân lực cấp cao cho ngành du lịch
Kể từ khi Việt Nam mở cửa nền kinh tế, hội nhập quốc tế, du lịch đã có bước phát triển nhanh cả về lượng khách lẫn nguồn thu, đóng góp ngày càng lớn vào phát triển kinh tế - xã hội đất nước. Ở đâu du lịch phát triển, ở đó diện mạo đô thị, nông thôn được chỉnh trang, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt như Sa Pa, Hạ Long, Cát Bà, Sầm Sơn, Cửa Lò, Đà Nẵng, Hội An, Nha Trang, Mũi Né, hay khu vực Đồng bằng sông Cửu Long...
Du lịch phát triển đã kích hoạt thị trường khách sạn Việt Nam bùng nổ nguồn cung, thu hút thêm nhiều tập đoàn bất động sản nghỉ dưỡng tham gia đầu tư bài bản, chuyên nghiệp. Ở chiều ngược lại, chính các tập đoàn bất động sản này đã góp phần để khách du lịch biết đến địa danh của Việt Nam nhiều hơn.
Ảnh minh họa |
Thống kê của Tổng cục Du lịch cho biết, đến hết năm 2019, toàn quốc có 30 nghìn cơ sở lưu trú du lịch với 650 nghìn phòng, trong đó có 484 cơ sở 4-5 sao với hơn 100 nghìn phòng, thu hút 1,3 triệu lao động du lịch, chiếm khoảng 2,5% tổng số lao động cả nước. Theo các chuyên gia, với tốc độ tăng trưởng du lịch như hiện nay, hàng năm, ngành du lịch cần thêm 25 nghìn lao động mới và phải đào tạo lại số lượng lao động tương tự, song các cơ sở đào tạo mới chỉ đáp ứng được 60%. Đáng chú ý, trong số 1,3 triệu lao động này chỉ có 42% được đào tạo về du lịch, 38% được đào tạo từ các ngành khác chuyển sang và khoảng 20% chưa qua đào tạo mà chỉ được huấn luyện tại chỗ.
Theo TS. Phạm Trung Lương, Hiệp hội Đào tạo du lịch Việt Nam, sự phát triển nhanh của du lịch Việt Nam cũng đặt ra yêu cầu cao hơn đối với nguồn nhân lực phục vụ. Điều đáng quan ngại là, trình độ nhân lực trong ngành có sự phân cấp và chênh lệch rất lớn. Cụ thể, số lao động có trình độ dưới sơ cấp chiếm đến 40%, trong khi trình độ sơ cấp, trung cấp, cao đẳng chiếm đến 51%, còn trình độ đại học và sau đại học chỉ 9%. Do sinh viên tại các trường du lịch vẫn ít được cọ xát với thực tế, chưa thực sự được trang bị đầy đủ kỹ năng, nên khả năng đảm nhận trọng trách hiệu quả chưa cao, khiến ngành này thiếu trầm trọng về nhân lực du lịch, đặc biệt là nhân sự cấp cao trong lĩnh vực quản lý khách sạn.
Thực tế, việc đào tạo nhân lực cấp cao trong lĩnh vực khách sạn hiện còn thiếu và chưa đáp ứng được tốc độ, quy mô phát triển khách sạn dẫn đến hiện tượng nhiều chuỗi khách sạn cao cấp ở Việt Nam vẫn phải thuê lao động, các chuyên gia ngoại quản lý.
TS. Nguyễn Anh Tuấn, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch cho rằng, mặc dù giáo dục Việt Nam đã có những cải cách nhất định, học hỏi kinh nghiệm, các mô hình giáo dục phổ thông cũng như đại học của nhiều quốc gia trên thế giới, song việc áp dụng còn chắp vá, chưa phù hợp với điều kiện của hệ thống giáo dục tại Việt Nam. Khi tuyển dụng, doanh nghiệp lại phải tiếp tục đào tạo lại nhưng độ sâu với nghề thì không nhiều, vẫn là tự phát, chưa phải là chiến lược có chiều sâu, lâu dài, nên hiệu quả không cao. Thêm nữa, quá trình “chảy máu chất xám” đang diễn ra mạnh mẽ buộc nhiều khách sạn đề ra các chiến lược khác nhau trong quản lý lực lượng lao động này, đặc biệt nguồn nhân lực cấp cao bởi nó không chỉ ảnh hưởng tới việc bố trí lao động và hỗ trợ tài năng trẻ để kế nhiệm những vị trí quản lý cấp cao, mà còn nhằm gia tăng sự gắn bó với doanh nghiệp của lực lượng này.